Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Thông báo số 1871/TB-TTCP kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng vốn và tài sản, thoái vốn và tái cơ cấu tại Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba).
Chuyển nhượng đất trái pháp luật
Theo kết luận thanh tra, trong hoạt động đầu tư xây dựng, Vinataba đã để xảy ra một số sai phạm trong việc thực hiện góp vốn dự án tại 152 Trần Phú, Thành phố Hồ Chí Minh.
Theo đó, tổng công ty này thực hiện đánh giá lại tài sản là không đúng quy định về quản lý tài sản doanh nghiệp Nhà nước; làm trái chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, vi phạm pháp luật về chuyển nhượng tài sản doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ khi chuyển nhượng 30.927,7 m2 tại 152 Trần Phú không xin phép Thủ tướng Chính phủ; không thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, có nguy cơ thất thoát tiền của Nhà nước, của doanh nghiệp.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các ban ngành, địa phương liên quan thu hồi cơ sở nhà đất 30.927,7 m2 tại 152 Trần Phú và xử lý các phát sinh trong quá trình thu hồi cơ sở nhà đất này. Trong quá trình thực hiện, nếu phát hiện dấu hiệu tội phạm hoặc đến ngày 31/12/2023 chưa thực hiện được việc thu hồi thì chuyển Cơ quan Điều tra Bộ Công an để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Việc thực hiện dự án tại 235 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội, đã có một số sai phạm, dự án kéo dài hơn 10 năm chưa triển khai, ảnh hưởng đến tiến độ di dời nhà máy Thuốc lá Thăng Long, đến hiệu quả sử dụng vốn của Vinataba.
Một số dự án đầu tư chậm tiến độ, thủ tục phải phê duyệt điều chỉnh nhiều lần ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn và hiệu quả sản xuất kinh doanh như: Dự án đầu tư chiều sâu phân xưởng sợi; Dự án đầu tư thiết bị cho kho nguyên liệu và khó thành phẩm của Công ty Thuốc lá Sài Gòn; Dự án xây dựng trụ sở của Vinataba tại 30 Nguyễn Du, TP. Hà Nội; Dự án đầu tư di dời Công ty Thuốc lá Thăng Long.
Liên quan tới nội dung trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chủ trì cùng Bộ Tài chính, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam và các Bộ, ngành liên quan thu hồi cơ sở nhà đất 30.927,7 m2 tại 152 Trần Phú và xử lý các phát sinh trong quá trình thu hồi cơ sở nhà đất này. Trong quá trình thực hiện, nếu phát hiện dấu hiệu tội phạm hoặc đến ngày 31/12/2023 chưa thực hiện được việc thu hồi thì chuyển Cơ quan Điều tra Bộ Công an để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam báo cáo quá trình thực hiện Dự án tại 235 Nguyễn Trãi để xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trước khi tiếp tục thực hiện, trường hợp thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất thì phải đấu giá theo quy định hiện hành.
Nhiều sai phạm về thuế
Cũng theo kết luận thanh tra, hoạt động mua nguyên liệu thuốc lá của Vinataba còn một số tồn tại cần khắc phục như mua nguyên liệu thuốc lá của người trồng theo hình thức mua xô; bán lại nguyên liệu thuốc lá khi không có giấy phép mua bán nguyên liệu; không tổ chức chào hàng cạnh tranh để quyết định giá mua nguyên liệu…
Đáng chú ý, nguồn gốc một số nguyên liệu thuốc lá của Doanh nghiệp tư nhân Tuấn Dung bán cho một số công ty thành viên có dấu hiệu hợp thức hóa nguyên liệu thuốc lá không hợp pháp. Các công ty thành viên liên quan vụ việc trên gồm: Công ty cổ phần Hòa Việt, Công ty Thuốc lá Bến Tre, Công ty Thuốc lá An Giang, Công ty Thuốc lá Đồng Tháp, Công ty Thuốc lá Cửu Long. Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an vào cuộc điều tra do có dấu hiệu của tội “Trốn thuế” theo Điều 200 Bộ Luật hình sự 2015.
Kết luận thanh tra nêu rõ, trong quản lý sử dụng vốn, tài sản, một số công ty thành viên chưa ban hành quy chế quản lý sử dụng tài sản; chưa xây dựng mức dự trữ hàng tồn kho, lượng hàng tồn kho lớn gây ứ đọng vốn, ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh. Chưa ban hành quy định về lựa chọn nhà thầu để áp dụng thống nhất trong các hoạt động bảo đảm tính liên tục cho sản xuất, kinh doanh thường xuyên của doanh nghiệp. Một số chi phí không phù hợp với hoạt động kinh doanh, phải loại khỏi chi phí khi xác định trị giá tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp bổ sung hơn 38,5 tỷ đồng.
Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo xử lý, xem xét trách nhiệm và có hình thức kỷ luật theo quy định đối với các tổ chức, cá nhận đã để xảy ra những thiếu sót, vi phạm thuộc quyền quản lý đối với Hội đồng thành viên, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc, Ban lãnh đạo Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam; Hội đồng thành viên, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc, ban lãnh đạo Công ty TNHH MTV Thuốc lá Sài Gòn, Công ty TNHH MTV Thuốc lá Thăng Long, Công ty TNHH HTV Thuốc lá Hải Phòng, Công ty TNHH MTV Viện thuốc lá; Giám đốc, Ban lãnh đạo Công ty Xuất nhập khẩu thuốc lá, Công ty Thương mại Thuốc lá, Công ty Thương mại miền Nam; Người đại diện phần vốn Nhà nước tại Công ty cổ phần Ngân Sơn, Công ty cổ phần Hòa Việt; và các đơn vị, phòng ban, cá nhân liên quan.
