Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ninh đề nghị Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải làm rõ tiến độ, kết quả lập quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và kế hoạch triển khai tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân và các cam kết của bộ đối với dự án này.
Bộ Giao thông vận tải cho biết quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 xác định mục tiêu đến năm 2030, triển khai nâng cấp, cải tạo bảo đảm an toàn chạy tàu 7 tuyến đường sắt hiện có; triển khai 2 đoạn ưu tiên của tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam (Hà Nội - Vinh, Nha Trang - TP. Hồ Chí Minh).
Cùng với đó, ưu tiên xây dựng một số tuyến đường sắt kết nối cảng biển cửa ngõ quốc tế đặc biệt khu vực Hải Phòng và Bà Rịa - Vũng Tàu; kết nối TP. Hồ Chí Minh với Cần Thơ, kết nối quốc tế với Trung Quốc, Lào và Campuchia phù hợp với các hiệp định vận tải quốc tế và đồng bộ với tiến độ đầu tư của các nước trong khu vực.
Đến năm 2050, hoàn thành tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; tiếp tục đầu tư hoàn thành các tuyến đường sắt mới tại khu đầu mối Hà Nội, khu đầu mối TP. Hồ Chí Minh, đường sắt kết nối các cảng biển, khu công nghiệp, khu kinh tế, kết nối các tỉnh Tây Nguyên, đường sắt ven biển, đường sắt kết nối quốc tế. Duy trì, cải tạo, nâng cấp các tuyến đường sắt hiện có đáp ứng nhu cầu vận tải hành khách và hàng hóa.
Hiện nay, Bộ Giao thông vận tải xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt kế hoạch, cơ chế chính sách, giải pháp thực hiện quy hoạch; đồng thời, đang chuẩn bị đầu tư các dự án theo định hướng quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Về tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân, dự án này được phê duyệt đầu tư từ năm 2004 với chiều dài 131 km (43km xây dựng mới và 88km cải tạo, nâng cấp).
Tuyến đường sắt này bắt đầu từ ga Yên Viên đi qua địa bàn TP. Hà Nội, các tỉnh Bắc Ninh, Hải Dương, Quảng Ninh và kết thúc tại cảng Cái Lân thuộc TP. Hạ Long.
Dự án đường sắt kỳ vọng giảm đáng kể thời gian di chuyển bằng tàu hỏa từ Yên Viên đến Hạ Long.
Đáng chú ý, "số phận" long đong của dự án này bắt đầu từ năm 2011 khi dự án bị đình hoãn tiến độ theo Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 24/02/2011 của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội nên đến nay dự án vẫn chưa hoàn thành xây dựng theo quy mô được duyệt.
Theo quy hoạch phát triển đường sắt đến năm 2020 tại Quyết định số 1468/QĐTTg ngày 24/8/2015 của Thủ tướng Chính phủ, đã xác định đầu tư hoàn thành Tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân trước năm 2020.
Tuy nhiên, dự án tiếp tục gặp khó về nguồn lực nên giai đoạn 2016 - 2020 chưa cân đối được vốn để đầu tư.
Quy hoạch mạng lưới đường sắt mới tầm nhìn đến năm 2050 tiếp tục xác định hình thành tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân trong giai đoạn đến năm 2030, nhằm phát triển hài hòa các phương thức vận tải, đảm bảo tính kết nối giữa các phương thức và tối ưu hóa chi phí vận tải, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của vùng và các địa phương dọc tuyến.
"Do dự án được phê duyệt đầu tư lâu và thực tế có những thay đổi nhất định về định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, khu vực dự án đi qua, nên Bộ Giao thông vận tải giao Ban Quản lý dự án đường sắt rà soát, nghiên cứu lập điều chỉnh báo cáo nghiên cứu tiền khả thi làm cơ sở báo cáo cấp có thẩm quyền cho phép sớm tiếp tục triển khai hoàn thành để đưa dự án vào khai thác", Bộ Giao thông vận tải nhấn mạnh.
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu của Ban Quản lý dự án đường sắt, Bộ Giao thông vận tải sẽ kiến nghị cấp có thẩm quyền để triển khai đầu tư trong Kế hoạch giai đoạn 2026-2030.
