Kinh tế thế giới có thể rơi vào suy thoái trong năm tới, do làn sóng thắt chặt chính sách tiền tệ quá mạnh mẽ bóp nghẹt tăng trưởng dù cho đến nay vẫn chưa tỏ ra hiệu quả trong việc chống lại lạm phát. Đó là nhận định vừa được đưa ra trong báo cáo mới nhất của Ngân hàng Thế giới World Bank.
Báo cáo được công bố hôm qua (15/9) nhận định các nhà hoạch định chính sách trên toàn thế giới đang đồng loạt rút lại các biện pháp hỗ trợ tài khóa và tiền tệ với mức độ đồng thuận chưa từng thấy trong 50 năm trở lại đây. Điều này gây ra những tác động lớn hơn so với dự báo đối với thị trường tài chính và tăng trưởng kinh tế.
Giới đầu tư dự báo các NHTW sẽ tăng mức lãi suất trung bình trên toàn cầu lên gần 4% trong năm tới, cao gấp đôi so với năm 2021 và chỉ để giữ lạm phát lõi ở mức 5%. Lãi suất có thể lên tới 6% nếu như các NHTW muốn giữ lạm phát ở trong khoảng mục tiêu đã đề ra.
World Bank ước tính tăng trưởng GDP toàn cầu sẽ giảm xuống còn 0,5% vào năm 2023. Chỉ số GDP bình quân đầu người có thể suy giảm 0,4% - đồng nghĩa kinh tế toàn cầu suy thoái kỹ thuật. Sau khi tăng trưởng kỷ lục trong năm 2021, đà hồi phục của kinh tế thế giới nhanh chóng bị cắt đứt trước khi hoạt động kinh tế kịp quay trở lại mức trước dịch.
“Các nhà hoạch định chính sách có thể chuyển hướng tập trung từ giảm tiêu dùng sang thúc đẩy sản xuất”, Chủ tịch World Bank, ông David Malpass nói. “Các chính sách nên hướng đến tăng đầu tư vào cải thiện năng suất cũng như hiệu quả phân bổ vốn – những điều quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế và xóa đói giảm nghèo”.
Nghiên cứu của các chuyên gia kinh tế World Bank bao gồm Justin-Damien Guenette, M. Ayhan Kose, and Naotaka Sugawara cũng đưa ra một số cách để các NHTW có thể tiếp tục chiến đấu với lạm phát mà không đẩy kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái.
Thứ nhất, các NHTW cần phải truyền thông rõ ràng về các chính sách điều hành để lạm phát kỳ vọng không bị đội lên, đồng thời giảm mức độ thắt chặt chính sách tiền tệ.
NHTW của các nền kinh tế phát triển nên nhớ rằng chính sách thắt chặt tiền tệ luôn luôn có hiệu ứng lan tỏa. Trong khi đó các thị trường mới nổi cần tăng cường dự trữ ngoại hối và áp dụng chính sách quản lý vĩ mô thận trọng.
Các nước luôn phải thực sự thận trọng khi rút các biện pháp hỗ trợ tài khóa, đảm bảo đồng bộ với các mục tiêu về chính sách tiền tệ.
Theo dự báo số quốc gia thắt chặt chính sách tài khóa trong năm 2023 sẽ ở mức cao nhất kể từ đầu những năm 1990, làm khuếch đại thêm những tác động của chính sách tiền tệ lên tăng trưởng kinh tế. Do đó các nhà hoạch định chính sách cần đưa ra các kế hoạch hợp lý trong trung hạn và có chính sách hỗ trợ các hộ gia đình dễ bị ảnh hưởng.
Các nền kinh tế trên toàn thế giới cần phối hợp với nhau trong cuộc chiến chống lạm phát bằng cách thực hiện các bước đi mạnh mẽ để đẩy tăng nguồn cung trên toàn cầu.
