Henry Kirk luôn có suy nghĩ rằng sẽ rời bỏ công việc quản lý kỹ thuật tại Google để thành lập công ty cho riêng mình.
Thời cơ ấy cuối cùng đã đến, mặc dù theo cách bất ngờ khi anh trở thành một trong số 12.000 nhân viên bị gã khổng lồ công nghệ sa thải vào tháng 1/2019.
Kirk và 5 cộng sự nằm trong đợt sa thải ngày ấy của Google, đang thành lập xưởng thiết kế và phát triển phần mềm.
Trong một bài đăng trên LinkedIn đã thu hút được hơn 15.000 lượt cảm xúc, kỹ sư này tuyên bố mình đã từ chối lời mời trở lại từ Google.
“Cái may trong cái rủi”
Kể từ khi đăng bài, Kirk cho biết anh đã nhận được số lượng tin nhắn đáng kinh ngạc lên đến 1.000 tin từ những người muốn gia nhập công ty hoặc chỉ đơn giản là chúc anh thành công trong nỗ lực tìm kiếm cơ hội từ thất bại ở Google.
“Tôi ở thế dựa lưng vào tường và buộc phải đứng dậy. Tuy nhiên, thay vì cảm thấy chán nản, tôi lại tràn đầy sinh lực. Tôi thực sự chấp nhận sự thật rằng mình đã bị sa thải", Kirk nói.
Theo Layoffs.fyi, một trang web theo dõi tình trạng sa thải trong ngành công nghệ, chỉ trong năm 2022, các công ty đã sa thải ít nhất 160.000 nhân viên.
Các công ty công nghệ lớn từ Amazon, Salesforce, Spotify đến Meta đã sa thải hàng chục nghìn nhân viên trong những tuần qua.
Google cắt giảm 12.000 việc làm, còn Microsoft sa thải 10.000 nhân viên, tương đương 5% lực lượng lao động.
Việc cắt giảm dự kiến sẽ còn tiếp tục kéo dài đến năm 2023, với hơn 100.000 người mất việc làm. Chỉ trong nháy mắt, các công ty công nghệ lớn và có khả năng sinh lợi nhất, được biết đến với mức lương cao và các đặc quyền xa hoa dường như đã trở thành một lựa chọn rủi ro.
Kirk là một trong số những công nhân đang thử làm điều gì đó mới mẻ. Thay vì tìm kiếm cơ hội việc làm trong các công ty khổng lồ khác, vốn cũng đang phải thanh lọc biên chế, họ chọn trở thành ông chủ của chính mình.
Đối với nhiều người, tiền trợ cấp thôi việc từ Big Tech là quá đủ để trang trải cuộc sống và cho phép họ thực hiện những ý tưởng của riêng mình.
“Tôi gần như cảm thấy một cảm giác nhẹ nhõm kỳ lạ. Còng tay cuối cùng đã được tháo ra, và tôi có thể làm bất cứ điều gì mình muốn bây giờ”, Jen Zhu, người đã bị cho nghỉ việc vào mùa hè năm ngoái và đang làm việc cho một công ty khởi nghiệp về công nghệ y tế có tên Maida AI, cho biết.
Việc bị sa thải, hóa ra cuối cùng đã cho họ không gian được làm việc với đam mê của mình. Tuy nhiên, đổi lại, khối lượng công việc của một doanh nhân là rất nặng nề.
Zhu cho biết cô đã dành toàn bộ thời gian cho Maida AI, startup tự động hóa các nhiệm vụ quản lý chăm sóc sức khỏe cũng như tiếp nhận bệnh nhân và ghi chú.
Cô cho biết mình đã mất việc vào mùa hè năm 2022 sau khi công ty chăm sóc từ xa Carbon Health cho 250 công nhân nghỉ việc.
