Theo thống kê và phân tích thị trường mới nhất của GlobalData, thị trường xe hạng nhẹ toàn cầu đang có dấu hiệu khởi sắc khi tình trạng thiếu nguồn cung liên quan đến cuộc khủng hoảng chất bán dẫn tiếp tục giảm bớt.
Ước tính của GlobalData đưa ra tỷ lệ bán hàng năm của xe hạng nhẹ (LV) toàn cầu là 86 triệu chiếc/năm vào tháng 4, tăng so với con số 84 triệu chiếc/năm của tháng 3. Nhiều thị trường đã được hưởng lợi từ việc giảm bớt các hạn chế về nguồn cung, với mức tăng trưởng chung hàng năm là 25%.
Doanh số bán hàng ở Mỹ ghi nhận mức tăng trưởng hàng tháng (MoM) lên 1,4 triệu chiếc, do thị trường được hưởng lợi từ kết thúc mạnh mẽ của tháng 4 và lượng xe sẵn có tăng lên. Các ước tính của Trung Quốc cho thấy tâm lý tương tự với tỷ lệ bán ra tương tự như tháng 3, ở mức 26,3 triệu đơn vị/năm. Cả Tây và Đông Âu đều có mức tăng trưởng doanh số hàng năm khả quan, nhờ giảm bớt hạn chế về nguồn cung và tăng số lượng giao hàng.
Thiếu hụt nguồn cung phục hồi giúp nâng đỡ thị trường
Thị trường xe hạng nhẹ toàn cầu được GlobalData dự báo sẽ tăng 6% trong năm nay lên 86 triệu chiếc, nhưng điều đó vẫn khiến nó thấp hơn đáng kể so với mức trước đại dịch. Trong vài tháng tới, hỗ trợ cho thị trường đến từ việc các nhà sản xuất có thể đáp ứng các đơn đặt hàng tồn đọng và bổ sung hàng dự trữ đã cạn kiệt khi tình trạng thiếu nguồn cung tiếp tục giảm bớt.
Sau đại dịch năm 2020, việc cung cấp chip hoặc chất bán dẫn là nguyên nhân lớn nhất gây ra sự gián đoạn sản lượng xe hạng nhẹ toàn cầu trong năm qua.
Nhà phân tích cấp cao Justin Cox của GlobalData cho rằng tình hình thiếu hụt nguồn cung đang giảm bớt trên toàn cầu, nhưng cảnh báo rằng cuộc khủng hoảng vẫn chưa được giải quyết hoàn toàn.
“Quy mô tác động của việc thiếu hụt chip đã giảm, chủ yếu là do quản lý chuỗi cung ứng tốt hơn cũng như cải thiện nguồn lực tại các nhà cung cấp chất bán dẫn cho chip tập trung vào ô tô. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng chip nghiêm trọng đến mức chúng tôi không nghĩ rằng nó sẽ được giải quyết hoàn toàn trong năm nay”, ông Justin Cox nhận định.
Theo khu vực, phân tích GlobalData cho thấy rằng khu vực Bắc Mỹ và Châu Âu đã bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi sự gián đoạn từ phía cung. Ngoài ra, tình hình châu Âu còn bị ảnh hưởng nặng nề hơn bởi những tác động kinh tế do xung đột ở Ukraine gây ra. Cox nói: “Điều đó dự kiến sẽ vẫn là lực cản lâu dài đối với khu vực, đặc biệt là với triển vọng tăng trưởng của Trung và Đông Âu bị cản trở”.
