Khi cổ phiếu Tập đoàn Adani rơi tự do vào cuối tháng trước, hơn 100 tỷ USD bị xoá sổ chỉ trong vài ngày. Một số nhà đầu tư và chuyên gia kinh tế khi đó lo ngại rằng sự sụp đổ này có thể tác động tiêu cực đến thị trường vốn và nền kinh tế Ấn Độ, theo The New York Times.
Đây được cho là viễn cảnh đáng sợ, không chỉ với riêng Ấn Độ mà còn đối với phần còn lại của thế giới. Đất nước này mới đây đã vượt qua Anh trở thành nền kinh tế lớn thứ năm thế giới, đồng thời là nền kinh tế lớn duy nhất đạt tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ và ổn định kể từ khi các hạn chế sau đại dịch được nới lỏng.
Tuy nhiên, kịch bản đó đã không xảy ra. Thị trường chứng khoán Ấn Độ nhìn chung có một tuần khá bình lặng ở Mumbai - trung tâm tài chính của đất nước và cho đến nay gần như vẫn ổn định. Chỉ số thị trường chính tăng gần 2,5% so với một năm trước đó, ngay cả khi chứng khoán Mỹ sụt giảm hơn 4% trong cùng kỳ.
Đúng là Adani đã sa sút một cách ngoạn mục sau khi bị một công ty thương mại nhỏ ở New York buộc tội gian lận và thao túng chứng khoán, song sự thất bại đó hầu như không tạo ra cú huých quá lớn cho nền kinh tế chung. Ấn Độ hiện là trụ sở của khoảng 1,5 triệu công ty, đồng thời được xem là một trong những thị trường chứng khoán được định giá tốt. Điều này củng cố một lập luận mà bất kỳ doanh nghiệp Ấn Độ nào cũng muốn chứng minh, rằng Adani - một tập đoàn đa ngành của tỷ phú Gautam Adani, theo một cách nào đó, vô cùng đơn độc.
Nhận định Tập đoàn Adani là “cú lừa lớn nhất trong lịch sử tài chính”, Hindenburg Research - công ty đầu tư tại New York, vẫn gọi Ấn Độ là “siêu cường mới nổi”. Ngân hàng trung ương và Ngân hàng Dự trữ nước này cho biết sẽ tiếp tục hoạt động kinh doanh và tăng lãi suất để giảm lạm phát, giống hệt các đối tác lớn của phương Tây.
Trước đó, sau khi bê bối tại Adani bị phanh phui, ai nấy đều lo rằng thị trường vốn sẽ bị ảnh hưởng khi các nhà đầu tư Ấn Độ hoặc nước ngoài bán phá giá cổ phiếu, trái phiếu. Kết quả, cổ phiếu của đa số các công ty, ngoại trừ Adani, đều tăng giá.
Thị trường chứng khoán Ấn Độ nhìn chung có một tuần khá bình lặng ở Mumbai và cho đến nay vẫn ổn định sau bê bối Adani.
Vẫn còn quá sớm để dự đoán Tập đoàn Adani sẽ sụp đổ ra sao. Sự lao dốc thảm hại của giá cổ phiếu một tập đoàn từng trị giá 220 tỷ USD đã tạm dừng vào tuần trước, song mới đây lại tiếp tục cắm đầu. Cáo buộc của Hindenburg khiến một số ngân hàng từ chối nhận cổ phiếu Adani làm tài sản thế chấp, trong khi Moody's hạ triển vọng trái phiếu Adani xuống mức gần như không được xếp hạng đầu tư.
Theo Aswath Damodaran, giáo sư tài chính tại Đại học New York, nếu những bê bối xoay quanh Adani là thật thì đó cũng không phải “trò lừa bịp”. Ông cho rằng, bằng cách vay một khoản nợ khổng lồ để thúc đẩy tăng trưởng, Adani đã chấp nhận rủi ro. Điều này là bình thường trong lĩnh vực kinh doanh cơ sở hạ tầng, đặc biệt tại một quốc gia như Ấn Độ - nơi các nhà đầu tư luôn kỳ vọng vào sự tăng trưởng mạnh mẽ.
