Theo nguồn tin từ Reuters, Việt Nam đang lên kế hoạch nới lỏng các thủ tục thanh toán trên thị trường chứng khoán cho các nhà đầu tư nước ngoài.
Đây được xem là một biện pháp quan trọng để thuyết phục các tổ chức xếp hạng trong tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên mới nổi, từ đó có thể thu hút hàng trăm triệu USD vốn đầu tư mới chảy vào.
Cụ thể hơn, Việt Nam sẽ cho phép các công ty chứng khoán bảo lãnh cho nhà đầu tư nước ngoài khi thực hiện mua cổ phiếu – động thái được Tổ chức xếp hạng thị trường FTSE Russell đánh giá là một bước tiến và có thể giúp loại bỏ rào cản pháp lý đã cản trở quá trình nâng hạng thị trường trong nhiều năm.
Hiện Việt Nam được các tổ chức xếp hạng thị trường là FTSE Russell và MSCI phân loại vào nhóm thị trường cận biên. Điều này phần nào trở thành rào cản đối các tổ chức cũng như quỹ đầu tư rót vốn vào các doanh nghiệp niêm yết. Mới đây, đại diện FTSE Russell đã có buổi làm việc với Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, cập nhật các thông tin chính sách/thị trường, định hướng giải pháp chi tiết để tháo gỡ các vướng mắc trong tiêu chí nâng hạng thị trường chứng khoán của Việt Nam.
Reuters trích đánh giá của bà Lê Thị Lệ Hằng, Giám đốc chiến lược Chứng khoán SSI - người trực tiếp tham gia vào kế hoạch rằng: “Các cuộc họp với FTSE Russell rất tích cực và có thể dẫn đến việc nâng hạng TTCK Việt Nam từ Cận biên lên thị trường Mới nổi thứ cấp (secondary emerging) vào tháng 9 năm 2025”.
Để đáp ứng mốc thời gian đó, FTSE Russell sẽ cần thông báo việc nâng hạng sớm nhất là vào tháng 9/2024, trước thông báo chính thức từ 6-12 tháng. Nếu được nâng hạng, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ vào chung nhóm với thị trường Indonesia, Philippines, Qatar và Trung Quốc.
Ước tính khoảng 800 triệu USD có thể chảy vào TTCK Việt Nam thông qua các quỹ thụ động nếu được nâng hạng
Theo kế hoạch mới, Việt Nam sẽ áp dụng cơ chế giải quyết các khoản thanh toán cho giao dịch cổ phiếu nhằm đáp ứng yêu cầu chính từ FTSE về việc nâng hạng.
Ở các thị trường tiên tiến, nhà đầu tư thanh toán giao dịch 2 ngày sau khi mua cổ phiếu, nhưng ở Việt Nam, họ phải chuyển tiền ngay trong ngày, gây ra chi phí và rủi ro cao hơn cho nhà đầu tư nước ngoài. Để vượt qua rào cản này, cơ quản quản lý và các công ty chứng khoán Việt Nam đang xây dựng cơ chế tương tự như cơ chế được sử dụng ở Trung Quốc, các công ty chứng khoán sẽ bảo lãnh thanh toán cho các quỹ nước ngoài, cấp tín dụng trong hai ngày cho đến khi giao dịch hoàn tất.
Mặc dù phải chấp nhận một số rủi ro, nhưng thị trường sẽ được hưởng lợi từ dòng vốn mới, SSI ước tính khoảng 800 triệu USD có thể chảy vào từ các quỹ thụ động với giả định tỷ trọng của Việt Nam trong chỉ số thị trường mới nổi là 1%.
Đồng thời, ước tính các quỹ cũng sẽ đầu tư gấp 5 lần khi Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi của FTSE, mang lại cơ hội sinh lời cho các doanh nghiệp niêm yết trên sàn HoSE.
Trước đó, trong báo cáo cập nhật hồi cuối tháng 9/2023 của FTSE Russell, thị trường chứng khoán Việt Nam tiếp tục nằm trong nhóm theo dõi nâng hạng lên thị trường mới nổi hạng 2 (Secondary Emerging Market). Điều đó có nghĩa thị trường Việt Nam vẫn nằm trong nhóm thị trường cận biên (Frontier Market).
Theo FTSE Russell, Việt Nam chưa được nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp do vẫn chưa đáp ứng các yêu cầu thanh toán được quy định.
FTSE Russell cho biết: "Mặc dù kế hoạch cải tổ thị trường vẫn tiến triển chậm nhưng các quan chức năng đã thể hiện cam kết đẩy mạnh quá trình này. Bên cạnh đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng tích cực tìm kiếm các giải pháp khả dĩ về vấn đề ký quỹ trước giao dịch (pre-funding)"
Trong khi đó, nguồn tin Reuters cho rằng Việt Nam sẽ chưa thể vào danh sách nâng hạng từ thị trường cận biên (frontier market) sang thị trường mới nổi (emerging market) của tổ chức MSCI do những yêu cầu khắt khe hơn. Theo quy định của Việt Nam, các ngân hàng không được phép cấp tín dụng cho người nước ngoài. Điều này đã cản trở sự tham gia của dòng vốn ngoại và khiến quá trình xem xét nâng hạng của MSCI với Việt Nam gặp nhiều rào cản hơn.
