Chọn ghế gần cửa sổ hay lối đi? Gần nhà vệ sinh hay buồng lái? Có bữa ăn hay không bữa ăn?
Khi Gilbert Ott đặt chỗ cho chuyến bay qua đêm từ New York đến London, anh nhận thấy một điều mới lạ trong danh sách lựa chọn. Ngoài mục ăn chay hoặc ăn theo kiểu kosher còn có lựa chọn bỏ qua dịch vụ ăn uống, theo CNN.
Ott đã chọn bỏ qua bữa ăn trên máy bay. Anh cho rằng đó là điều mà tất cả hành khách đi máy bay nên nghĩ tới.
“Ý tưởng ăn vào lúc nửa đêm sẽ ảnh hưởng đến cả ngày hôm sau của bạn. Có cơ sở khoa học đáng tin cậy rằng nó làm tổn hại đến khả năng hồi phục của bạn sau khi đi máy bay”, Ott, người đã viết về trải nghiệm của mình trên blog God Save the Points, cho biết.
Mặc dù không phải ai cũng hào hứng với việc bỏ bữa trên máy bay như Ott, một số hãng hàng không, bao gồm Delta (hãng Ott đã bay) và Japan Airlines (JAL), đã thêm tùy chọn "không dùng bữa" trong danh mục.
Lợi ích của việc bỏ bữa ăn trên máy bay
Hiện tại, lựa chọn “bỏ qua bữa ăn” chỉ dành cho một số hành khách ở khoang hạng thương gia Delta One của hãng Delta.
Đại diện của hãng hàng không nói với CNN rằng kể từ khi chương trình bắt đầu vào năm ngoái, khoảng 1.000-1.500 bữa ăn được từ chối một cách tự nguyện mỗi tháng.
Điều đó có nghĩa là chỉ 0,3% hành khách tham gia chương trình đã từ chối. Nhưng đó là thử nghiệm cho thấy những gì các hãng hàng không có thể làm để giảm nhiên liệu, chi phí và chất thải trên máy bay.
JAL đã khuyên hành khách rằng việc bỏ qua bữa ăn trên máy bay là lựa chọn bền vững vì nó giúp giảm lãng phí thực phẩm, theo Euro News.
Hãng cũng gợi ý bỏ bữa trưa hoặc bữa tối đồng nghĩa với việc hành khách ít bị gián đoạn giấc ngủ hơn.
“Chúng tôi muốn giới thiệu với bạn một dịch vụ mới, đó là "lựa chọn bỏ bữa theo nguyên tắc nhân đạo của Japan Airlines", nơi bạn có thể hủy các bữa ăn khi đặt chỗ để tận hưởng giấc ngủ trong suốt chuyến bay”, công ty viết trong email gửi tới khách hàng.
Theo các hãng hàng không, tùy chọn “không có bữa ăn” không chỉ thân thiện với môi trường. Nó cũng mang tới lựa chọn cá nhân hóa.
“Chúng tôi luôn tìm cách phục vụ khách hàng tốt hơn và tạo ra trải nghiệm trên máy bay được cá nhân hóa hơn”, đại diện của Delta cho biết.
Liệu có phải "tẩy xanh"?
Những người chỉ trích chương trình “bỏ qua bữa ăn" trên máy bay nói rằng các hãng hàng không có thể đang “tẩy xanh”(greenwashing), bằng cách cố gắng dùng lớp vỏ bền vững để che giấu biện pháp cắt giảm chi phí.
Vào năm 2020, khi JAL tung ra lựa chọn “không có bữa ăn”, hãng hàng không này đã cung cấp cho hành khách bộ dụng cụ tiện nghi miễn phí. Đổi lại, hành khách sẽ bỏ qua bữa ăn.
Nhà phê bình Gary Leff của blog View from the Wing lập luận rằng chương trình này của JAL đặt quá nhiều trách nhiệm lên hành khách.
“Tôi cho rằng Japan Airlines tiết kiệm chi phí bằng cách giảm lãng phí thực phẩm là phù hợp về mặt đạo đức. Nhưng liệu hành khách có nghĩa vụ phải đưa ra quyết định về bữa ăn của họ ít nhất 25 giờ trước khi khởi hành hay không? Làm sao họ biết được trong tương lai họ có đói hay không?”, Leff chia sẻ.
Chương trình của JAL bắt đầu dưới dạng thử nghiệm trên một số tuyến. Giờ đây, tùy chọn này có sẵn ở bất cứ hạng dịch vụ nào trên bất kỳ chuyến bay quốc tế nào.
Ban đầu, nó được đặt tên là "Lựa chọn bỏ bữa theo nguyên tắc nhân đạo của Japan Airlines", nhưng từ “nhân đạo” đã bị xóa bỏ sau đó.
Hãng hàng không cho biết thêm đối với mỗi khách hàng chọn dịch vụ này, Japan Airlines sẽ quyên góp một số tiền nhất định cho Table For Two, tổ chức từ thiện cung cấp bữa trưa ở trường cho trẻ em tại các nước đang phát triển.
Tuy nhiên, hãng hàng không không nêu rõ số tiền quyên góp hay trường học, khu vực nào được tài trợ. Vì vậy, một số hành khách không bị thuyết phục.
“Liệu bạn có từ bỏ suất ăn trên máy bay để một người đang đói có thể ăn? Đơn giản thôi, nhưng tôi muốn biết hãng hàng không dự định quyên góp bao nhiêu đối với mỗi hành khách như vậy", nhà báo Linsey McNeill viết trên Twitter.
"Tôi muốn biết chắc rằng đây không phải là động thái cắt giảm chi phí được ngụy trang dưới hình thức sáng kiến từ thiện/xanh”, McNeill cho hay.
Giảm lãng phí thực phẩm
Khi lựa chọn “bỏ qua bữa ăn" được đưa ra, một số người cũng đặt câu hỏi về việc phải làm gì với thức ăn thừa của các hãng hàng không.
Một gợi ý phổ biến là tặng chúng cho ngân hàng thực phẩm hoặc nơi tị nạn.
Nhưng với mức độ nghiêm ngặt của quy định trong ngành hàng không, cùng những luật lệ khác nhau tại các sân bay, điều đó gần như là không thể, kể cả khi suất ăn vẫn được đóng gói nguyên vẹn.
Các quy định tương tự ngăn du khách mang trái cây, thịt hoặc những loại thực phẩm khác qua biên giới cũng gây khó khăn.
Vậy điều gì xảy ra với thức ăn thừa của hãng hàng không? Một số hãng hàng không cho phép tiếp viên ăn các bữa ăn hạng thương gia hoặc hạng nhất chưa được đụng đến.
Nhưng trong phần lớn trường hợp, chúng bị thiêu hủy hoặc đổ vào bãi rác.
Theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), các chuyến bay chở khách tạo ra khoảng 6 triệu tấn chất thải mỗi năm, trong đó 20% là do thức ăn và đồ uống không tiêu thụ hết, Independent đưa tin.
Trước tình trạng đó, Joaquin Hidalgo, người đã tìm hiểu sâu về thế giới rác thải của ngành công nghiệp máy bay trong luận án tốt nghiệp tại MIT vào năm 2022, cho rằng ngành hàng không có thể đi theo hướng tương tự ngành khách sạn.
Các khách sạn đã khuyến khích khách không thay ga trải giường hàng ngày vì lợi ích sinh thái.
Bằng cách minh bạch về vấn đề lãng phí thực phẩm và giáo dục hành khách, lựa chọn bỏ bữa ăn trên máy bay có thể trở thành tuyên bố về môi trường, thay vì chỉ là sở thích cá nhân.