Bắc Mỹ
Doanh số LV của Mỹ tiếp tục tăng trong tháng 4 vừa qua khi doanh số tăng 10,5% so với cùng kỳ lên 1,4 triệu chiếc. Tốc độ bán hàng tăng nhanh lên 16,2 triệu chiếc/năm trong tháng 4, từ 14,8 triệu chiếc/năm trong tháng 3. Gần tháng tăng mạnh và sự cải thiện rõ ràng về số lượng phương tiện sẵn có để đáp ứng nhu cầu bị dồn nén đã đồng nghĩa với việc lượng hàng tồn kho giảm 46 nghìn chiếc so với tháng trước. Giá giao dịch trung bình trong tháng 4 đã tăng lên 46.266 USD, sau khi giảm kể từ tháng 12 năm 2022, trong khi các ưu đãi hầu như không đổi so với tháng trước ở mức 1.678 USD.
Doanh số bán LV của Canada trong tháng 4 đã giảm 5,2% so với cùng kỳ xuống còn 141 nghìn chiếc. Sự sụt giảm này có thể liên quan đến sự bất ổn kinh tế hiện tại, khi tỷ lệ bán hàng giảm xuống 1,39 triệu đơn vị/năm trong tháng 4 từ 1,6 triệu đơn vị/năm trong tháng 3. Doanh số LV của Mexico tăng 17,2% so với cùng kỳ năm ngoái lên 97,2 nghìn chiếc trong tháng 4, trong khi tỷ lệ bán hàng năm 2023 tăng nhẹ lên chỉ dưới 1,4 triệu chiếc/năm, từ mức 1,3 triệu chiếc/năm trong tháng 3.
Châu Âu
Tỷ lệ bán hàng tại Tây Âu tháng 4 không đổi so với tháng 3 là 12,3 chiếc/năm, tuy nhiên, tổng số đăng ký phương tiện đạt 992 nghìn chiếc, tăng trưởng 16,2% so với cùng kỳ năm ngoái, đặc biệt nhờ việc nới lỏng các hạn chế về nguồn cung và tăng tỷ lệ giao xe.
Tỷ lệ bán hàng ở Đông Âu đã tăng lên 3,8 triệu chiếc/năm trong tháng 4 từ mức 3,6 triệu chiếc/năm đã điều chỉnh vào tháng 3. Doanh số bán hàng cao hơn gần 43% so với năm 2022, ở mức 300 nghìn chiếc. Điều này được hỗ trợ bởi doanh số bán hàng LV của Nga ở mức 68.000 chiếc do hoạt động mua hàng và sự quan tâm của khách hàng mạnh hơn so với mức thấp năm 2022. Tuy nhiên, xung đột ở Ukraine tiếp tục làm suy yếu hoạt động thị trường của khu vực.
Trung Quốc
Dữ liệu cho thấy thị trường Trung Quốc đã giữ tốc độ trong tháng Tư. Tỷ lệ bán ra trong tháng 4 là 26,3 triệu đơn vị/năm, không thay đổi so với con số điều chỉnh của tháng 3. Tính theo năm trước, doanh số bán hàng đã tăng 85% trong tháng 4, do doanh số bán hàng một năm trước yếu bất thường do lệnh phong tỏa ở Thượng Hải. Xe điện mới vẫn là động lực chính của thị trường, với doanh số bán hàng tăng 113% so với cùng kỳ trong tháng 4 và 43% so với đầu năm. Tại Triển lãm ô tô Thượng Hải 2023, hơn 80% mẫu xe mới được trưng bày là NEV.
Một số chính quyền cấp tỉnh và đại lý đã gia hạn các ưu đãi về thuế và giảm giá sau ngày kết thúc ban đầu là tháng 3 hoặc tháng 4, vì các đại lý vẫn còn nhiều xe không tuân thủ tiêu chuẩn khí thải sắp tới từ ngày 1 Tháng 7 và cấm sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh các loại xe không đáp ứng tiêu chuẩn mới. Do đó, cuộc chiến giá cả có thể sẽ tiếp tục và làm giảm thu nhập của các OEM, mặc dù cho đến nay, việc giảm giá mạnh và các ưu đãi đã không thể thúc đẩy doanh số bán hàng một cách đáng kể.
