Chủ tịch Fed Jerome Powell - Ảnh: Reuters.
Với biến động trong hệ thống ngân hàng thời gian gần đây và vô số bấp bênh phía trước, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có khả năng sẽ tăng lãi suất với bước nhảy 0,25 điểm phần trăm trong tuần này - theo dự báo của thị trường và nhiều chuyên gia ở Phố Wall.
Kỳ vọng về lãi suất quỹ liên bang - lãi suất điều hành của Fed - đã biến động mạnh trong 2 tuần qua, dao động từ tăng 0,5 điểm phần trăm đến không tăng, và thậm chí có lúc giới phân tích tính đến chuyện Fed có thể cắt giảm lãi suất.
Tuy nhiên, sự đồng thuận nổi lên trong những ngày gần đây là Chủ tịch Fed Jerome Powell và các đồng nghiệp của ông sẽ phát tín hiệu rằng dù bị chi phối bởi những biến động đang xảy ra trong lĩnh vực tài chính, nhiệm vụ quan trọng của Fed vẫn là cuộc chiến chống lạm phát.
Điều này có nghĩa là Fed có thể tăng lãi suất với bước nhảy 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp diễn ra vào ngày thứ Ba và thứ Tư tuần này và phát tín hiệu rằng không có một đường đi lãi suất nào được định sẵn trong thời gian tới.
Ngoài ra, triển vọng lãi suất cũng có thể thay đổi trước khi Fed đưa ra quyết định vào ngày 22/3, tùy thuộc vào diễn biến trên thị trường tài chính, nhưng đến hiện tại các chỉ báo đều nghiêng về khả năng Fed sẽ tăng lãi suất.
Ngày 19/3, trong nỗ lực ngăn chặn một cuộc khủng hoảng có thể bùng lên ở châu Âu, Ngân hàng Trung ương Thụy Sỹ (SNB) và cơ quan giám sát tài chính nước này FINMA đã thúc đẩy vụ mua lại giữa UBS và Credit Suisse để ngăn một vụ sụp đổ có thể xảy ra ở Credit Suisse.
Các nhà dự báo nói gì?
“Fed phải làm gì đó, nếu không họ mất uy tín”, nhà sáng lập kiêm chiến lược gia Doug Roberts của Channel Capital Research nhận định với hãng tin CNBC.
“Họ muốn tăng lãi suất 0,25 điểm phần trăm, và mức tăng đó gửi đi một thông điệp. Điều quan trọng là Fed nói gì sau đó, ông Powell sẽ phát biểu như thế nào trước công chúng… Tôi không cho là ông ấy không đi ngược lại những gì mà mà người đang nói”.
Ở thời điểm buổi chiều ngày thứ Sáu, thị trường lãi suất tương lai phản ánh khả năng 75% Fed sẽ nâng lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong lần họp này - theo dữ liệu từ CME Group. Khả năng Fed không tăng lãi suất là 25%. Nếu Fed dừng tăng lãi suất, đó sẽ là một bước lùi sau một năm chiến dịch thắt chặt diễn ra quyết liệt.
Ngân hàng Goldman Sachs, một trong những tổ chức dự báo lớn, cho rằng Fed sẽ không nâng lãi suất trong tuần này. Theo các nhà phân tích của Goldman Sachs, Fed sẽ “đưa ra một lập trường ngắn hạn thận trọng hơn để tránh làm gia tăng nỗi lo sợ trên thị trường về sức ép đối với hệ thống ngân hàng.
Nhưng dù hành động như thế nào, Fed đều có thể đối mặt với sự chỉ trích - theo nhiều chuyên gia.
“Đây là một trong những thời điểm có sự khác biệt giữa những gì Fed nên làm và những gì mà tôi cho là Fed sẽ làm. Chắc chắn họ không nên thắt chặt chính sách. Mọi người đều đang bất an, và bất kỳ một hành động nhỏ nào cũng có thể khiến họ lo sợ hơn… Tại sao Fed không xoay trục một chút và tập trung vào vấn đề ổn định tài chính?” chuyên gia kinh tế trưởng Mark Zandi của Moody’s Analytics nhận định với CNBC.