Tính đến 3/2, tập đoàn Adani đã mất 108 tỷ USD giá trị thị trường kể từ khi Hindenburg Research cáo buộc đế chế này thao túng cổ phiếu và gian lận kế toán nghiêm trọng. Tuy nhiên, chỉ đến khi ông trùm Gautam Adani tuyên bố hủy bỏ đợt bán cổ phiếu trị giá 2,4 tỷ USD, tác động lâu dài của tin đồn trên mới trở nên rõ ràng.
Ngay cả khi phía Adani tuyên bố “không có lấy một” trong số các câu hỏi Hindenburg đặt ra “dựa trên sự tìm hiểu thực tế độc lập hoặc báo chí thực sự” và chỉ đơn giản “bóng gió tô điểm cho tin đồn”, phía các nhà đầu tư vẫn vô cùng quan ngại. Từng đứng thứ 2 trong danh sách những người giàu nhất thế giới, Gautam Adani giờ đây tụt hạng thảm hại trên Bloomberg Billionaires Index.
Báo cáo của Hindenburg Research đã làm sống lại những nghi ngờ trước đây về cách Adani quản trị doanh nghiệp. Trước đó, bản báo cáo dài gần 100 trang được cho là sẽ làm xói mòn niềm tin của giới đầu tư vào Ấn Độ, ngay cả khi những tuyên bố trên được chứng minh là sai.
Khi cổ phiếu Tập đoàn Adani rơi tự do vào cuối tháng trước, hơn 100 tỷ USD bị xoá sổ chỉ trong vài ngày.
“Mọi thứ đang biến động rất nhanh trên thị trường. Các nhà đầu tư quốc tế sẽ đánh giá lại rủi ro khi đầu tư vào chứng khoán Ấn Độ, đồng thời xem xét cách quản trị, tính minh bạch và nợ phải trả”, Gary Dugan, Giám đốc điều hành của Global CIO Office, một công ty quản lý tài sản và tư vấn tài chính, cho biết.
Không chỉ vướng vào bê bối cáo buộc gian lận chứng khoán, bản thân tập đoàn Adani cũng đang phải đối mặt với tình trạng “túi nợ” phình to 30 tỷ USD sau 4 năm. Được biết, Adani có truyền thống vay mượn từ các ngân hàng quốc doanh và giới đầu tư Ấn Độ, song theo CreditSights, tập đoàn này đang chuyển sang khai thác ngày càng nhiều từ các ngân hàng toàn cầu và bộ phận đầu tư trái phiếu - những người sớm bị thu hút bởi tốc độ tăng trưởng nhanh và dòng tiền đáng tin cậy.
“Các cổ đông lo ngại khi một tập đoàn tự đẩy mình vào quá nhiều lĩnh vực nhưng chuyên môn không có. Sẽ mất bao lâu để tăng tốc với một doanh nghiệp như vậy?”, Sharmila Gopinath, cố vấn chuyên môn của Hiệp hội Quản trị Doanh nghiệp Châu Á, cho biết.
Tuy nhiên, một số nhà đầu tư kỳ cựu tại các thị trường mới nổi như Mark Mobius vẫn không hề tỏ ra nao núng trước cuộc khủng hoảng, đồng thời loại bỏ khả năng xảy ra chúng sẽ lan rộng tiêu cực hơn.
“Điều này không phản ánh khả năng tồn tại chung của thị trường và nền kinh tế Ấn Độ. Chúng tôi sẽ không đưa ra quyết định dựa trên chỉ số. Chúng tôi chỉ xem xét khả năng tồn tại của nó trong dài hạn”, Mobius, đồng sáng lập Mobius Capital Partners LLP cho biết.
Trong khi đó, Hugh Young, Chủ tịch châu Á của Abrdn Plc, công ty quản lý tài sản trị giá hơn 600 tỷ USD tính đến tháng 6, cũng cho biết quỹ mình đang chờ thời cơ để “bắt đáy” cổ phiếu Adani.
