Bộ Giao thông vận tải vừa có công văn gửi Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) liên quan đến đề xuất của Hiệp hội các Nhà thầu Xây dựng Việt Nam xây dựng về dự án thành phần 3 thuộc dự án đầu tư xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành.
Tiến độ bất khả thi, đơn giá quá thấp
Theo đó, Bộ Giao thông vận tải yêu cầu ACV tổ chức triển khai, quản lý, điều hành dự án thành phần 3 thuộc dự án đầu tư xây dựng Cảng Hàng không quốc tế quốc tế Long Thành giai đoạn 1 tuân thủ theo đúng quy định về xây dựng và đấu thầu.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải yêu cầu ACV nghiên cứu các nội dung đề xuất của Hiệp hội các Nhà thầu Xây dựng Việt Nam.
Đồng thời, tổ chức triển khai, quản lý, điều hành dự án thành phần 3 thuộc dự án đầu tư xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật về xây dựng và đấu thầu, cũng như đảm bảo lựa chọn được nhà thầu có đủ năng lực, kinh nghiệm thực hiện dự án đáp ứng chất lượng, tiến độ yêu cầu và không đội giá bất hợp lý theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng.
Bộ Giao thông vận tải cũng yêu cầu ACV tổ chức triển khai dự án đảm bảo chất lượng, tiến độ và chịu trách nhiệm trước pháp luật về kết quả thực hiện.
Trước đó, tại văn bản báo cáo Thủ tướng cuối tháng 12/2022, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam cho biết là sân bay Long Thành là dự án lớn đòi hỏi chất lượng, tiến độ cao để xứng đáng là bộ mặt tiêu biểu của Việt Nam với quốc tế.
Do sử dụng nguồn vốn ngân sách nên chủ đầu tư đang tổ chức đấu thầu theo quy định của Luật Đấu thầu hiện hành. Vì vậy, cả về tiêu chí dự thầu, phương thức tổ chức, đơn giá dự toán theo các đơn giá nhà nước hiện hành, đặc biệt là tiến độ thực hiện chỉ có 33 tháng đối với gói thầu 5.10 - Thi công xây dựng nhà ga hành khách và lắp đặt thiết bị.
"Do các yếu tố đầu bài đưa ra chưa phù hợp nên các nhà thầu nước ngoài chỉ mua hồ sơ đăng ký nhưng đều không nộp thầu", Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam nhìn nhận.
Theo hiệp hội, một số nhà thầu nước ngoài từng có kinh nghiệm làm ở Việt Nam, kể cả đã tham gia sân bay Nội Bài cho biết Nội Bài khối lượng mở rộng chỉ bằng 1/3 khối lượng của sân bay Long Thành mà tiến độ phải 36 tháng mới xong.
Do đó, "sân bay Long Thành đưa ra tiến độ 33 tháng là hoàn toàn bất khả thi", hiệp hội khẳng định.
Hơn nữa, đơn giá dự toán lại quá thấp trong bối cảnh hiện nay nên các đơn vị này không tham gia dù rất muốn. Bởi vậy, Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam cho rằng một số điểm trong đầu bài của gói thầu cần cân nhắc lại.
Đề xuất liên danh nhà thầu mạnh trong nước và nước ngoài
Đáng lưu ý, về lựa chọn nhà thầu, Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam, cho rằng năng lực tổ chức quản lý thi công của các đơn vị tư vấn Việt Nam còn rất hạn chế. Vì vậy, Chính phủ nên cho phép lựa chọn đơn vị quản lý dự án chuyên nghiệp của nước ngoài giúp ACV điều hành dự án có hiệu quả, đúng với thông lệ của các dự án lớn thường làm theo hợp đồng do Hiệp hội Quốc tế các kỹ sư tư vấn (FIDIC) biên soạn.
Cùng với đó, do các tiêu chí dự thầu về kinh nghiệm, năng lực tài chính của các nhà thầu Việt Nam còn hạn chế nên ở gói thầu 5.10, một số nhà thầu Việt Nam đã liên danh thành một tổ hợp để tham gia gói thầu 5.10 của sân bay Long Thành.
Việc liên kết lỏng lẻo không có cơ chế cụ thể về phân chia trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền hạn giữa các nhà thầu được cho là có thể phát sinh nhiều phức tạp trong việc đảm bảo chất lượng của công trình sau này.
“Vì vậy, nên có cơ chế ưu tiên việc liên danh giữa các nhà thầu mạnh trong nước với nhà thầu nước ngoài có kinh nghiệm để tận dụng kinh nghiệm thi công các công trình tương tự của nhà thầu nước ngoài, cũng như sử dụng được năng lực thi công của các nhà thầu trong nước để tạo công ăn việc làm và giảm thiểu chi phí”, lãnh đạo Chủ tịch Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam kiến nghị.
Được biết, gói thầu 5.10 - Xây dựng nhà ga hành khách và lắp đặt thiết bị, sân bay Long Thành - có giá trị hơn 35.233 tỷ đồng, gồm các công việc như thiết kế bản vẽ thi công và thi công xây dựng, lắp đặt thiết bị nhà ga hành khách sân bay Long Thành giai đoạn 1. Thời gian thực hiện hợp đồng gói thầu trong 990 ngày kể từ ngày hợp đồng bắt đầu có hiệu lực.
Gói thầu này đã được ACV đấu thầu rộng rãi quốc tế, không sơ tuyển; phát hành hồ sơ mời thầu từ cuối tháng 9 và gia hạn đóng thầu vào cuối tháng 11/2022.
Tuy nhiên, theo ACV, căn cứ khoản 1, điều 17 của Luật đấu thầu, tất cả hồ sơ dự thầu đều không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu nên phải hủy thầu để đấu thầu lại từ đầu.
Chính vì vậy, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao lãnh đạo các cơ quan: Bộ Giao thông vận tải, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp; Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) nghiên cứu nội dung kiến nghị của VACC để thực hiện công tác quản lý, điều hành dự án, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và xây dựng hồ sơ mời thầu theo đúng quy định của pháp luật.
