Thị trường xe ô tô điện đang ngày càng nóng lên trên toàn cầu. Mới đây, thông tin về việc Công ty Cổ phần Ô tô TMT (TMT Motors) ký kết hợp tác chiến lược với liên doanh General Motors (GM) - SAIC - Wuling để sản xuất, lắp ráp và phân phối độc quyền ô tô điện giá rẻ Wuling HongGuang MiniEV tại Việt Nam càng thu hút sự chú ý của người tiêu dùng trong nước. Hầu hết mua ô tô điện với tâm lý bảo vệ môi trường, tiết kiệm chi phí nhiên liệu và đặc biệt, ngoài những trạm sạc công cộng, lái xe có thể sạc ô tô điện ngay tại nhà, qua đêm và sáng ra xe đã “đầy năng lượng” cho một ngày dài hoạt động.
Trên thị trường hiện nay, các mẫu xe điện thế hệ mới đều được trang bị hệ thống pin Lithium-Ion hoặc pin LFP hiện đại có khả năng cung cấp và dự trữ năng lượng tốt, tuổi thọ cao. Pin xe điện cũng được thiết kế bao gồm hệ thống quản lý năng lượng và bảo vệ nhằm hạn chế xảy ra những sự cố ngoài ý muốn trong quá trình sử dụng và sạc pin. Khi người dùng nạp năng lượng cho pin đầy đến mức quy định, hệ thống quản lý pin sẽ tự động chuyển sang chế độ sạc nhỏ giọt (sạc rồi tự xả) giúp tránh nguy cơ sạc quá mức. Nhờ cơ chế hoạt động đặc biệt này, khách hàng có thể yên tâm cắm sạc tại nhà mà không cần phải trông chừng, đặc biệt là sạc qua đêm.
Tuy nhiên, nghiên cứu mới của Đại học Stanford cho thấy việc sạc xe điện qua đêm tại nhà “có gì đó sai sai”. Thay vào đó, nghiên cứu khuyến nghị người dùng ô tô điện sạc vào ban ngày tại nơi làm việc hoặc các địa điểm công cộng. Lý do đó là khi năng lượng mặt trời dồi dào nhất và áp lực tải trọng lên lưới điện thấp hơn so với vào thời điểm cuối buổi chiều hoặc đầu buổi tối. Siobhan Powell, tác giả chính của nghiên cứu đã xem xét các kịch bản lưới điện và cho biết: “Trong kết quả của chúng tôi, việc sạc xe điện vào ban ngày tốt hơn nhiều cho hệ thống lưới điện”.
Khuyến nghị của các nhà nghiên cứu tại Đại học Stanford không chỉ để tránh sự cố lưới điện mà còn để sạc EV khi có nguồn điện sạch nhất. Tuy vậy, mô hình "làm cỏ khô khi mặt trời chiếu sáng" sẽ hơi khác với những gì mọi người thường nghĩ từ trước đến nay, thậm chí cơ quan chức năng là Bộ Năng lượng Mỹ cũng khuyến khích người dùng xe điện sạc qua đêm khi nhu cầu dùng điện thấp, mặc dù lúc đó không có ánh sáng mặt trời. Đây là khuyến nghị đã có từ lâu khi công nghệ năng lượng mặt trời và năng lượng gió vẫn còn sơ khai.
"Tại Stanford, chúng tôi hợp tác chặt chẽ với rất nhiều nhà máy điện và đây là một trong những mối quan tâm lớn của họ: Việc sạc xe điện sẽ ảnh hưởng gì đến mạng lưới điện của họ?" Powell nói. Câu trả lời dường như không mang lại gì tốt đẹp. Ngày 25/8/2022, California đã quyết định cấm bán ô tô đốt trong từ năm 2035; 13 ngày sau, một đợt nắng nóng diện rộng đã khiến một số trạm sạc xe điện ở California treo biển tạm thời, yêu cầu người lái xe tránh sử dụng trạm sạc trong khoảng thời gian từ 4 giờ chiều đến 9 giờ tối.
Điều đáng nói là “việc sạc xe điện có những tích cực linh hoạt so với các nhu cầu sử dụng điện khác”. Chẳng hạn, hầu hết chúng ta không có quyền lựa chọn khi nào cần bật điều hòa hoặc khi nào cần nấu bữa tối, nhưng ô tô thì khác, chúng cho phép sạc rất linh hoạt miễn là chủ sở hữu hiểu biết hoặc sắp xếp hợp lý.
Khuyến nghị của các nhà nghiên cứu tại Đại học Stanford không chỉ để tránh sự cố lưới điện mà còn để sạc EV khi có nguồn điện sạch nhất.
Sạc ban ngày tại nơi làm việc hoặc ở các địa điểm công cộng cũng giúp giải đáp một sự thật bất tiện về xe điện. Đó là các tòa nhà chung cư đang gặp khó khăn trong việc lắp đặt thiết bị sạc xe điện, khi mật độ dân cư sở hữu ô tô điện tăng cao.
Ngoài ra, một hệ thống sạc xe điện thông minh cũng giúp giải quyết vấn đề tiếp năng lượng cho xe điện. Nhóm nghiên cứu của Đại học Stanford cho biết với hệ thống sạc thông minh, ô tô và lưới điện sẽ thực hiện “một cái bắt tay thông minh”, có thể đảm bảo ô tô sạc vào thời điểm năng lượng sạch nhất và không phải tất cả ô tô điện đều sạc cùng một thời điểm.
