Đa số các dự án trọng điểm đang triển khai tại Thanh Hóa đều gặp khó vì nhiều nguyên nhân khác nhau. VnEconomy điểm lại tiến độ thực hiện cũng như những khó khăn, vướng mắc của 10 dự án đầu tư trọng điểm trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.
Dự án số 1 - tổ hợp hoá chất Đức Giang
Được UBND tỉnh Thanh Hóa chấp thuận chủ trương đầu tư từ năm 2020, chủ đầu tư của dự án là Công ty TNHH MTV hoá chất Đức Giang, tổng vốn đăng ký đầu tư 2.400 tỷ đồng, diện tích sử dụng đất 30 ha. Đến nay, nhà đầu tư đã triển khai hoàn thành công tác GPMB; được cho thuê và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đợt 1, với diện tích 17,8 ha; phần diện tích còn lại (12,2 ha) đang được hoàn thiện hồ sơ, thủ tục thuê đất; đã được cơ quan chức năng thẩm định dây chuyền công nghệ, đang trình Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định hồ sơ báo cáo đánh giá tác động môi trường. Tổng vốn đã giải ngân của dự án khoảng 461,5 tỷ đồng.
Một số khó khăn, vướng mắc chính trong quá trình triển khai dự án là tính chất đặc thù của dự án, một số hồ sơ, thủ tục phải thực hiện tại các bộ, ngành Trung ương, dẫn đến thời gian xử lý hồ sơ, thủ tục kéo dài; các hộ dân thôn Lâm Quảng, xã Tân Trường, thị xã Nghi Sơn vẫn chưa được di dời, ảnh hưởng đến kế hoạch triển khai đầu tư xây dựng dự án; trạm xử lý nước thải thuộc dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh khai thác hạ tầng Khu công nghiệp Đồng Vàng chưa được bồi thường, GPMB và bàn giao để thi công xây dựng, nên chưa đảm bảo đủ điều kiện cần thiết để khởi công dự án.
Để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc nêu trên, UBND tỉnh giao Ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và các Khu công nghiệp chủ động hỗ trợ, đôn đốc Công ty TNHH MTV hoá chất Đức Giang Nghi Sơn khẩn trương đấu mối, phối hợp với các bộ, ngành liên quan để hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục đầu tư xây dựng, đảm bảo đủ điều kiện khởi công xây dựng trong tháng 3/2023; yêu cầu UBND thị xã Nghi Sơn tập trung triển khai công tác bồi thường GPMB, di dân tái định cư đối với các hộ dân thôn Lâm Quảng, xã Tân Trường và khu vực Trạm xử lý nước thải thuộc dự án đầu tư xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Đồng Vàng, sớm bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư để triển khai đầu tư xây dựng, đảm bảo tiến độ đã đăng ký.
Dự án số 2 - khu công nghiệp Đồng Vàng
Được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư từ tháng 3/2022, chủ đầu tư của dự án là Tổng Công ty đầu tư xây dựng và thương mại Anh Phát - CTCP; tổng vốn đăng ký đầu tư 2.400,22 tỷ đồng, quy mô diện tích sử dụng đất 491,9 ha. Dự án ảnh hưởng đến 03 xã Tân Trường, Tùng Lâm, Phú Lâm, thị xã Nghi Sơn; trong đó, có 413 hộ dân và 12 tổ chức bị ảnh hưởng, có 138 hộ phải bố trí tái định cư. Đến nay, đã hoàn thành GPMB đối với phần diện tích 30 ha (thuộc mặt bằng Dự án số 1 - Tổ hợp hóa chất Đức Giang), đối với phần diện tích 461,6 ha còn lại đang tổ chức thực hiện công tác bồi thường, GPMB. Dự án đã thực hiện hoàn thành các thủ tục như: phê duyệt Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi, thẩm duyệt phương án PCCC, chuyển mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng sản xuất, phương án cấp điện, cấp nước.
Khó khăn, vướng mắc chính của dự án là: Công tác bồi thường, GPMB do việc xét nguồn gốc đất phức tạp, nhiều hộ dân không thống nhất về đơn giá bồi thường; phần diện tích để xây dựng trạm xử lý nước thải (2,7 ha) chậm bàn giao; việc triển khai đầu tư xây dựng 02 khu tái định cư phục vụ cho dự án chậm, ảnh hưởng trực tiếp đến việc di dân, bồi thường GPMB thực hiện dự án.
