Chia sẻ với Wall Street Journal, một nguồn tin cho biết mặc dù đã rời chức chủ tịch từ năm 2019, vị tỷ phú vẫn là một nhân vật có sức ảnh hưởng lớn tại tập đoàn và tham gia hoạch định chiến lược quan trọng.
Trong thời gian gần đây, ông liên tục gặp gỡ các giám đốc cấp cao của Alibaba, bao gồm chủ tịch kiêm CEO hiện tại Daniel Zhang, để hối thúc họ chia nhỏ tập đoàn thành nhiều mảng kinh doanh riêng biệt. Ông cho rằng điều này sẽ giúp Alibaba linh hoạt và cạnh tranh tốt hơn trong thị trường Trung Quốc khốc liệt.
Sự trở lại ngoạn mục của Jack Ma
Hôm 27/3, Jack Ma bất ngờ trở lại Trung Quốc đại lục và đến thăm một ngôi trường do ông thành lập ở thành phố Hàng Châu. Đây cũng là thành phố thủ phủ của Alibaba. Chỉ sau đó một ngày, tập đoàn thông báo đợt cải tổ lớn nhất lịch sử khi tái cấu trúc thành 6 tập đoàn nhỏ hơn.
Sự trở về đột ngột của Jack Ma cho thấy giữa ông và chính phủ Trung Quốc đã đạt thỏa thuận nào đó. Sau hơn 2 năm biết mất khỏi công chúng, Jack Ma đã được chính quyền nước này mời về để vực dậy và phát triển kinh tế quốc gia, nguồn tin nội bộ cho biết.
Theo đại diện Jack Ma Foundation, Jack Ma không còn tham gia vào hoạt động quản lý và vận hành tập đoàn. Trong thời gian gần đây, ông liên tục di chuyển giữa Trung Quốc vào các quốc gia khác trên thế giới nhằm thúc đẩy nền nông nghiệp nước nhà bằng công nghệ.
Tỷ phú Jack Ma (thứ hai từ phải sang) được phát hiện đã đến thăm một trường học ở Hàng Châu vào ngày 27/3. Ảnh: South China Morning Post.
Đại diện của Alibaba cũng khẳng định Giám đốc điều hành Daniel Zhang mới là người quyết định chia nhỏ tập đoàn. Vai trò là CEO của tập đoàn Alibaba và giám đốc công ty điện toán đám mây mới thành lập sẽ giúp ông có thêm tự tin và tin cậy đối với sự lãnh đạo của mình, đưa Alibaba thành công trong tương lai, người đại diện cho biết.
Nói với báo giới, các giám đốc Alibaba khẳng định việc tái cấu trúc sẽ giúp tập đoàn linh hoạt và dễ quản lý cơ cấu vốn, đồng thời thực hiện mong muốn “đánh gãy” các đế chế khổng lồ để thúc đẩy thị trường cạnh tranh của chính phủ. Động thái này đi ngược lại với tham vọng “Nền kinh tế Alibaba” (Alibaba Economy) mà Jack Ma theo đuổi bằng cách nắm giữ hai vai trò tối cao tại Alibaba và ông lớn fintech Ant Group vào năm 2017.
Tuy nhiên, chia nhỏ tập đoàn thành 6 mảng kinh doanh riêng biệt là một quá trình đầy thách thức. Khó khăn lớn nhất là làm thế nào để phân bổ giám đốc và nhân lực phù hợp với mỗi công ty nhỏ.
Theo nguồn tin nội bộ, Jack Ma đã quyết định cho một số giám đốc quan trọng tại tập đoàn nghỉ hưu trong khi một số khác phải “xuống cấp”, giữ chức một trong những công ty con. Trong đó, ông Jiang Fan, lãnh đạo bộ phận thương mại quốc tế hiện nay, sẽ trở thành người đứng đầu bộ phận kinh doanh kỹ thuật số toàn cầu sau đợt tái cơ cấu.
Đây đều là quyết định của Jack Ma bởi ban lãnh đạo Alibaba vẫn còn sự tôn trọng và trung thành nhất định đối với sáng lập. Do đó, Jack Ma mới là người đưa ra quyết sách táo bạo, tách nhỏ công ty, nguồn tin nội bộ cho biết.
Tầm ảnh hưởng và vai trò của Jack Ma với kinh tế Trung Quốc
Theo Wall Street Journal, Jack Ma vẫn có sự ảnh hưởng nhất định đến tập đoàn khi trở thành thành viên hội đồng Alibaba Partnership. Thành lập từ năm 2010, đây là một nhóm các lãnh đạo cao cấp đề ra mục tiêu, tầm nhìn và giá trị của Alibaba, có quyền lực tuyệt đối trong việc đề cử ứng viên cho vị trí hội đồng quản trị tập đoàn.
Jack Ma xuất hiện trở lại vào thời điểm Bắc Kinh ưu tiên phục hồi nền kinh tế. Ảnh: Bloomberg.
Mặc dù tránh né công chúng, mọi động thái của Jack Ma đều trở thành đề tài nóng của báo giới. Sự biến mất của ông từ năm 2020 đến nay vẫn còn ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế của Trung Quốc. Tập đoàn và các công ty thuộc sở hữu của ông còn được xem là thước đo phản ánh thái độ của chính quyền Bắc Kinh đối với các công ty tư nhân.
“Chính quyền Trung Quốc muốn cho thấy rằng kể cả một doanh nhân từng bị kìm hãm phát triển như Jack Ma cũng có thể được mời trở về lại Trung Quốc”, giáo sư Eswar Prasad tại Cornell University nhận định.
Từng là một huyền thoại trong giới kinh doanh Trung Quốc và có ảnh hưởng khổng lồ đối với hàng loạt ông lớn công nghệ như Alibaba, Ant Group, Jack Ma hiện đã rời khỏi vai trò lãnh đạo tại nước này.
Chính quyền Trung Quốc đã hạn chế sức ảnh hưởng của ông và siết luật quản lý với các công ty công nghệ suốt hai năm trời. Gần đây, lệnh quản lý này mới bắt đầu có dấu hiệu giảm bớt. Do đó, nhiều nhà đầu tư và phân tích cho rằng việc Jack Ma quay trở lại Trung Quốc cho thấy ông đã đạt thỏa thuận nào đó với chính quyền.
“Ông ấy có tài thương thảo rất tuyệt vời”, Jing Qian, nhà sáng lập Viện nghiên cứu chính sách xã hội châu Á, cho biết. Theo chuyên gia, sự trở lại của Ma sẽ giúp Bắc Kinh có thêm lợi thế khổng lồ cho tham vọng độc chiếm giới công nghệ.
“Chúng ta đã quên rằng Jack Ma trước kia rất nổi tiếng với khả năng huy động các nguồn lực cho đổi mới và rất giỏi đánh bại cả các đối thủ ngoại quốc”, Jing Qian nhận định.