Châu Á
Tại Nhật Bản, doanh số bán hàng tăng vọt trong tháng 5 do nguồn cung chất bán dẫn được cải thiện. Tỷ lệ bán ra trong tháng 4 đạt mức cao đột biến 5,3 triệu đơn vị/năm, tăng 23% so với tháng 3. So với mức trung bình Q1 là 4,6 triệu chiếc/năm. Vào tháng 4, một số công ty lớn đã tăng số lượng đáng kể, cùng với lạm phát vừa phải và nỗi sợ hãi về đại dịch đang mờ dần, đã nâng cao niềm tin của người tiêu dùng. Mặc dù doanh số bán hàng tăng mạnh, nhưng thời gian giao hàng của hầu hết các mẫu xe phổ biến vẫn kéo dài, từ vài tháng đến vài năm.
Tại Hàn Quốc, tốc độ bán hàng chậm lại còn 1,7 triệu chiếc/năm trong tháng 4, giảm 7% so với mức tăng mạnh của tháng 3. Trong khi các vấn đề về nguồn cung đã tiêu tan và hoạt động sản xuất trong nước đang hoạt động ở mức bình thường, thì nhu cầu đã bắt đầu suy giảm do lãi suất cao và nền kinh tế đang chậm lại. Các thương hiệu Hàn Quốc hoạt động tương đối tốt, nhưng nhập khẩu ghi nhận sự sụt giảm do lãi suất tài chính cao hơn. Các thương hiệu nổi tiếng của Đức cũng báo thiếu nguồn cung. Trong tháng 5 và tháng 6, doanh số dự kiến sẽ tăng trước khi hết thời hạn giảm thuế tiêu thụ đặc biệt tạm thời vào cuối tháng 6.
Nam Mỹ
Doanh số LV của Brazil ước tính đã tăng 10,8% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 4 lên 152 nghìn chiếc. Tỷ lệ bán ra trong tháng 4 giảm nhẹ so với tháng 3, còn 2,0 triệu chiếc/năm. Mức tồn kho tăng trở lại vào tháng 4, nhưng với tốc độ thấp hơn nhiều so với các tháng trước khi lượng hàng dự trữ đạt 206 nghìn đơn vị, so với 204 nghìn đơn vị vào tháng 3 năm 2023. Nguồn cung số ngày không đổi so với tháng trước trong tháng 4 ở mức 38 ngày, điều này có thể cho thấy nhu cầu suy yếu do sản xuất đã bị gián đoạn bởi các điểm dừng vào tháng Ba và tháng Tư.
Tại Argentina, doanh số LV ước tính đã tăng trong tháng 4, lên 32,4 nghìn chiếc, tăng 9,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Tỷ lệ bán ra giữ nguyên từ tháng 3 đến tháng 4 ở mức 422 nghìn chiếc/năm. Đây là tháng thứ hai liên tiếp tỷ lệ bán vượt mốc 400.000 chiếc/năm do thị trường dường như vẫn kiên cường trước những khó khăn kinh tế.
ASEAN
Doanh số bán xe mới tại sáu thị trường lớn nhất của khu vực ASEAN cộng lại chỉ tăng hơn 4% so với cùng kỳ năm ngoái lên 859.655 chiếc trong quý đầu tiên của năm 2023, đảo ngược sự sụt giảm nhẹ trong quý IV năm 2022.
Tăng trưởng kinh tế quý đầu tiên ở phần lớn khu vực ASEAN được củng cố nhờ sự phục hồi của du lịch trong nước và quốc tế sau đợt phong tỏa do Covid trong hai năm trước đó. Lạm phát cao và lãi suất tăng đã ảnh hưởng đến chi tiêu của người tiêu dùng, trong khi một số quốc gia cũng phải vật lộn với xuất khẩu và đầu tư yếu hơn.