Để tháo gỡ, đẩy nhanh tiến độ dự án, UBND tỉnh Thanh Hóa giao Ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp phối hợp với các ngành, đơn vị có liên quan, căn cứ các quy định hiện hành của Nhà nước, chủ động đấu mối, hỗ trợ Chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ, thủ tục để khởi công dự án trong tháng 3/2023; yêu cầu UBND thị xã Nghi Sơn khẩn trương hoàn công tác GPMB phần diện tích còn lại của dự án theo giai đoạn quy định, trong đó đặc biệt ưu tiên GPMB trạm xử lý nước thải (2,7 ha) để đáp ứng điều kiện khởi công dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật và dự án sản xuất, kinh doanh trong khu công nghiệp; đồng thời, khẩn trương hoàn thiện đầu tư xây dựng 02 khu tái định cư tại xã Phú Lâm và Tùng Lâm để phục vụ công tác di dân tái định cư dự án.
Dự án số 3 - khu công nghiệp Lam Sơn - Sao Vàng
Được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư từ tháng 5/2017, chủ đầu tư dự án là Liên danh Công ty cổ phần Tập đoàn đầu tư xây dựng Cường Thịnh Thi và Công ty cổ phần Tập đoàn xây dựng Miền Trung; tổng vốn đăng ký đầu tư 3.255,56 tỷ đồng, quy mô diện tích sử dụng đất 537 ha. Đến nay, dự án đã thực hiện bồi thường GPMB được 98,81 ha/121 ha giai đoạn 1; hoàn thành một số thủ tục như: phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi, thẩm duyệt phương án PCCC; đang hoàn thiện thủ tục giao đất, cho thuê đất. Hiện dự án gặp một số khó khăn, vướng mắc về công tác GPMB; về thủ tục, hồ sơ giao đất cho thuê đất; thỏa thuận phương án cấp điện, cấp nước cho Khu công nghiệp.
Để tháo gỡ, UBND tỉnh Thanh Hóa giao Sở Tài nguyên và Môi trường khẩn trương thẩm định hồ sơ và báo cáo UBND tỉnh xem xét việc cho thuê đất đợt 1 - giai đoạn 1 của dự án (37,6 ha); giao Ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp khẩn trương làm việc với nhà đầu tư để giải quyết các nội dung về cấp điện và cấp nước thô cho Khu công nghiệp; đề nghị Liên danh Công ty cổ phần Tập đoàn đầu tư xây dựng Cường Thịnh Thi và Công ty cổ phần Tập đoàn xây dựng Miền Trung tập trung nguồn lực để khẩn trương hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục của dự án, nhằm đảm bảo các điều kiện để khởi công dự án trong năm 2023, đồng thời chuyển kinh phí bồi thường giai đoạn 2, giai đoạn 3 của dự án để UBND huyện Thọ Xuân triển khai công tác GPMB.
Dự án số 4 - cảng container Long Sơn
Được UBND tỉnh Thanh Hóa chấp thuận chủ trương đầu tư từ tháng 7/2016, Công ty TNHH Long Sơn làm chủ đầu tư dự án; tổng vốn đăng ký đầu tư 2.400 tỷ đồng, quy mô diện tích sử dụng đất gồm: 57,8 ha (để phát triển 04 bến cảng container 3,4,5,6) và 28,8 ha (để phát triển khu logistics trong giai đoạn 2). Đến nay, đa phần diện tích bãi biển khu cảng container đã hoàn thành trình tự GPMB, chỉ còn lại 2,45 ha đang thực hiện trình tự thu hồi đất và bồi thường cho các hộ gia đình theo quy định; đối với diện tích khu logistics chưa thực hiện bồi thường, GPMB. Chủ đầu tư cũng đã thực hiện các thủ tục phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500, Báo cáo đánh giá tác động môi trường, thỏa thuận vị trí, quy mô bến cảng với Cục Hàng hải Việt Nam; đang triển khai các bước tiếp theo để đảm bảo đủ các điều kiện cần thiết khởi công đầu tư xây dựng bến số 3 và 4 trong tháng 3/2023.
Dự án gặp một số khó khăn do sự phản ứng, ngăn cản của một số hộ dân xã Hải Hà, dẫn đến chưa hoàn thành xong công tác bồi thường GPMB tuyến đường vào khu cảng container Long Sơn, ảnh hưởng đến việc đầu tư tuyến đường vào cảng cũng như việc khởi công xây dựng các bến cảng.
UBND tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo UBND thị xã Nghi Sơn khẩn trương rà soát và hoàn thiện các thủ tục bồi thường GPMB làm cơ sở cho Công ty TNHH Long Sơn thực hiện thủ tục thuê đất đối với phần diện tích còn lại thuộc khu bến container đảm bảo quy định của pháp luật; khẩn trương hoàn thiện công tác bồi thường GPMB tuyến đường đường vào khu vực cảng container Long Sơn, bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công triển khai xây dựng phần còn lại của tuyến đường xong trước ngày 10/3/2023; xây dựng kế hoạch bồi thường GPMB đối với khu phát triển logistics (28,8 ha) để làm cơ sở triển khai thực hiện, bàn giao mặt bằng cho Nhà đầu tư thực hiện giai đoạn 2 của dự án.
