Hơn 10 năm trước, điện thoại thông minh và iPhone đã thay đổi hoàn toàn ngành điện tử tiêu dùng. Ngày nay, Meta, Amazon hay Google hứa hẹn rằng họ đã tìm ra bước ngoặt tiếp theo, tương lai công nghệ sẽ không còn xoay quanh điện thoại thông minh mà xoay quanh các trợ lý ảo, vũ trụ ảo hay kính thực tế tăng cường.
Nhưng nhìn vào bức tranh thực tế, có thể thấy ngành thiết bị công nghệ tiêu dùng đang ở trong thời điểm trì trệ. Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, các gã khổng lồ công nghệ hứa hẹn những tương lai khác nhau, nhưng đều chưa nhìn thấy "ngày hái quả" và đang phải hứng chịu tổn thất.
Những thiết bị "tương lai" thất bại
Meta phải sa thải 11.000 nhân viên để cắt giảm chi phí, bao gồm nhiều nhân viên tại Reality Labs, nơi phát triển các sản phẩm kính thực tế ảo và vũ trụ ảo. Quest Pro, thiết bị đưa người dùng vào môi trường thực tế ảo và tăng cường, tiếp tục nhận phản hồi tiêu cực.
Amazon thì sa thải 10.000 nhân viên. Trong đó nhóm phát triển trợ lý ảo Alexa bị cắt giảm nhiều nhất. Snap đã sa thải khoảng 20% nhân viên, bao gồm cả nhóm Spectacles và hủy kế hoạch phát triển máy bay không người lái.
Các thiết bị thực tế ảo, thực tế tăng cường, như Quest Pro của Meta, không được thị trường đón nhận. Ảnh: The Verge.
Tai nghe thực tế ảo của Apple đến nay vẫn chỉ là tin đồn, và CEO Tim Cook đã nói rằng công ty sẽ phải “rất cân nhắc” trong việc tuyển dụng. Tình hình HoloLens của Microsoft cũng không mấy lạc quan, sau khi công ty này quyết định trở thành nhà cung cấp phần mềm cho Quest.
Với giá cổ phiếu giảm trong toàn ngành công nghệ, các công ty sẽ có rất ít ngân sách để phát triển công nghệ một cách mạo hiểm và phung phí. Đặc biệt là khi Meta, Amazon hay Google đều chưa thể chỉ ra các kế hoạch kinh doanh khả thi cho công nghệ "tương lai".
Một nhà đầu tư của Meta công khai chỉ trích việc công ty này đổ quá nhiều tiền vào vũ trụ ảo, trong khi công nghệ này sẽ không tạo ra doanh thu trong hàng chục năm tới và số lượng người dùng thưa thớt.
Thất bại của Amazon là một bài học khác. Sau khi cố chen chân vào thị trường điện thoại với Fire Phone và thất bại, Amazon dành gần 10 năm đổ ngân sách tiếp thị và nghiên cứu phát triển Alexa. “Tôi sẽ chấp nhận 5 lần thất bại như Fire Phone để đổi một Alexa", Dave Limp, phó chủ tịch về thiết bị và dịch vụ của Amazon, gần đây nói với Financial Times.
Kinh doanh khó khăn
Các giám đốc Amazon thường kể ra những tiện ích của trợ lý giọng nói, và nói rằng hàng triệu người dùng đang trò chuyện với Alexa mỗi ngày. Tuy nhiên, theo báo cáo từ Insider và các bên nghiên cứu độc lập, Amazon đang gặp khó khăn trong việc tìm ra mô hình kinh doanh cho thiết bị Alexa, và người dùng chỉ dùng trợ lý ảo này để phát nhạc và đặt hẹn giờ.
Dù Alexa được sử dụng phổ biến, Amazon vẫn chưa có nhiều cách để tạo ra doanh thu từ sản phẩm này. Ảnh: The Verge.
Amazon không đơn độc trong công nghệ trợ lý ảo. Hầu hết ngành công nghệ đều chia sẻ tầm nhìn về môi trường sống thông minh, một mạng thiết bị thông minh tích hợp. Hiện cũng có nhiều thiết bị trợ lý ảo đang giúp người dùng thực hiện các tác vụ hàng ngày.
Nhưng vấn đề là chưa ai tìm ra cách kinh doanh công nghệ này một cách có lãi. Người dùng sẽ không dễ dàng chấp nhận hệ thống loa thông minh trong nhà bỗng nhiên phát quảng cáo, hay việc trợ lý ảo gợi ý thiên vị một mặt hàng.
Các công ty phát triển thực tế ảo thậm chí còn gặp khó khăn hơn khi thuyết phục người dùng tham gia vào một ứng dụng công nghệ hoàn toàn xa lạ. Và cũng không rõ liệu vũ trụ ảo có bao giờ trở thành một nền tảng làm việc, giải trí phổ biến và tạo ra doanh thu hay không.
Ngay cả thị trường điện thoại thông minh cũng gặp khó trong năm nay. Số điện thoại bán ra trên toàn thế giới giảm khoảng 8,7% so với năm ngoái, theo công ty phân tích IDC báo cáo vào tháng 8.
Thế hệ Pixel 7 không gây ấn tượng do không có nhiều cải tiến đáng kể so với thế hệ trước. Ảnh: nextpit.
iPhone 14, Pixel 7 hay Galaxy S22 đều không phải là các bản nâng cấp khác biệt nhiều so với thế hệ trước, và cũng không khác biệt nhiều với điện thoại từ Huawei hoặc OnePlus.
Nhưng khi so sánh với các công nghệ "tương lai" thì điện thoại thông minh vẫn chiếm ưu thế. Ngay cả những tác vụ mà trợ lý ảo và kính thực tế tăng cường đã làm tốt, thì điện thoại còn làm tốt hơn. Tính năng chuyển giọng nói thành văn bản hoạt động tốt trên cả Android và iOS. Live View của Google đã là một công cụ điều hướng thực tế tăng cường ngay trên điện thoại thông minh mà không cần kính.
Thiết bị màn hình kính mạnh mẽ và linh hoạt đang nằm trong túi người dùng là đối thủ lớn nhất mà các công nghệ tương lai phải vượt qua.
