Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng ngoài rủi ro mất vốn, ngân hàng còn đối mặt với tính thanh khoản khi cho vay trong lĩnh vực bất động sản.
Tại phiên chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng chiều 8/6, nhiều đại biểu Quốc hội đã đặt câu hỏi liên quan việc các ngân hàng có xu hướng siết chặt tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản thời gian qua.
Đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau) cho rằng thị trường bất động sản có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế, nên việc siết chặt tín dụng đối với lĩnh vực này có thể dẫn tới các hệ lụy là thị trường đình trệ, người nghèo, người thu nhập thấp ở đô thị khó có thể mua được nhà giá rẻ theo nhu cầu.
Trong khi đó, mục đích quản lý của Nhà nước trong lĩnh vực này là chống đầu cơ, bong bóng bất động sản, thực tế vẫn có nhiều doanh nghiệp bất động sản làm ăn nghiêm túc có nhu cầu vốn. Đại biểu Lê Thanh Vân yêu cầu Thống đốc trình bày giải pháp về chính sách tiền tệ để đảm bảo thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.
Cho vay nhưng phải đảm bảo an toàn
Trả lời trước Quốc hội, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết thị trường bất động sản bao gồm rất nhiều chủ thể và thu hút được nhiều nguồn vốn đầu tư. Trong đó, dòng vốn tín dụng chỉ là một kênh tham gia đầu tư vào thị trường này.
Nhiều năm trở lại đây, NHNN đều có chủ trương mở rộng tín dụng đi đôi với an toàn hiệu quả, tập trung vốn vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh và kiểm soát vốn vào lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, trong đó có lĩnh vực kinh doanh bất động sản.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho rằng cần ưu tiên dòng vốn tín dụng ngân hàng vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
Thống đốc cho biết quan tâm lớn nhất của các ngân hàng thương mại khi cho vay là rủi ro mất vốn, khi cho khách hàng vay vốn thì phải đảm bảo khả năng thu hồi được nợ. Tuy nhiên, còn một rủi ro khác rất quan trọng với các nhà băng liên quan lĩnh vực bất động sản chính là rủi ro thanh khoản.
Thống đốc NHNN lý giải, bản chất của tín dụng bất động sản là giá trị lớn, kỳ hạn dài, trong khi tiền gửi của hệ thống ngân hàng chủ yếu là tiền gửi ngắn hạn. Vì vậy, nếu các ngân hàng cho vay không kiểm soát với lĩnh vực bất động sản có thể dẫn đến trường hợp mất thanh khoản, khách hàng đến rút tiền nhưng lại chưa đòi được nợ từ các khoản vay dài hạn.
“Xuyên suốt những năm qua, NHNN luôn có những quy định để kiểm soát rủi ro trong lĩnh vực cho vay bất động sản này”, Thống đốc NHNN nhấn mạnh.
Với hoạt động cho vay đầu tư kinh doanh bất động sản, lãnh đạo NHNN cho biết các ngân hàng được quyền tự thỏa thuận với khách hàng, quyết định lãi suất, hạn mức, nhưng phải đảm bảo tuân thủ các quy định an toàn hoạt động cho chính nhà băng và hệ thống.
Thổi giá đất ảnh hưởng tín dụng bất động sản
Cũng liên quan tín dụng bất động sản, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà (Bắc Giang) cho rằng thị trường bất động sản thời gian tới được dự báo biến động mạnh, nhà đầu tư, đầu cơ đẩy giá đất lên cao bất thường gây sốt ảo bất động sản, bong bóng giá nhà đất, lũng đoạn thị trường.
Điều này có sự hỗ trợ lớn từ dòng tiền đầu tư vào lĩnh vực bất động sản và nguồn vốn vay từ các ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong đó. Đại biểu Quốc hội đặt câu hỏi Thống đốc NHNN sẽ áp dụng công cụ, biện pháp nào để quản lý và kiểm soát hiệu quả nguồn vốn cho vay với lĩnh vực bất động sản.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết thực tế thị trường bất động sản có ghi nhận hiện tượng tăng giá, thổi giá đất và các tài sản này có liên quan tới các khoản vay do ngân hàng cấp tín dụng.
Các ngân hàng cho vay trong lĩnh vực bất động sản thường xuyên phải định giá lại tài sản để nhận diện rủi ro. Ảnh: Quỳnh Danh.
Để đảm bảo an toàn hoạt động cho vay, NHNN đã có chỉ đạo các nhà băng khi cho vay có tài sản đảm bảo là bất động sản, phải thường xuyên đánh giá lại tài sản để nhận diện rủi ro, đặc biệt là những bất động sản ở địa bàn mà giá nhà đất biến động mạnh.
Ngoài ra, các ngân hàng khi cho vay trong lĩnh vực này cũng phải tuân thủ các quy định về kiểm soát rủi ro mà cơ quan quản lý đưa ra.
Với nhu cầu mua nhà để ở, vay để sửa chữa nhà, Thống đốc cho biết đến cuối năm 2021, tổng dư nợ cho vay trong lĩnh vực bất động sản đạt khoảng 2,2 triệu tỷ đồng , trong đó, có tới 65% là cho vay mua nhà để ở và sửa chữa nhà phục vụ mục đích tiêu dùng.
Hiện nay, NHNN và Chính phủ vẫn có các chính sách người lao động thu nhập thấp vay mua nhà qua Ngân hàng Chính sách xã hội. Bên cạnh đó, trong gói cho vay hỗ trợ lãi suất 2%/năm mới ban hành cũng có quy định cho vay phục vụ nhu cầu mua nhà ở xã hội, cho vay công nhân và cải tạo chung cư cũ.
“Các chính sách này sau khi có sự rà soát của các địa phương, Bộ Xây dựng tổng hợp sẽ được triển khai ngay trong năm nay”, Thống đốc Hồng chia sẻ.
Nhấn mạnh về việc siết tín dụng bất động sản, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết các nhà điều hành đều nói không siết, nhưng thực tế trong những tháng đầu năm nay, thị trường trái phiếu doanh nghiệp rất èo uột, nhất là nhà đầu tư có tiềm lực muốn huy động vốn mới rất khó khăn.
Diễn biến tương tự cũng xảy ra với thị trường bất động sản. Vì vậy, Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần phải thanh tra, kiểm tra, giám sát từ sớm với thị trường bất động sản, tránh trường hợp “mất bò mới lo làm chuồng”.
“Tất cả thị trường cần phải thông suốt, một mặt giám sát quản lý, mặt khác tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển. Chúng ta xử lý những cái méo mó của thị trường chứ không phải đóng cửa, hạn chế thị trường phát triển”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh.
