Góp ý về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Chủ tịch UBND TP.HCM kiến nghị cho thành phố được thí điểm xây dựng và ban hành hệ số điều chỉnh giá đất phù hợp với tình hình thực tiễn của thành phố.
Thống nhất thủ tục về giao đất, cho thuê đất
Tại buổi làm việc giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường với Thành ủy TP.HCM về một số nội dung liên quan đến vấn đề đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, diễn ra sáng ngày 18/10/2022, ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TP.HCM, cho biết thành phố coi quản lý đất đai, môi trường là vấn đề sống còn trong quá trình phát triển.
Do đó, ông Mãi kiến nghị cho TP.HCM được thí điểm xây dựng và ban hành hệ số điều chỉnh giá đất phù hợp với tình hình thực tiễn của thành phố, trình HĐND thành phố thông qua. Trên cơ sở đó, UBND ban hành hệ số điều chỉnh giá đất tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với tất cả các khu đất, thửa đất, không phân biệt giá trị tính theo bảng giá đất.
Đồng thời, cho thành phố áp dụng việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất cùng mục đích sử dụng thì bồi thường bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi theo tỷ lệ phần trăm…
Thí điểm cho thành phố được tách riêng việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án đầu tư công độc lập đối với các dự án nhóm B trên địa bàn.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà làm việc với UBND TP.HCM ngày 18/10/2022 - Ảnh: UN.
Đề xuất cho UBND TP.HCM thí điểm thực hiện thủ tục về thuê đất, thuê đất có mặt nước theo quy định của pháp luật về đất đai; không thực hiện thủ tục thuê khu vực biển được quy định tại Luật Biển Việt Nam và Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo như hiện nay đối với các dự án về cảng biển.
Cho phép Trung tâm Phát triển quỹ đất triển khai công tác khai thác ngắn hạn đối với các khu đất do Trung tâm phát triển quỹ đất quản lý nhưng chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất…
Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi: "Cần thống nhất thủ tục hành chính giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định pháp luật về đất đai" - Ảnh: UN.
Ngoài ra, phân cấp cho TP.HCM thẩm định, phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường; cấp Giấy phép môi trường đối với các dự án thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường với công suất trung bình. Đối với dự án nhóm A có cấu phần xây dựng được phân loại theo tiêu chí quy định của pháp luật đầu tư công, xây dựng và không thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.
Đối với nhóm các vấn đề còn vướng mắc, ông Mãi cho rằng TP.HCM có 5 vấn đề đang là “điểm nghẽn” lớn nhất cần được tháo gỡ ngay.
Cụ thể, tiến độ công tác lập quy hoạch TP.HCM chưa đáp ứng yêu cầu của Chính phủ tại Nghị quyết 11/NQ-CP; thủ tục hành chính giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất phụ thuộc vào các quy định pháp luật khác như pháp luật về đầu tư, về đấu thầu, pháp luật về nhà ở, pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công… Các quy định trên chưa thống nhất, đồng bộ, dẫn đến việc giải quyết hồ sơ kéo dài.
Việc sắp xếp lại, xử lý đất và các tài sản khác gắn liền với đất là tài sản công theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, tuy nhiên khái niệm “tài sản công” vẫn chưa được quy định cụ thể.
Từ các “điểm nghẽn” nêu trên, ông Mãi kiến nghị tách phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai TP.HCM thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050 để thực hiện độc lập; sau khi hoàn tất sẽ tích hợp vào quy hoạch TP.HCM.
Cần thống nhất thủ tục hành chính giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định pháp luật về đất đai. Trường hợp có sự khác nhau giữa quy định của luật này với các luật khác về giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất thì thực hiện theo quy định của Luật Đất đai. Bên cạnh đó, cần bổ sung khái niệm về chuyển mục đích sử dụng đất và quy định chuyển mục đích sử dụng đất cũng là một quyền của người sử dụng đất nhằm làm rõ các thuật ngữ giao đất, cho thuê đất và cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. Trong đó, người sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất được sử dụng đất theo hình thức giao đất hoặc thuê đất.
Đối với đất do các doanh nghiệp đã thực hiện xong việc cổ phần hóa đang quản lý, sử dụng: Không lập lại Phương án sử dụng đất đối với doanh nghiệp Nhà nước đã cổ phần hóa nhưng không có Phương án sử dụng đất.
Giải quyết các thủ tục đất đai (ký Hợp đồng thuê đất, ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất hoặc thu hồi đất) theo đúng các quy định pháp luật đất đai.
Ông Mãi cũng cho rằng cần bổ sung khái niệm “đất do Nhà nước trực tiếp quản lý”, từ đó xác định cụ thể những trường hợp đất đai là đất do Nhà nước trực tiếp quản lý để có chế định quản lý, sử dụng đất đặc biệt, tránh gây thất thoát, lãng phí tài sản nhà nước cũng như tránh áp dụng pháp luật tùy tiện đối với các loại đất khác không phải là đất do Nhà nước trực tiếp quản lý.
Cần cơ chế để thực hiện thí điểm
Việc tháo gỡ các vướng mắc, tạo hành lang pháp lý thông thoáng, thống nhất sẽ tạo điều kiện để xã hội phát triển nhanh và mạnh mẽ hơn.
Do đó, ông Nguyễn Văn Nên, Bí thư Thành ủy TP.HCM, cho biết quan điểm của TP.HCM không đề xuất, kiến nghị những vấn đề thuộc thẩm quyền của thành phố hoặc đã có trong luật. Những vấn đề thời gian qua các bộ, ngành mong muốn được thực hiện thì TP.HCM sẵn sàng đăng cai thí điểm.
Những đề xuất, kiến nghị của TP.HCM về Luật Đất đai (sửa đổi), nếu được Quốc hội thông qua, theo lộ trình đến năm 2024 mới có hiệu lực pháp luật.
“Từ nay đến năm 2024, với tinh thần trách nhiệm, chúng ta không thể chờ đợi, thời gian rất quan trọng. Do đó, cần có cơ chế để thực hiện thí điểm và bổ sung vào dự thảo luật, từ đó Quốc hội có cơ sở xem xét và mạnh dạn quyết định hơn”, ông Nên đề nghị.
Ghi nhận các ý kiến, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho rằng những kiến nghị, đề xuất thí điểm nhiều cơ chế, chính sách về đất đai, môi trường của TP.HCM rất đúng, có cơ sở xác đáng.
Ông Hà cho biết, trong 18 vấn đề vướng mắc của TP.HCM đã có 16 vấn đề được Bộ Tài nguyên và Môi trường đưa vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) lần này. TP.HCM phân công đầu mối chuẩn bị hồ sơ, tổng kết và hoàn thiện đề xuất để trình Chính phủ trình Quốc hội xem xét thông qua.
