Ngày 15/12, Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã hoàn tất cáo trạng truy tố ra trước TAND TP HCM đối với Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và 85 bị can trong vụ án "rút ruột" hàng trăm ngàn tỷ đồng xảy ra tại Ngân hàng SCB.
Vụ án này xảy ra trong gần 10 năm, từ năm 2012-2022. Theo Viện kiểm sát, hành vi của các bị can diễn ra trong thời gian dài, trong khi Bộ luật Hình sự có sự thay đổi cơ bản về đường lối xử lý tại thời điểm trước và sau ngày 1/1/2018. Do đó, cơ quan tố tụng có xem xét đến nguyên tắc có lợi cho các bị can.
Cáo trạng thể hiện, từ năm 2012-2022, Trương Mỹ Lan đã thâu tóm, nắm giữ số lượng cổ phần gần tuyệt đối của Ngân hàng SCB (từ 85% - 91,5%). Qua đó, bà Lan trở thành cổ đông có “quyền lực” để chỉ đạo, điều hành, thực chất là thao túng toàn bộ hoạt động của ngân hàng này để phục vụ cho các mục đích khác nhau của mình.
Theo đó, Trương Mỹ Lan và các đồng phạm đã thực hiện chuỗi hành vi bao gồm việc tuyển chọn, bố trí nhân sự thân tín của mình vào các vị trí chủ chốt tại Ngân hàng SCB. Thành lập một số đơn vị thuộc SCB chuyên trách cho vay, giải ngân theo yêu cầu của bà Lan.
Thành lập, sử dụng hàng ngàn công ty “ma”, thuê nhiều cá nhân, câu kết với các cá nhân đứng đầu nhiều doanh nghiệp liên quan để thực hiện tội phạm.
Thông đồng với nhiều công ty thẩm định giá để nâng khống giá trị tài sản đảm bảo.
Tạo lập số lượng lớn hồ sơ vay vốn khống để rút tiền từ ngân hàng SCB. Lập phương án rút tiền, cắt đứt dòng tiền sau giải ngân.
Bán nợ xấu, bán các khoản cấp tín dụng trả chậm để giảm dư nợ tín dụng, giảm nợ xấu để che giấu sai phạm. Mua chuộc, tác động người có chức vụ quyền hạn trong cơ quan nhà nước làm trái công vụ.
Theo truy tố, từ năm 2012-2017, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lập khống 368 hồ sơ vay vốn để rút tiền của SCB sử dụng vào các mục đích khác nhau. Đến ngày 17/10/2022, còn dư nợ hơn 132.247 tỷ đồng không có khả năng thu hồi. Với hành vi này, bà Lan gây thiệt hại cho ngân hàng này hơn 64.621 tỷ đồng.
Trong giai đoạn ngày 9/2/2018 – 7/10/2022, bà Lan lập khống 916 hồ sơ vay vốn, chiếm đoạt của ngân hàng hơn 304.096 tỷ đồng, gây thiệt hại hơn 129.372 tỷ đồng.
Đặc biệt, để che giấu thực trạng tài chính đặc biệt yếu kém và các sai phạm của SCB phát hiện qua thanh tra, để ngân hàng không bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt và tiếp tục được tái cơ cấu, Trương Mỹ Lan đã bàn bạc, trao đổi với Đỗ Thị Nhàn (cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II, cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, NHNN - trưởng đoàn thanh tra).
Cáo buộc thể hiện, bà Lan đã đưa 5,2 triệu USD cho bà Nhàn và đưa tiền, quà bồi dưỡng các thành viên trong đoàn thanh tra. Trên cơ sở đó, bà Đỗ Thị Nhàn đã chỉ đạo thành viên trong đoàn báo cáo không trung thực, không đầy đủ các sai phạm của SCB; cố tình che giấu, bưng bít, làm nhẹ để có lợi cho SBC và tiếp tục kiến nghị đề xuất tạo điều kiện cho SCB được tái cơ cấu.
Với các sai phạm trên, cơ quan tố tụng truy tố Trương Mỹ Lan về các tội danh: Tham ô tài sản, Đưa hối lộ, Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Viện kiểm sát đánh giá hành vi của Trương Mỹ Lan và đồng phạm, với những vị trí, vai trò khác nhau đã thực hiện nhiều tội phạm xâm phạm về sở hữu, xâm phạm hoạt động của ngân hàng, trong đó nhiều tội phạm được thực hiện dưới dạng đồng phạm có tổ chức, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Quá trình điều tra, ngoại trừ 6 bị can thì 80 bị can trong vụ án đều thể hiện thái độ ăn năn hối cải, thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội. Nhiều bị can đã phối hợp, tích cực hợp tác với cơ quan điều tra để làm rõ bản chất vụ án. Một số bị can đã tự nguyện khắc phục hậu quả.
Quá trình điều tra, công tố vụ án cho thấy nhiều sơ hở, thiếu sót trong một số văn bản quy phạm pháp luật, trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực tín dụng ngân hàng là nguyên nhân, điều kiện dẫn đến hành vi phạm tội của các bị can.
Viện kiểm sát cho biết sẽ kiến nghị các cơ quan hữu quan có thể chế, chính sách, giải pháp để khắc phục, phòng ngừa vi phạm, tội phạm.