Dự án số 5 - nhà máy sản xuất vật liệu Bảo Ôn và tấm thạch cao Long Sơn
Dự án được đặt tại Khu công nghiệp số 4, Khu kinh tế Nghi Sơn được UBND tỉnh Thanh Hóa chấp thuận chủ trương đầu tư từ tháng 11/2020, do Công ty TNHH Công nghiệp Long Sơn làm chủ đầu tư; tổng vốn đăng ký đầu tư 1.200 tỷ đồng, quy mô sử dụng đất 30,6 ha. Đến nay, dự án đã thực hiện bồi thường, GPMB cho diện tích khoảng 24,6 ha với kinh phí khoảng 20 tỷ đồng, còn lại khoảng 6,0 ha chưa hoàn thành GPMB.
UBND tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo UBND thị xã Nghi Sơn xây dựng kế hoạch, xác định cụ thể thời gian hoàn thành công tác bồi thường GPMB dự án, làm cơ sở xác định thời gian khởi công xây dựng dự án trong năm 2023; đề nghị Chủ đầu tư tập trung nguồn lực để khẩn trương hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục của dự án, nhằm đảm bảo các điều kiện cần thiết để khởi công trong năm 2023.
Dự án số 6 - sân golf Hà Long
tại xã Hà Long, huyện Hà Trung do Công ty cổ phần phát triển Tân Hà Trung đề xuất đầu tư, đã ký Biên bản ghi nhớ với UBND tỉnh, tổng vốn đầu tư dự kiến 2.325,2 tỷ đồng, quy mô diện tích sử dụng đất khoảng 180 ha.
Theo Quyết định số 2907/QĐ-UBND ngày 26/8/2022 của UBND tỉnh Thanh Hóa về phê duyệt phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất trong Phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai theo khu chức năng và theo loại đất đến từng đơn vị hành chính cấp huyện trong Quy hoạch tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021 - 2030 cấp huyện, chỉ tiêu đất xây dựng cơ sở thể dục thể thao đến năm 2030 của huyện Hà Trung là 105,03 ha, nhỏ hơn phần diện tích đất đề xuất thực hiện dự án, nên không có cơ sở để cho nhà đầu tư thuê đất trong giai đoạn đến năm 2030 trong trường hợp dự án được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư.
Để tháo gỡ vướng mắc trên, UBND tỉnh Thanh Hóa giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với UBND huyện Hà Trung và các đơn vị liên quan, tiến hành rà soát chỉ tiêu đất xây dựng cơ sở thể dục, thể thao tại huyện Hà Trung và các địa phương khác trên địa bàn tỉnh, để đề xuất phương án xử lý khả thi (ưu tiên việc nghiên cứu bố trí đủ đất xây dựng cơ sở thể dục, thể thao để nhà đầu tư thực hiện dự án Sân gôn TNG Hà Long tại xã Hà Long, huyện Hà Trung với quy mô 180 ha), làm cơ sở để nhà đầu tư sớm triển khai thực hiện dự án theo quy định.
Dự án số 7 - đường nối cao tốc Bắc - Nam, quốc lộ 1A đi cảng Nghi Sơn
được UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt tại Quyết định số 4430/QĐ-UBND ngày 13/12/2022, chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng Khu vực khu kinh tế Nghi Sơn và các Khu công nghiệp Thanh Hóa; quy mô sử dụng đất khoảng 47,683 ha, tổng mức đầu tư 1.345 tỷ đồng. Hiện nay, Chủ đầu tư đang thực hiện mời thầu tư vấn lập thiết kế bản vẽ thi công.
UBND tỉnh Thanh Hóa yêu cầu Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng Khu vực Khu kinh tế Nghi Sơn và các Khu công nghiệp Thanh Hóa khẩn trương hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục để khởi công dự án trong năm 2023, nhằm đảm bảo tiến độ đã được phê duyệt; kịp thời báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh và các cơ quan có thẩm quyền xem xét hướng dẫn, giải quyết trong trường hợp phát sinh các khó khăn, vướng mắc khi triển khai thực hiện dự án.
Nhóm các dự án số 8 thuộc chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội
bao gồm các dự án: Kè chống sạt lở bờ tả, hữu sông Chu khu vực Cầu Vạn Hà, huyện Thiệu Hóa và đê tả sông Lèn, huyện Hà Trung; Đầu tư xây dựng mới và mua sắm trang thiết bị cho 70 Trạm y tế tuyến xã, tỉnh Thanh Hóa; Đầu tư xây dựng và mua sắm trang thiết bị cho 05 Trung tâm y tế tuyến huyện, tỉnh Thanh Hóa; Đầu tư xây dựng và mua sắm trang thiết bị cho Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Thanh Hóa; Trường Cao đẳng Công nghiệp Thanh Hóa. Hiện nay, các dự án đang được chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi và kế hoạch lựa chọn nhà thầu, trình cấp có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt theo quy định.
