Trong Kết luận điều tra vụ án hình sự xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Khách sạn Tân Hoàng Minh và các đơn vị, tổ chức liên quan ký ngày 29/9/2023, Cơ quan Cảnh sát Điều tra (Bộ Công an) cho biết, thời điểm tháng 6/2021 (khi có chủ trương phát hành trái phiếu), Công ty Tân Hoàng Minh gặp nhiều khó khăn về tài chính. Thời điểm đó, dư nợ tín dụng của công ty này là hơn 18.542 tỷ đồng nhưng trong đó có 15.851 tỷ đồng dư nợ của các công ty liên quan; 2.690 tỷ đồng dư nợ nhờ các cá nhân tại Tân Hoàng Minh đứng tên để vay vốn cho tập đoàn sử dụng. Nợ gốc đến hạn chưa thanh toán hơn 591 tỷ đồng; nợ lãi đến hạn chưa thanh toán là gần 602 tỷ đồng.
"Chạy" dòng tiền thông qua 45 công ty và nhiều cá nhân liên quan
Theo Cơ quan Cảnh sát Điều tra (Bộ Công an), để thực hiện nhiều mục đích khác nhau, ông Đỗ Anh Dũng (Chủ tịch Công ty Tân Hoàng Minh) đã cho thành lập mới hoặc mua lại cổ phần, vốn góp tại các công ty rồi chỉ định người nhà hoặc các cá nhân, pháp nhân liên quan Công ty Tân Hoàng Minh đứng tên góp vốn, sở hữu cổ phần của 45 công ty; trong đó có Công ty TNHH Đầu tư bất động sản Ngôi Sao Việt, Công ty cổ phần Dịch vụ khách sạn Soleil và Công ty cổ phần Dịch vụ Cung Điện Mùa Đông liên quan trực tiếp đến vụ án phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ để huy động, chiếm đoạt tiền của người mua trái phiếu.
Theo báo cáo kê khai thuế của Công ty Ngôi Sao Việt và Công ty Soleil, cả hai đều thua lỗ nhưng đã được Công ty Kiểm toán Nam Việt giúp hợp thức hoá để chuyển từ lỗ sang có lãi, loại bỏ các công ty con, công ty liên kết để né tránh báo cáo kiểm toán hợp nhất
Trước nhu cầu thanh toán nhiều khoản nợ đến hạn và quá hạn, mua bán cổ phần, chuyển nhượng dự án, chi phí hoạt động của Tập đoàn Tân Hoàng Minh và chi dùng khác, ông Đỗ Anh Dũng đã chỉ đạo các cá nhân trong ban điều hành nghiên cứu phương án, cách thức huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
Theo quy định của Nghị định 153/2020/NĐ-CP về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ thì báo cáo kiểm toán với ý kiến chấp nhận toàn phần, không có nợ quá hạn là một trong số các điều kiện bắt buộc trong hồ sơ phát hành trái phiếu.
Kết quả điều tra xác định ngay từ đầu khi họp bàn về chủ trương phát hành trái phiếu, các thành viên điều hành của Tân Hoàng Minh đã rà soát và thống nhất không sử dụng pháp nhân Công ty Tân Hoàng Minh làm tổ chức phát hành trái phiếu do công ty này có nhiều công ty con, công ty liên kết, số liệu tài chính phức tạp nên không thể kiểm toán báo cáo tài chính kịp tiến độ, với ý kiến chấp nhận toàn phần để đủ điều kiện phát hành trái phiếu.
Do vậy, các thành viên cốt cán của Tân Hoàng minh đã thống nhất lựa chọn các công ty thuộc Tân Hoàng Minh phát hành trái phiếu riêng lẻ, loại hình trái phiếu không chuyển đổi không kèm chứng quyền và lựa chọn hình thức trái phiếu có tài sản đảm bảo để tạo niềm tin, thu hút được nhiều người mua trái phiếu.
