Đây là một trong những nội dung tại Nghị quyết số 115 do Chính phủ ban hành ngày 5/9/2022 về Chương trình hành động của Chính phủ triển khai thực hiện Nghị quyết số 39/2021/QH15 của Quốc hội về Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Kế hoạch sử dụng đất quốc gia 5 năm 2021 - 2025.
Tạo nền tảng cho nước ta trở thành nước phát triển, thu nhập cao
Qua đó nhằm ảo đảm nhu cầu sử dụng đất để thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025. Phân bổ hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả nguồn lực đất đai cho các ngành, lĩnh vực và các địa phương trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, gắn với bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; tạo nền tảng để đến năm 2045 nước ta trở thành nước phát triển, thu nhập cao;
Bố trí quỹ đất đáp ứng yêu cầu phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, bảo đảm kết nối không gian phát triển liên ngành, liên vùng, các hành lang kinh tế và các vùng động lực phát triển của quốc gia; giữ ổn định 3,5 triệu ha đất trồng lúa; bảo đảm tỷ lệ che phủ rừng ổn định ở mức 42 - 43%;
Khai hoang, phục hóa, lấn biển, đưa diện tích đất chưa sử dụng vào sử dụng; hạn chế tình trạng suy thoái đất; cải tạo, phục hồi diện tích đất bị thoái hóa gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
Từ cơ sở trên, Chính phủ giao Bộ TNMT chủ trì, phối hợp các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương Xây dựng dự án Luật Đất đai (sửa đổi) để trình Quốc hội cho ý kiến theo đúng chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022; Chịu trách nhiệm tổ chức công bố công khai Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Kế hoạch sử dụng đất quốc gia 5 năm 2021 - 2025 đã được Quốc hội thông qua theo đúng quy định của pháp luật; Tổ chức kiểm tra việc thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất cấp quốc gia đã được Thủ tướng Chính phủ phân bổ cho các địa phương, việc lập và phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cấp huyện;
Thực hiện cung cấp đầy đủ, kịp thời, chính xác về những thông tin liên quan đến Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia; Chỉ đạo tổ chức việc lập kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021 - 2025 cấp tỉnh; quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021 - 2030 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021 - 2025 cấp huyện; thực hiện thẩm định kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021 - 2025 cấp tỉnh;
Xây dựng các tiêu chí, định mức, quy định về suất đầu tư trên một đơn vị diện tích để bảo đảm quản lý, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên đất đai;-Điều tra, khai thác hợp lý diện tích đất chưa sử dụng, đất bãi bồi ven sông, ven biển cho phát triển rừng, phát triển cây xanh trong đô thị và khu công nghiệp; Tổ chức ứng dụng ứng dụng công nghệ viễn thám và hệ thống thông tin địa lý (GIS) trong việc lập và giám sát thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; dự báo, cảnh báo điều tra, đánh giá, ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường đáp ứng yêu cầu quản lý đất đai và hội nhập quốc tế; Phối hợp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng, ban hành các tiêu chí cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng sang mục đích khác…
Bộ Kế hoạch và Đầu tư được giao chủ trì giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo hoàn thành việc lập quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 -2030; Phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ TNMT, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương bố trí các nguồn vốn để bảo đảm thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đặc biệt ưu tiên bố trí các nguồn lực để thực hiện các công trình hạ tầng quốc gia làm động lực lan tỏa thu hút đầu tư vào các địa phương để thực hiện các công trình, dự án đã xác định trong quy hoạch sử dụng đất quốc gia; cho công tác điều tra, đánh giá đất đai, xây dựng hồ sơ địa chính và hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia, xác định ranh giới, tổ chức cắm mốc diện tích đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng…
Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm
Trong khi đó, Thanh tra Chính phủ có nhiệm vụ chủ trì xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra chỉ đạo hệ thống cơ quan thanh tra các cấp tổ chức thanh tra, kiểm tra thường xuyên việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia nhằm phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo đúng quy định pháp luật.
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có trách nhiệm tổ chức lập, trình cấp có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt và triển khai thực hiện quy hoạch tỉnh bảo đảm chỉ tiêu sử dụng đất phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia đã được Thủ tướng Chính phủ phân bổ. Việc tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở địa phương phải dựa trên khả năng bố trí, huy động nguồn lực, đảm bảo hiệu quả kinh tế - xã hội và yêu cầu bảo vệ môi trường; thanh tra, kiểm tra việc sử dụng đất đảm bảo đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt;
Đồng thời, chịu trách nhiệm về việc sử dụng đất theo đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt; bảo vệ môi trường đất khi triển khai dự án đầu tư, cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp, hoạt động sản xuất nông nghiệp, sử dụng đất làm nghĩa trang, nghĩa địa, sử dụng đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu tác động xấu đến môi trường đất, bảo đảm không làm ô nhiễm, suy giảm, thoái hóa chất lượng đất, không làm mất hoặc giảm khả năng sử dụng đất theo mục đích đã được xác định;
Trong quá trình triển khai thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt cần trú trọng khai thác hợp lý diện tích đất chưa sử dụng, đất bãi bồi ven sông, ven biển cho phát triển rừng, phát triển cây xanh trong đô thị và khu công nghiệp; có các giải pháp về ứng phó với biến đổi khí hậu, phục hồi quỹ đất bị suy thoái...