UBND tỉnh Thanh Hóa yêu cầu chủ đầu tư khẩn trương phối hợp với các ngành, đơn vị liên quan để hoàn thiện hồ sơ, thủ tục đầu tư các dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai dự án theo tiến độ quy định.
Riêng đối với dự án Kè chống sạt lở bờ tả, hữu sông Chu khu vực Cầu Vạn Hà, huyện Thiệu Hóa và đê tả sông Lèn, huyện Hà Trung có một số nội dung trùng với kế hoạch duy tu bảo dưỡng đê điều năm 2022 và đã được thực hiện hoàn thành, nên chưa có cơ sở để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. UBND tỉnh giao Sở Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương tham vấn ý kiến của các đơn vị liên quan để tham mưu, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong quá trình chuẩn bị đầu tư của dự án.
Dự án số 9 - khu đô thị mới tại xã Hoằng Quang và Hoằng Long
được UBND tỉnh phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư thực hiện tại Quyết định số 4421/QĐ-UBND ngày 19/10/2020, nhà đầu tư trúng thầu là Liên danh Công ty cổ phần Eurowindow Holding - Công ty cổ phần xây dựng và quản lý dự án số 01, bên mời thầu là Trung tâm phát triển quỹ đất Thanh Hóa; quy mô sử dụng đất khoảng 175,9 ha; tổng chi phí thực hiện dự án là 12.622,08 tỷ đồng; thời hạn và tiến độ thực hiện dự án không quá 08 năm. Đến nay, dự án đã GPMB được khoảng 155,9 ha; nhà đầu tư đang hoàn chỉnh hồ sơ xin giao đất thực hiện dự án; tiến độ thực hiện cơ bản đảm bảo theo quy định.
Vướng mắc của dự án hiện nay liên quan đến việc Nhà đầu tư chưa thống nhất với điều chỉnh cục bộ Quy hoạch chi tiết dự án (giữ nguyên Trạm y tế xã Hoằng Quang đang sử dụng), UBND tỉnh Thanh Hóa yêu cầu Trung tâm Phát triển quỹ đất Thanh Hóa sớm đàm phán, thống nhất với Nhà đầu tư về việc điều chỉnh cục bộ Quy hoạch chi tiết dự án, làm cơ sở triển khai thực hiện các bước tiếp theo và khởi công dự án theo quy định.
Dự án số 10 - tuyến đường bộ ven biển đoạn Hoằng Hoá - Sầm Sơn và Quảng Xương (theo hợp đồng BOT)
Được UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư thực hiện tại Quyết định số 4618/QĐ-UBND ngày 23/12/2022, nhà đầu tư trúng thầu là Liên danh Công ty Cổ phần tập đoàn xây dựng Miền Trung - Công ty Cổ phần đầu tư và thương mại Hoàng Thành; tổng mức đầu tư là 3.367,034 tỷ đồng. Đến nay, đã hoàn thành GPMB được 26,1/29,9 km; Nhà đầu tư đang tổ chức lập thiết kế bản vẽ thi công - dự toán của công trình.
Dự án có khối lượng thực hiện công tác chuẩn bị lập, thẩm định và phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công lớn (phải trình Bộ Giao thông vận tải thẩm định), mất nhiều thời gian thực hiện. Bên cạnh đó, theo quy định của Hợp đồng dự án, nhà đầu tư sẽ giải ngân trước 50% vốn chủ sở hữu, nên phần vốn Nhà nước giai đoạn này không giải ngân được; vốn Nhà nước tham gia dự án PPP không có quy định ứng mà chỉ thanh toán hạng mục hoàn thành, dẫn đến chậm giải ngân nguồn vốn; việc giải ngân của dự án còn phụ thuộc vào tiến độ ký hợp đồng tín dụng của Nhà đầu tư.
UBND tỉnh Thanh Hóa đã giao Ban Quản lý dự án đầu tư công trình giao thông tỉnh theo dõi, đôn đốc Nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công - dự toán và chuẩn bị nguồn vốn để khởi công dự án trong năm 2023; chỉ đạo UBND huyện Hoằng Hóa, UBND thị xã Nghi Sơn, UBND thành phố Sầm Sơn khẩn trương đẩy nhanh công tác GPMB, sớm bàn giao toàn bộ mặt bằng sạch cho nhà đầu tư thực hiện dự án theo quy định.