Sau đó, Công ty Tân Hoàng Minh (pháp nhân trung tâm) ký hợp đồng mua trái phiếu sơ cấp, chạy dòng tiền khống để thanh toán trái phiếu; hợp thức phương án phát hành, tạo lập giá trị ảo của trái phiếu, hợp thức trái chủ sang cho Công ty Tân Hoàng Minh; lấy uy tín thương hiệu Tân Hoàng Minh để bán trái phiếu, huy động và chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư thứ cấp, trong đó chủ yếu là người dân không phải nhà đầu tư chuyên nghiệp.
Các thành viên chủ chốt của Tân Hoàng Minh đã tìm kiếm, thoả thuận với các công ty kiểm toán đồng ý đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần đối với báo cáo tài chính các công ty dự kiến phát hành trái phiếu là Công ty Ngôi Sao Việt, Công ty Soleil và Công ty Cung Điện Mùa Đông, đảm bảo thời gian nhanh nhất.
Theo báo cáo kê khai thuế của Công ty Ngôi Sao Việt và Công ty Soleil, cả hai đều thua lỗ nhưng đã được Công ty Kiểm toán Nam Việt giúp hợp thức hoá để chuyển từ lỗ sang có lãi, loại bỏ các công ty con, công ty liên kết để né tránh báo cáo kiểm toán hợp nhất. Nhờ vậy, 2 công ty này đã phát hành được 5 gói trái phiếu với tổng giá trị 4.450 tỷ đồng.
Công ty Cung Điện Mùa Đông có các chỉ tiêu tài chính nghi ngờ khả năng hoạt động liên tục, có nợ quá hạn; không đủ điều kiện để kiểm toán báo cáo tài chính với ý kiến chấp nhận toàn phần nhưng đã thông đồng với Công ty CPA Hà Nội để hợp thức báo cáo tài chính kiểm toán năm 2020 và 2021 để phát hành 4 gói trái phiếu với tổng trị giá 5.580 tỷ đồng.
"Xào nấu" những khoản mục trên báo cáo tài chính
Theo cơ quan điều tra, từ khi tiếp cận hồ sơ pháp lý, hồ sơ kế toán của Công ty Ngôi Sao Việt và Công ty Soleil cho đến khi phát hành báo cáo tài chính kiểm toán độc lập, các kiếm toán viên tại Công ty Kiểm toán Nam Việt đã không trao đổi, làm việc với Ban giám đốc, Ban Quản trị các công ty để tìm hiểu về tình hình quản trị, hoạt động kinh doanh cũng như các vấn đề khác liên quan tới nội dung, kết quả kiểm toán.
Đối với hạng mục đầu tư tài chính ngắn hạn và dài hạn, Kiểm toán Nam Việt không kiểm tra, soát xét đối chiếu với các tài liệu gốc trong việc tăng giảm các khoản đầu tư mà chỉ căn cứ vào các hợp đồng chuyển nhượng bản photocopy đề ngày 30/12/2020 giữa Công ty Ngôi Sao Việt, Công ty Soleil với các nhân viên Tân Hoàng Minh để xác định đến thời điểm 31/12/2020 các công ty này không có công ty con và công ty liên kết, nhằm né tránh việc phải kiểm toán báo cáo tài chính hợp nhất. Đồng thời, thông qua các hợp đồng này để ghi nhận khống doanh thu từ hoạt động tài chính trên kết quả kinh doanh năm 2020 cho các công ty.
Đối với hạng mục đầu tư tài chính ngắn hạn và dài hạn, Kiểm toán Nam Việt không kiểm tra, soát xét đối chiếu với các tài liệu gốc trong việc tăng giảm các khoản đầu tư mà chỉ căn cứ vào các hợp đồng chuyển nhượng bản photocopy đề ngày 30/12/2020 giữa Công ty Ngôi Sao Việt, Công ty Soleil với các nhân viên Tân Hoàng Minh để xác định đến thời điểm 31/12/2020 các công ty này không có công ty con và công ty liên kết, nhằm né tránh việc phải kiểm toán báo cáo tài chính hợp nhất.