Mới tuần trước, Fed và các cơ quan chức năng khác của Mỹ cấp tập triển khai các biện pháp khẩn cấp, bao gồm một chương trình cung cấp thanh khoản, nhằm ngăn chặn một cuộc khủng hoảng niềm tin trong toàn hệ thống ngân hàng Mỹ.
Ba vụ “sập tiệm” ngân hàng Mỹ liên tiếp trong vòng một tuần đã làm thị trường tài chính rung chuyển và dẫn tới nỗi lo sợ rằng sẽ có thêm những ngân hàng khác sụp đổ.
Theo quan điểm của ông Zandi, sẽ là cực kỳ bất thường và nguy hiểm nếu chính sách tiền tệ thắt chặt thêm trong điều kiện như hiện nay. “Nếu dừng tăng lãi suất ở đây thì Fed cũng chẳng thất bại trong cuộc chiến chống lạm phát. Còn nếu tăng, họ sẽ thua trong cuộc chiến ổn định hệ thống tài chính. Bởi vậy, tôi không thể hiểu được một động thái thắt chặt trong môi trường như thế này”, ông nói.
Dù vậy, Phố Wall vẫn nghiêng về khả năng Fed sẽ nâng lãi suất.
Bank of America cho rằng các động thái kiểm soát khủng hoảng mà Fed triển khai những ngày gần đây nhằm bảo vệ tiền gửi tại các ngân hàng và cải thiện thanh khoản cho các ngân hàng mang lại cho Fed sự linh hoạt để hành động, nhưng bất kỳ động thái nào của Fed cũng sẽ phụ thuộc vào tình hình từ nay cho tới khi Fed họp xong.
“Biến động thị trường gần đây xuất phát từ căng thẳng tại một số ngân hàng khu vực chắc chắn dẫn tới sự thận trọng lớn hơn, nhưng các biện pháp của các nhà hoạch định chính sách có thể sẽ kiểm soát sự lây lan của rủi ro. Dù sao, tình hình vẫn còn nhiều biến động và những sự kiện căng thẳng còn có thể xảy đến, từ đó có thể dẫn tới việc Fed tạm dừng chu kỳ tăng lãi suất”, một báo cáo của Bank of America viết.
Lãi suất có thể sẽ giảm trong năm nay
Tuy nhiên, giới đầu tư đang đặt cược ngày càng lớn vào khả năng Fed sẽ chuyển sang cắt giảm lãi suất trong năm nay. Các hợp đồng lãi suất tương lai hiện phản ánh khả năng lãi suất Fed sẽ giảm còn khoảng 4% vào cuối năm. Nếu Fed nâng lãi suất 0,25 điểm phần trăm vào ngày thứ Tư tuần này, lãi suất Fed sẽ lên mức 4,75-5%.
Ngân hàng Citigroup cũng dự báo Fed tăng lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong tuần này, cho rằng các ngân hàng trung ương “sẽ hướng trọng tâm trở lại cuộc chiến chống lạm phát, nhiệm vụ đòi hỏi phải có thêm những đợt tăng lãi suất”.
Một vấn đề quan trọng mà nhà đầu tư đang quan tâm là giới chức Fed nhìn nhận như thế nào về những biến động tài chính đang xảy ra và liệu những biến động đó có ảnh hưởng như thế nào đến việc hoạch định chính sách tiền tệ. Từ khi những biến động này nổi lên, các quan chức Fed hầu như chưa đưa ra đánh giá công khai nào.
Một mối lo lớn của giới đầu tư là nỗ lực chống lạ phát của Fed rốt lúc sẽ đẩy nền kinh tế rơi vào suy thoái. Ông Zandi cho rằng một động thái tăng lãi suất của Fed vào tuần tới sẽ làm gia tăng khả năng này.
“Tôi cho rằng những cái đầu lý trí trong Fed sẽ thắng, nhưng có khả năng việc họ quá tập trung vào chống lạm phát mà không hành động đủ để bảo vệ hệ thống tài chính. Tôi vẫn nghĩ chúng ta sẽ vượt qua được giai đoạn này mà không rơi vào suy thoái, nhưng việc đó đòi hỏi sự hoạch định chính sách tốt ở Fed. Nếu họ nâng lãi suất, đó sẽ là một sai lầm, và tôi gọi đó là một sai lầm quá mức. Rủi ro suy thoái khi đó sẽ tăng lên nhiều”, ông Zandi phát biểu.