Zhu sau đó có một thời gian ngắn đảm nhận công việc trưởng phòng nhân sự tại một công ty khác. Tuy nhiên, cô quyết định làm theo bản năng của mình, xuất phát từ việc nhận thấy các vấn đề trong việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe với tư cách là một bệnh nhân và người đi làm trong ngành công nghiệp.
“Mọi thứ rất khó khăn và gần như không có thời gian nghỉ ngơi bởi luôn có rất nhiều việc phải làm. Bạn bị ràng buộc chặt chẽ với kết quả và nhiệm vụ phải đưa công ty tiến lên phía trước”, Zhu trả lời Wired.
Thành quả của Zhu bước đầu đã đến khi Maida AI nằm trong số 7 công ty nhận được 100.000 USD tài trợ từ Day One Ventures, thông qua một chương trình dành cho những nhân sự bị sa thải và thành lập công ty riêng.
Cơ hội cho những startup thay đổi thế giới
Đối với các nhà đầu tư, một startup vững chắc có thể là lựa chọn tốt hơn nhiều so với cổ phiếu lao dốc trong điều kiện kinh tế khắc nghiệt như hiện nay.
Những công ty khởi nghiệp này có lợi thế về sự nhanh nhẹn và ít chi phí vận hành hơn. Airbnb là ví dụ điển hình, với vươn lên mạnh mẽ vì cung cấp chỗ ở rẻ hơn và sẵn sàng trả tiền mặt cho chủ nhà trong cuộc Đại suy thoái toàn cầu.
Dữ liệu cũng cho thấy sự gia tăng của những startup với tốc độ chóng mặt. Theo Lindsay Amos, phát ngôn viên của công ty khởi nghiệp công nghệ Y Combinator cho biết số lượng đơn đăng ký đã tăng 20% vào năm 2022, đạt tổng số hơn 38.000 đơn.
Trong khi đó, số lượng đơn nộp muộn, hoặc những đơn nộp vào tháng 1/2023, đã tăng gấp 5 lần. Ngoài ra, với việc đang sở hữu lượng tiền mặt kỷ lục từ kỷ nguyên lãi suất âm, các quỹ đầu tư mạo hiểm đang có xu hướng tìm kiếm lợi nhuận đột biến bằng những startup.
Tuy nhiên, không dễ để các startup có thể kêu gọi vốn do ảnh hưởng từ những người đi trước. Một loạt vụ bê bối của người sáng lập tại các công ty khởi nghiệp được kỳ vọng sẽ trở thành kỳ lân như WeWork và Theranos đã khiến các nhà đầu tư phải tìm hiểu sâu hơn về một công ty trước khi ném tiền vào những lời hứa hẹn.
Sự biến động của kinh tế thế giới cũng làm khiến các quỹ phải cẩn trọng hơn. Trong bối cảnh lãi suất liên tục tăng cao và cổ phiếu công nghệ lao dốc như hiện nay, các quỹ đầu tư mạo hiểm đang rất cân nhắc trước khi xuống tiền.
Dữ liệu từ Crunchbase cho thấy số tiền tài trợ cho giai đoạn hạt giống đã giảm 35% so với cùng kỳ năm 2022. Những đợt sa thải gần đây đang khiến nhiều công ty khởi nghiệp phải săn lùng những khoản tiền đó.
Mặc dù tình trạng sa thải đang dần trở nên phổ biến trong các công ty công nghệ và truyền thông, nền kinh tế Mỹ nói chung vẫn ở tình trạng tốt.
Các chuyên gia vẫn ngần ngại gọi môi trường tài chính hiện tại là suy thoái. Tuy nhiên, trong lịch sử, những cuộc suy thoái tồi tệ đã tạo nên những công ty thay đổi thế giới.
Google ra mắt năm 1998, không lâu trước khi bong bóng dotcom sụp đổ. Airbnb ra đời vào năm 2007, trong khi Slack, WhatsApp và Square ra mắt vào năm 2009, ngay trước khi cuộc đại suy thoái toàn cầu ập đến.