Về lý thuyết, việc đưa lạm phát trở về mức mục tiêu 2% của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nghe có vẻ không quá khó khăn. Theo xu hướng gần đây, “tác nhân” chính gây ra lạm phát là chi phí nhà ở và dịch vụ, trong khi nhiều yếu tố khác có dấu hiệu hạ nhiệt. Vì vậy, việc tập trung vào 2 lĩnh vực nêu trên trong toàn nền kinh tế dường như không phải nhiệm vụ quá khó khăn so với mùa hè năm 2022. Tuy nhiên, trên thực tế, nó “gập ghềnh” hơn những gì mà chúng ta vẫn nghĩ.
Steven Blitz, nhà kinh tế trưởng về Mỹ tại GlobalData TS Lombard, cho biết: “Bạn cần một cuộc suy thoái. Bạn sẽ không thể tự nhiên giảm xuống 2% một cách kỳ diệu được”.
Theo báo cáo mới đây, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã tăng 3,7% so với một năm trước. CPI lõi, không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng thì tăng 4,1%. Mặc dù cả hai con số vẫn vượt xa mục tiêu của Fed, nhưng chúng thể hiện sự tiến bộ so với thời kỳ lạm phát ở mức 9%.
Diễn biến lạm phát ở Mỹ theo năm, tính đến tháng 9/2023
- Tuy nhiên, vấn đề là các dữ liệu không đồng đều. Giá xe đã qua sử dụng giảm 2,5%, giá dịch vụ chăm sóc y tế cũng giảm. Tuy nhiên chi phí dịch vụ (không bao gồm dịch vụ năng lượng) đã tăng 5,7% và chi phí nhà ở thì tăng 7,2% so với một năm trước - hai mức tăng mạnh.
- Đi sâu hơn, tiền thuê nhà tăng 7,2%, tiền thuê căn hộ (sống cùng chủ sở hữu) tăng 7,4% và tiền thuê tương đương của chủ sở hữu (owners’ equivalent rent - số tiền thuê nhà tương đương với chi phí hàng tháng của việc sở hữu một bất động sản) đã tăng 7,1% so với cùng kỳ và tăng 0,6% trong tháng 9.
Nếu không có sự thay đổi ở các con số này, Fed sẽ có rất ít cơ hội để sớm đạt được mục tiêu của mình. Các nỗ lực để kiềm chế lạm phát có thể bị tác động khi nền kinh tế vẫn quá mạnh mẽ, số lượng việc làm mới và sức chi của người tiêu dùng vẫn tăng.
Sự không chắc chắn còn ở phía trước
Thị trường đang bối rối không biết bước tiếp theo của ngân hàng trung ương sẽ là gì: Liệu các nhà hoạch định chính sách có áp dụng một biện pháp tăng lãi suất khác trước cuối năm hay không, hay họ chỉ đơn giản đi theo một kịch bản tương đối mới với lãi suất cao trong thời gian dài hơn.
Lisa Sturtevant, nhà kinh tế trưởng của Bright MLS cho biết: “Lạm phát bị kẹt ở mức 3,7%, cùng với báo cáo việc làm mạnh mẽ trong tháng 9. Nó có thể đủ để khiến Fed thực sự tăng lãi suất thêm một lần nữa trong năm nay. Chi phí nhà ở là tác nhân chính khiến lạm phát tăng cao”.
Marta Norton, giám đốc đầu tư của Morningstar Wealth Mỹ cho rằng đưa lạm phát trở về mức 2% không phải điều dễ dàng. Mặt khác, một điểm tích cực có lợi cho Fed là các yếu tố liên quan đến đại dịch phần lớn đã không còn ảnh hưởng quá nhiều.
Theo CNBC, một số nhà hoạch định chính sách đã dựa vào quan điểm rằng khi hợp đồng cho thuê hiện tại hết hạn, chúng sẽ được đàm phán lại với giá thấp hơn, làm giảm chi phí nhà ở. Tuy nhiên, số lượng nơi ở tăng lên và tiền thuê tương đương của chủ sở hữu đang đi ngược lại với suy nghĩ đó, Stephen Juneau, nhà kinh tế Mỹ tại Bank of America cho biết.
“Vì vậy chúng ta cần phải xem xét chi phí này một cách cụ thể, có thể mức tăng tiền thuê nhà cao hơn ở các thành phố lớn hơn sẽ bù đắp cho mức tăng nhẹ hơn ở các thành phố nhỏ hơn”, ông nói thêm.
Tham khảo CNBC