Doanh số bán xe nói chung trong khu vực đã được hỗ trợ nhờ cải thiện nguồn cung cấp chất bán dẫn, điều này đã làm chậm quá trình phục hồi của khu vực vào năm ngoái. Tuy nhiên, hoạt động của các thị trường xe cá nhân trong khu vực có sự khác biệt đáng kể, với doanh số bán hàng ở Thái Lan và Việt Nam giảm do người tiêu dùng gặp khó khăn nhất với lãi suất tăng trong khi tăng trưởng kinh tế cũng bị kìm hãm do xuất khẩu giảm và đầu tư chậm lại.
Thị trường Philippines đã mở rộng hơn 30% trong quý đầu tiên, trở thành thị trường phát triển nhanh nhất trong khu vực khi sự phục hồi mạnh mẽ từ mức thấp nhất của đại dịch vẫn tiếp tục bất chấp lạm phát gia tăng và lãi suất tăng đáng kể trong năm qua. Thị trường xe Malaysia đã mở rộng hơn 20% khi các nhà sản xuất xe tăng cường giao hàng trước khi hết thời hạn miễn thuế bán hàng vào cuối tháng 3. Doanh số bán hàng tại Indonesia tiếp tục tăng trưởng vừa phải, với nhu cầu được thúc đẩy bởi các mẫu xe mới gần đây của các thương hiệu chính và sản lượng xe cao hơn.
Ngành công nghiệp vẫn thận trọng về triển vọng doanh số bán xe cả năm ở hầu hết các thị trường trong khu vực, sau khi tăng trưởng kinh tế có thể chậm lại trong quý đầu tiên do lãi suất tiếp tục tăng. Tăng trưởng toàn cầu chậm lại có thể sẽ ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của khu vực trong năm nay, khiến tăng trưởng kinh tế khu vực chậm lại hơn nữa.
Philippines là thị trường lớn phát triển nhanh nhất trong khu vực ASEAN trong quý đầu tiên, với doanh số bán hàng tăng hơn 30% lên 97.284 chiếc theo dữ liệu được công bố bởi Phòng các nhà sản xuất ô tô của Philippines Inc (CAMPI) và Hiệp hội các nhà sản xuất xe tải (TMA). Dữ liệu quý đầu tiên không bao gồm doanh số bán hàng của các thương hiệu không liên kết chủ yếu dựa vào hàng nhập khẩu.
Doanh số bán hàng của Toyota tăng 21% lên 45.205 chiếc từ đầu năm đến nay, trong khi doanh số bán hàng của Mitsubishi Motors tăng 72% lên 17.765 chiếc nhờ nhu cầu mạnh mẽ đối với dòng Xpander. Doanh số của Nissan tăng 8% lên 6.396 chiếc, trong khi Ford bán được 5.893 chiếc và Honda là 4.691 chiếc.
Nền kinh tế Philippines được ước tính sẽ tăng trưởng hơn 7% trong quý đầu tiên của năm 2023, nhờ sản lượng sản xuất và chi tiêu cơ sở hạ tầng mạnh mẽ. Trong khi ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất chuẩn từ 2,0% lên 6,25% trong năm ngoái để giúp kiềm chế lạm phát cao kéo dài, thì chi tiêu của người tiêu dùng vẫn mạnh
Doanh số bán hàng tại Việt Nam đã giảm 29% so với cùng kỳ xuống còn 60.800 chiếc trong quý đầu tiên so với 85.796 chiếc trong cùng kỳ năm ngoái, theo dữ liệu bán buôn do Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) công bố, sau khi giảm 35% xuống còn 93.112 chiếc trong quý 4 năm ngoái. Dữ liệu không bao gồm một số thương hiệu như VinFast, Mercedes-Benz và xe chở khách của Hyundai.
