Hãng tin Bloomberg dẫn số liệu từ công ty phần mềm bảng lương Gusto, dựa trên theo dõi lương-thưởng tại hơn 300.000 doanh nghiệp nhỏ ở Mỹ, cho thấy mức thưởng tiền mặt bình quân mà mỗi người lao động ở nước này nhận được vào cuối năm ngoái là 2.145 USD, giảm 21% so với năm trước. Sự suy giảm tiền thưởng diễn ra ở tất cả các nhóm ngành nghề, từ mức giảm 3,8% tại các công ty công nghệ cho tới mức giảm 36% tại các công ty du lịch và giao thông.
Theo số liệu của Chính phủ Mỹ, doanh nghiệp nhỏ là lực lượng sử dụng khoảng một nửa số lao động trong khu vực kinh tế tư nhân ở nước này.
Không chỉ tiền thưởng giảm mà ở hầu hết các lĩnh vực, số người lao động được nhận thưởng cũng giảm xuống. Trong số 22 ngành công nghiệp mà Gusto theo dõi, có 16 ngành chứng kiến tỷ trọng công nhân viên được nhận thường suy giảm so với năm trước, với sự sụt giảm mạnh nhất ghi nhận tại các công ty nghệ thuật và giải trí. Nếu so với năm 2021, số lao động được nhận thưởng cuối năm 2023 giảm 6,9%.
“Điều khiến tôi ngạc nhiên là sự suy giảm tiền thưởng diễn ra ở cả những ngành mà chúng tôi cho là khó tìm người giỏi hiện nay, như thực phẩm và đồ uống, y tế và bán lẻ”, nhà kinh tế trưởng Liz Wilke của Gusto cho biết. “Tôi cũng không nghĩ là mức giảm ở những lĩnh vực cụ thể đó lại lớn đến như vậy”.
Cũng theo bà Wilke, có một số yếu tố dẫn tới việc tiền thưởng giảm với tốc độ hai con số ở một vài ngành nghề.
Thứ nhất, doanh nghiệp không còn tuyển dụng mạnh mẽ như 1 năm trước - theo dữ liệu của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chi nhánh St. Louis.
Thứ hai, do lạm phát cao và lao động nghỉ việc ồ ạt, trong 2 năm qua, nhiều công ty ở Mỹ đã phải đưa ra những gói lương-thưởng hấp dẫn để giữ chân công nhân viên, nên giờ đây tài chính của họ không còn dồi dào như trước.
Và thứ ba, ở thời điểm tháng 11/2023, số lao động tự nguyện nghỉ việc ở Mỹ đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 9/2020. Khi người lao động bớt tự tin về khả năng tìm kiếm một công việc khác, chủ sử dụng lao động cũng có khuynh hướng thưởng ít hơn.
Việc doanh nghiệp Mỹ giảm thưởng cho người lao động cũng được phản ánh trong một cuộc khảo sát hồi tháng 11 của công ty Challenger, Gray & Christmas đối với doanh nghiệp thuộc mọi quy mô. Theo khảo sát này, 34% số công ty không thưởng nhân viên trong năm 2023, tăng từ mức 27% trong năm trước.
Dữ liệu của Gusto cho thấy mức thưởng cuối năm 2023 cao nhất ở Mỹ thuộc về nhân viên làm việc trong lĩnh vực tài chính, trong đó có nhiều công ty đầu tư quy mô nhỏ, bình quân đạt 13.255 USD/người. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn 12% so với mức 15.000 USD của năm 202 và 2021.
Sự giảm thưởng này của nhân viên tại các công ty tài chính quy mô nhỏ cũng là những gì có thể xảy ra đối với nhân viên làm việc trong các ngân hàng lớn nhất Phố Wall trong năm nay. Do hoạt động kinh doanh chậm lại, những công ty tài chính khổng lồ như Citigroup sẽ giảm lương thưởng trong năm nay - theo dự báo của công ty tư vấn lương thưởng Johnson Associates. Giám đốc Tài chính James von Moltke của ngân hàng Detsche Bank mới đây nói rằng một “thị trường khó khăn” sẽ được phản ánh vào tiền thưởng của nhân viên.
Tiền thưởng của người lao động trong các công ty công nghệ nhỏ ở Mỹ trong năm 2023 giảm 672 USD so với năm 2021 - thời điểm ngành này thiếu nhiều lao động trình độ cao hơn so với năm qua. Trong vòng 2 năm, các công ty công nghệ thuộc tất cả mọi quy mô ở Mỹ đã sa thải hơn 265.000 nhân viên nhằm tiết kiệm chi phí - theo Challenger, Grey & Christmas. Việc cắt giảm lao động trong ngành công nghệ vẫn tiếp tục khi bước sang năm 2024, với các công ty như Alphabet và Amazon đều công bố kế hoạch sa thải ở một số bộ phận.
Việc tăng lương dựa trên kết quả công việc cũng sẽ chậm lại trong năm nay tại các doanh nghiệp lớn ở Mỹ, dù mức tăng sẽ tiếp tục cao hơn so với trước đại dịch - theo dữ liệu từ các công ty Aon Plc và Mercer. So với điều chỉnh lương, việc điều chỉnh tiền thưởng là một biện pháp linh hoạt hơn để các công ty ứng phó với môi trường kinh tế thay đổi - theo Giám đốc nghiên cứu Liz Supinski của WorldatWork - một tổ chức phi lợi nhuận về đào tạo quản lý nguồn nhân lực.
Có một điều chắc chắn là nhu cầu nhân lực ở Mỹ vẫn cao và tỷ lệ thất nghiệp ở nước này còn thấp, nhưng “sự biến động có thể sắp xảy đến, vì tăng trưởng việc làm hiện nay rõ ràng đã chậm lại hơn nhiều so với thời điểm này năm ngoái” - theo nhà nghiên cứu kinh tế Nick Bunker của trang việc làm Indeed.
