Ảnh minh họa: Karolina Grabowska/Pexels.
Khi Spotify thông báo vào mùa thu năm 2023 rằng họ đang bổ sung sách nói vào nền tảng phát trực tuyến của mình, giới xuất bản có phản ứng trái chiều. Trong khi nhiều nhà xuất bản coi sự "lấn sân" của Spotify là một cơ hội để sách nói tiếp cận được nhiều thính giả hơn, một số lại lo ngại rằng việc phát hành sách nói qua nền tảng này có thể làm xói mòn giá trị của sách nói, một định dạng đang phát triển và sinh lợi đáng kể.
Nhiều tháng trôi qua, bắt đầu có những dấu hiệu sớm cho thấy Spotify có thể thúc đẩy mạnh lượng tiêu thụ sách nói. Tại Mỹ, theo Bookstat ước tính, doanh số bán sách nói trên các nhà bán lẻ như Apple và Audible đã tăng 14% trong quý 4 năm 2023. Công ty này cho biết khi Spotify nhập cuộc, doanh số sách nói tăng 28%, trong đó, ước tính rằng Spotify chiếm thị phần 11%, vẫn xếp sau Audible nhưng vươn lên trên cả Apple.
Paul Abbassi, người sáng lập Bookstat, nhận định: "Điều này cho thấy Spotify giúp thị trường phát triển chứ không đơn giản là 'nuốt gọn' thính giả của Audible và Apple".
Đại diện công ty cho biết trong vài tháng qua Spotify đã trả cho các nhà xuất bản sách nói hàng chục triệu USD tiền bản quyền. Những cuốn sách bán chạy nhất như hồi ký The woman in me của Britney Spears (cuốn sách được nghe nhiều nhất trên nền tảng này) và cuốn sách self-help của Brianna Wiest - The Mountain is You - là những tựa sách đặc biệt được yêu thích.
Noelle Beams, giám đốc điều hành của Thought Catalog (đơn vị phát hành The mountain is you, cuốn sách thu về hàng trăm nghìn thính giả thông qua Spotify), cho biết: “Trong tháng 12, doanh số bán sách tăng khoảng bốn đến năm lần. Điều này cho chúng tôi thấy rằng việc tiếp cận những nhóm khán giả mới là cần thiết".
Trong vài tháng qua, người dùng Spotify đã nghe hơn 90.000 đầu sách riêng lẻ từ danh mục hơn 200.000 sách nói của nền tảng này.
Spotify hiện phát hành các tựa sách dưới dạng Spotify Audiobook và sản xuất chúng thông qua Findaway, một công ty sản xuất sách nói mà Spotify mua lại. Sự gia nhập của Spotify với tư cách nhà sản xuất và bán lẻ sách nói có thể khiến thị trường vốn đang nóng lên này trở nên cạnh tranh hơn.
Đối với những cuốn sách có tiềm năng lớn, bản quyền sách nói đôi khi có thể được bán ra với số tiền lên đến hàng trăm triệu USD.
Tại Mỹ, Spotify đã thu hút cả 5 nhà xuất bản lớn nhất đưa sách lên nền tảng của mình. Họ cũng làm việc với các nhà xuất bản nhỏ hơn và các tác giả tự xuất bản, đạt được nhiều thỏa thuận khác nhau.
David Kaefer, người đứng đầu bộ phận kinh doanh sách nói của Spotify, cho biết khoản thanh toán của họ tương đương với những gì các nhà bán lẻ lớn khác cung cấp. Ông nói: “Mọi thỏa thuận mà chúng tôi có đều là một mô hình mà ngành đã và đang sử dụng. Chúng không có một cách tiếp cận mới và ngông cuồng nào cả”.
Một số nhà xuất bản lớn, bao gồm Hachette và HarperCollins, đã đưa toàn bộ danh mục sách nói của họ lên Spotify, trong khi những nhà xuất bản khác như Macmillan chỉ cung cấp một danh sách sàng lọc và cho phép tác giả của họ quyền lựa chọn tham gia hay không.
Hiện tại, các nhà xuất bản hy vọng rằng các đề xuất dựa trên thuật toán được cá nhân hóa của Spotify sẽ hướng người dùng đến những cuốn sách mà họ có thể chưa khám phá ra.
Amanda D'Acierno, Chủ tịch nhà xuất bản của Penguin Random House Audio, cho biết dựa trên các tựa sách đang bán chạy, đối tượng nhân khẩu học trên Spotify dường như trẻ hơn và nhiều nam giới hơn so với khán giả nghe sách nói truyền thống.
Bà nhận xét: "Kết quả chúng tôi thu được tại Mỹ rất khả quan. Spotify đang tiếp thị được sách đến những đối tượng không thường xuyên tới hiệu sách".
Tại Mỹ, sách nói đã trở thành một lĩnh vực sinh lợi lớn cho các nhà xuất bản. Theo Hiệp hội các nhà xuất bản Mỹ, lượng sách nói đã tăng hơn 500% từ năm 2013 đến năm 2022, đạt doanh thu 839 triệu USD. Đối với một số thể loại nhất định, như self-help và hồi ký người nổi tiếng, doanh số bán bản sách có thể bằng hoặc vượt doanh số sách giấy.