Trong khi đó, thông tin từ Cục thuế TP. Hà Nội cho biết tại báo cáo tài chính nộp thuế trước thời điểm kiểm toán của Công ty Ngôi sao Việt thể hiện kết thúc niên độ tài chính năm 2020 công ty này có khoản đầu tư vào công ty con là 1.922 tỷ đồng, ghi nhận lỗ 1.003 tỷ đồng. Tương tự, kết thúc năm tài chính 2020, Công ty Soleil có khoản đầu tư vào các công ty con là 700 tỷ đồng, khoản lỗ là hơn 135 tỷ đồng.
Hạng mục phải thu nội bộ và phải thu khác ngắn hạn, dài hạn đối với 02 khoản uỷ thác đầu tư cho Nguyễn Đức Tính 1.492 tỷ đồng và Lê Hồng Trang 894 tỷ đồng là các nhân viên Tân Hoàng Minh không có cơ sở để ghi nhận khoản lãi 10,45%/năm, tương đương 715 tỷ đồng nhưng Kiểm toán Nam Việt vẫn chấp nhận bút toán nhằm ghi nhận doanh thu khống từ hoạt động tài chính cho Công ty Ngôi Sao Việt.
Việc điều chỉnh các bút toán nêu trên đã làm đẹp tình hình hoạt động tài chính, sản xuất kinh doanh của Công ty Ngôi Sao Việt và Công ty Soleil, thể hiện trong năm 2020 các công ty này làm ăn có lãi.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ năm 2020 sau khi kiểm toán của Công ty Ngôi Sao Việt thể hiện Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh bị âm hàng trăm tỷ đồng. Trên bảng cân đối kế toán năm 2020 sau khi kiểm toán của Công ty Soleil thể hiện tài sản ngắn hạn nhỏ hơn nợ ngắn hạn hàng trăm tỷ đồng. Đây là dấu hiệu nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của 2 công ty nhưng Kiểm toán Nam Việt không làm việc với Ban Giám đốc, Ban Quản trị các công ty về nội dung trên, không yêu cầu có phương án nhằm đảm bảo khả năng hoạt động liên tục và cũng không nêu ý kiến trên tại báo cáo tài chính được kiểm toán độc lập.
Kiểm toán Nam Việt đã phát hành báo cáo tài chính kiểm toán 2020 của Công ty Ngôi Sao Việt và Công ty Soleil với ý kiến dạng chấp nhận toàn phần.
Tại Công ty Cung Điện Mùa Đông, nhóm kiểm toán do Công ty CPA Hà Nội thành lập gồm 5 thành viên trong đó có 1 kiểm toán viên; còn lại là lãnh đạo của Công ty CPA Hà Nội. Tuy nhiên, nhóm lãnh đạo của Công ty CPA Hà Nội đã giả chữ ký của kiểm toán viên để phát hành báo cáo kiểm toán độc lập cho Công ty Cung Điện Mùa Đông với ý kiến chấp nhận toàn phần. Sau đó, Công ty Cung Điện Mùa Đông đã sử dụng báo cáo kiểm toán độc lập năm 2020 do Công ty CPA Hà Nội cung cấp để phát hành 03 gói trái phiếu CĐMĐ 1-2-3 năm 2021 trái pháp luật.
Đối với báo cáo tài chính kiểm toán năm 2021, Công ty CPA Hà Nội cũng không thông qua kiểm toán viên mà giao cho các trợ lý kiểm toán tại Công ty CPA Hà Nội Chi nhánh Sài Gòn thực hiện thu thập tài liệu, tổng hợp số liệu, dự thảo báo cáo kiểm toán độc lập để một lãnh đạo CPA Hà Nội soát xét, giả chữ ký của kiểm toán viên để đưa ra các ý kiến chấp nhận toàn phần; phát hành báo cáo kiểm toán độc lập cho Công ty Cung Điện Mùa Đông.
