Theo New York Times, cuộc sống ở một số thành phố châu Âu có thể sớm đối mặt với cảnh cắt điện luân phiên để tiết kiệm năng lượng. Tình trạng này dự kiến ảnh hưởng đến các dịch vụ cơ bản như điện thoại di động, Internet hay thậm chí đèn giao thông. Ngay cả các trường học cũng có nguy cơ phải đóng cửa do thiếu ánh sáng và không đảm bảo được nhiệt độ.
Suốt thời gian qua, châu Âu đã dành nhiều tháng để chuẩn bị một mùa đông không khí đốt Nga. Các quốc gia tích cực dữ trữ năng lượng và thúc đẩy các biện pháp tiết kiệm với hy vọng duy trì đủ năng lượng cho hệ thống lưới điện.
Tuy nhiên, khi thời tiết ôn hòa trái mùa nhường chỗ cho mùa đông băng giá, các chính phủ bắt đầu khuyến cáo người dân về khả năng cắt điện có kiểm soát trong trường hợp nhu cầu tiêu thụ vượt mức.
Pháp, Anh cảnh báo cắt điện
Tuần trước, chính phủ Pháp đã bắt đầu hướng dẫn giới chức địa phương lập kế hoạch cho các đợt cắt điện có thể xảy ra ngay tháng tới. Trong khi đó đơn vị điều hành lưới điện quốc gia của Anh cảnh bảo về khả năng mất điện kéo dài từ 16h đến 19h nếu thiếu hụt nhiên liệu sản xuất điện.
Với Đức, quốc gia phụ thuộc nhiều nhất vào khí đốt Nga, doanh số bán nến đã bắt đầu tăng vọt.
Viễn cảnh các ngôi nhà, trường học, doanh nghiệp hay phương tiện công cộng tạm dừng hoạt động vì thiếu điện sẽ là bài kiểm tra lớn đầu tiên về khả năng phục hồi của châu Âu khi quyết định quay lưng với nhiên liệu Nga.
Các quan chức châu Âu nhấn mạnh kế hoạch cắt điện luân phiên chỉ là phương án cuối cùng để ngăn chặn tình trạng mất điện không kiểm soát trong bối cảnh hoạt động sản xuất điện trong nước lẫn nhập khẩu không đủ đáp ứng.
“Chúng tôi không khẳng định việc cắt điện sẽ xảy ra, nhưng chúng ta sắp phải đối mặt với mùa đông lạnh giá và tiêu tốn nhiều năng lượng. Do đó cần chuẩn bị cho mọi tình huống”, Olivier Véran, phát ngôn viên của chính phủ Pháp, tuyên bố tuần trước.
Pháp xác nhận thời gian cắt điện sẽ không kéo dài quá 2 giờ. Lịch trình cắt điện sẽ được thông báo trước nhiều ngày và gửi thông báo đến ứng dụng cho người dân. Việc cắt điện sẽ không áp dụng cho những địa điểm quan trọng như bệnh viện, viện dưỡng lão, đồn cảnh sát, cứu hỏa.
Dẫu vậy, trường học sẽ không nằm trong nhóm thiết yếu. Học sinh được hướng dẫn ở nhà vào buổi sáng nếu các lớp học bị hủy và có thể trở lại vào buổi chiều. Ngay cả các chuyến tàu có thể đình trệ vài giờ ở những khu vực chịu ảnh hưởng. Tài xế cũng được cảnh báo hạn chế di chuyển vì đèn giao thông có thể không hoạt động.
Nguy cơ thiếu điện khi giá rét trở lại
Châu Âu đã cố gắng tăng tích trữ khí đốt tự nhiên và khởi động lại các nhà máy nhiệt điện than. Thời tiết ấm bất thường trong tháng 10 và tháng 11 giúp các gia đình, doanh nghiệp không phải sử dụng lò sửa quá nhiều, từ đó giúp dự trữ nhiên liệu lẫn giá cả giảm nhiệt.
Song, châu Âu đang đối mặt đợt không khí lạnh lớn đầu tiên từ Bắc Cực và Greenland tràn xuống, buộc các chính phủ phải sử dụng một số nguồn dự trữ khí đốt khẩn cấp. Giá khí đốt tự nhiên của châu Âu cũng bật tăng trở lại mức cao nhất trong 6 tuần qua.
Pháp, quốc gia từng là nhà sản xuất điện lớn nhất châu Âu nhờ sở hữu 56 nhà máy điện hạt nhân, đang vật lộn để sửa chữa các sự cố khiến nhiều nhà máy phải ngừng hoạt động. Một báo cáo gần đây của Mạng lưới các nhà khai thác hệ thống truyền tải châu Âu cho thấy nguồn cung cấp điện ở Pháp, Thụy Điển và Phần Lan cùng một số khác đứng trước nguy cơ thiếu hụt.
Những thông tin tiêu cực buộc người châu Âu phải tìm cách giải quyết những gián đoạn nếu điện bị cắt.
Văn phòng Bảo vệ Dân sự và Hỗ trợ Thảm họa tại Đức đã liệt kê danh sách dài những điều có thể xảy ra nếu mất điện gồm sập nguồn điện thoại, máy sưởi không hoạt động, không có đèn, máy tính, nước ấm… Đồng thời kêu gọi các hộ gia đình dự trữ đèn pin, nến, bếp lửa trại, quần áo ấm.
Tương tự Pháp, giới chức Đức nhấn mạnh một cuộc khủng hoảng điện khó xảy ra những không hề loại trừ khả năng. Thủ tướng Đức Olaf Scholz trước đó đã hủy kế hoạch đóng cửa 3 nhà máy sản xuất điện hạt nhân cuối cùng của đất nước trong tháng này và khởi động một loạt nhà máy điện than.
Tại Thụy Sĩ, quốc gia từ lâu đã phụ thuộc vào năng lượng hạt nhân của Pháp trong mùa đông, người dân đã được khuyến cáo chuẩn bị cho tình trạng mất điện kéo dài vài giờ. Ủy ban Điện lực Liên bang kêu gọi người dân chuẩn bị đủ củi, đèn pin và pin.
Mặt khác, một số người dân sở hữu ôtô điện ở Phần Lan được cảnh báo không nên bật máy sưởi để làm tan băng trên cửa sổ xe vào buổi sáng nhằm tránh làm căng lưới điện.