Doanh số bán xe mới ở Indonesia đã tăng 7% lên 282.125 chiếc trong quý đầu tiên của năm 2023 từ 263.822 chiếc trong cùng kỳ năm ngoái, theo dữ liệu bán buôn do hiệp hội công nghiệp địa phương Gaikindo công bố, với việc giao xe chở khách và xe thương mại đều tăng, khoảng 7% tương ứng là 211.381 và 70.744 sản phẩm.
Vào đầu tháng 4, chính phủ Indonesia đã giảm thuế bán hàng đối với xe điện chạy bằng pin (BEV) từ 11% xuống 1% để giúp thúc đẩy doanh số bán hàng, vốn chỉ tăng lên dưới 1.800 chiếc trong quý đầu tiên so với 350 chiếc một năm trước đó. Chính phủ nước này cũng đang tìm cách mở rộng mạng lưới sạc xe điện của đất nước để giúp đạt được mục tiêu hai triệu BEV được lưu hành vào năm 2030.
Sản xuất xe trong nước chỉ tăng dưới 6% lên 392.743 chiếc trong quý đầu tiên, trong khi xuất khẩu xe đã lắp ráp tăng 40% lên 133.928 chiếc.
Doanh số bán xe mới ở Thái Lan thì đã giảm 6% xuống còn 217.076 chiếc trong quý đầu tiên của năm 2023 so với 231.189 chiếc một năm trước đó, theo dữ liệu bán buôn do Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan (FTI) công bố, không bao gồm một số thương hiệu chính bao gồm BMW và Mercedes-Benz .
Điều này xảy ra sau sự sụt giảm tương tự trong quý trước mặc dù nguồn cung cấp chất bán dẫn được cải thiện và nền kinh tế tiếp tục bình thường hóa sau đại dịch Covid, trong khi nền kinh tế cũng được hưởng lợi từ sự phục hồi của du lịch trong nước và quốc tế. Lãi suất tăng đã kìm hãm chi tiêu của người tiêu dùng trong năm nay, trong khi xuất khẩu yếu cũng gây áp lực lên nền kinh tế. Tăng trưởng GDP quý đầu tiên dự kiến đạt 2,8%, sau khi giảm xuống 1,4% trong quý 4 năm 2022, với dự báo tăng trưởng cả năm ở mức từ 2,7% đến 3,7% - do tiêu dùng nội địa tăng nửa cuối năm khi lạm phát giảm bớt.
Doanh số bán xe du lịch tăng 8% lên 122.812 chiếc từ đầu năm đến nay, trong khi doanh số bán tải giảm 21% xuống 84.130 chiếc và doanh số bán các loại xe khác bao gồm cả xe thương mại giảm 8% xuống 10.134 chiếc. Sản xuất xe trong nước đã tăng gần 6% lên 507.787 chiếc trong quý đầu tiên, nhờ sản lượng xuất khẩu tăng 12% lên 288.130 chiếc.
Doanh số bán xe mới tại Malaysia tiếp tục tăng trưởng mạnh trong quý đầu tiên của năm 2023, chỉ hơn 20% lên 192.474 chiếc từ 159.846 chiếc trong cùng kỳ năm ngoái theo dữ liệu đăng ký do Hiệp hội Ô tô Malaysia (MAA) công bố.
Điều này theo sau mức tăng trưởng 42% vào năm ngoái lên mức kỷ lục 720.658 chiếc sau hai năm sụt giảm do đại dịch Covid. Thị trường năm nay tiếp tục được hưởng lợi từ việc cải thiện nguồn cung cấp chất bán dẫn trong khi các nhà sản xuất phương tiện gấp rút hoàn thành các đơn đặt hàng tồn đọng trước thời hạn cuối tháng 3 để giao các phương tiện đã mua miễn thuế vào năm ngoái theo chương trình kích thích phục hồi Covid của chính phủ. Doanh số bán xe du lịch trong quý đầu tiên tăng hơn 22% lên 171.955 chiếc, trong khi phân khúc xe thương mại chỉ tăng dưới 7% lên 20.519 chiếc.
