Hãng tin Bloomberg nhận định, hầu hết các NHTW trên toàn cầu đã hoàn thành lộ trình tăng lãi suất hoặc có lãi suất đã gần chạm đến mức đỉnh. Do đó nhiều khả năng làn sóng tăng lãi suất sẽ tạm dừng trước khi các NHTW xem xét khả năng nới lỏng chính sách tiền tệ.
Đã có những dấu hiệu đầu tiên cho thấy tốc độ tăng trưởng kinh tế bị ảnh hưởng, thêm vào đó là những căng thẳng trên thị trường tài chính trong thời gian gần đây. Do đó, nếu như Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) ngừng tăng lãi suất sau khi tăng lãi suất vào tháng 5, đó sẽ là cột mốc đánh dấu bước ngoặt của chu kỳ thắt chặt tiền tệ trên quy mô toàn cầu mạnh mẽ nhất trong nhiều thập kỷ trở lại đây.
NHTW châu Âu và một số nước khác có thể mất nhiều thời gian hơn, nhưng động thái của Chủ tịch Fed Jerome Powell sẽ có ý nghĩa rất quan trọng đối với các nền kinh tế khác.
Từ Brazil đến Indonesia, lãi suất có thể bắt đầu hạ sớm nhất là trong năm nay. Nhiều nền kinh tế phát triển cũng sẽ tiếp bước. Theo dự báo của Bloomberg, ít nhất 20 trên tổng số 23 quốc gia và vùng lãnh thổ đóng góp 90% GDP toàn cầu sẽ cắt giảm lãi suất trong năm 2024.
Vào quý III, lãi suất toàn cầu sẽ đạt đỉnh ở mức khoảng 6%. Đến cuối năm 2024, con số giảm xuống còn 4,9%.
Giống như trong các chu kỳ trước, Nhật Bản vẫn sẽ đi theo con đường khác biệt. Hiện BoJ đang duy trì mức lãi suất thấp nhất thế giới và dưới thời tân Thống đốc Kazuo Ueda, lãi suất của Nhật Bản được dự báo sẽ không thay đổi cho đến sang năm, khi BoJ được dự báo cuối cùng sẽ từ bỏ chính sách lãi suất âm.
Tom Orlik, chuyên gia kinh tế trưởng của Bloomberg Economics, nhận định: “Kể từ đầu năm nay, các NHTW đã đứng trước nhiều sức ép. Trung Quốc mở cửa trở lại nhanh hơn, kinh tế châu Âu né tránh suy thoái và thị trường lao động Mỹ thắt chặt. Tất cả đều gây sức ép tăng lãi suất. Nhưng sự sụp đổ của SVB và Credit Suisse lại thôi thúc cắt giảm lãi suất. Vì thế, với những dấu hiệu cho thấy đã kiểm soát được khủng hoảng ngân hàng lây lan, phe thắt chặt đang giành chiến thắng. Lãi suất sắp đạt đỉnh”.
Dưới đây là những dự đoán chi tiết về lãi suất ở một số nền kinh tế lớn.
Mỹ
Mức lãi suất hiện tại: 5%
Dự báo ở thời điểm cuối năm 2023: 5,25%
Dự báo ở thời điểm cuối năm 2024: 4,25%
Các quan chức Fed đã chọn cách tiếp tục tăng lãi suất bất chấp những căng thẳng trong hệ thống ngân hàng trong thời gian gần đây. Fed đã tuyên bố sẽ tăng lãi suất ít nhất 1 lần nữa, được dự báo là vào đầu tháng 5 tới. Tuy nhiên xu hướng giá dầu tăng sẽ làm bài toán mà Fed phải giải quyết trở nên phức tạp hơn.
Trong khi các nhà hoạch định chính sách nhấn mạnh cần phải kiên nhẫn khi đánh giá các tác động của cú sập SVB lên nền kinh tế Mỹ, quan điểm của Fed về sự cần thiết phải hạ nhiệt giá cả gần như không thay đổi.
Chuyên gia Anna Wong của Bloomberg Economics nhận định: “Chúng tôi dự báo Fed sẽ tăng lãi suất 25 điểm cơ bản tại cuộc họp tháng 5. Với việc OPEC+ vừa cắt giảm mạnh sản lượng dầu và thị trường lao động Mỹ vẫn thắt chặt, lạm phát vẫn sẽ giữ ở mức 4% trong năm 2024 và ngăn Fed hạ lãi suất. Năm nay lãi suất Mỹ sẽ đạt đỉnh, dù kinh tế Mỹ có thể suy thoái nhẹ vào cuối năm”.
Châu Âu
Mức lãi suất hiện tại: 3%
Dự báo ở thời điểm cuối năm 2023: 3,5%
Dự báo ở thời điểm cuối năm 2024: 2,5%
Các quan chức ECB ngày càng phát tín hiệu mạnh hơn rằng thời kỳ lãi suất tăng mạnh nhất sắp kết thúc. ECB vẫn sẽ tăng lãi suất nhưng với mức độ nhẹ hơn để giải quyết lạm phát. Tháng 3, lạm phát ở châu Âu tiếp tục phá kỷ lục và vẫn đang có xu hướng tăng. Tuy nhiên, với lạm phát lõi đang ở gần mức mục tiêu, quá trình tăng lãi suất gần như đã hoàn tất. Tổng cộng ECB tăng lãi suất 350 điểm cơ bản từ tháng 7 năm ngoái đến nay.
Một số nhà hoạch định chính sách thừa nhận các ngân hàng có thể siết chặt hoạt động cho vay vì những bất ổn gần đây của hệ thống. Động thái như vậy sẽ đè nặng lên tăng trưởng kinh tế nhưng cũng có ích cho công cuộc chống lạm phát.
Nhật Bản
Mức lãi suất hiện tại: -0,1%
Dự báo ở thời điểm cuối năm 2023: -0,1%
Dự báo ở thời điểm cuối năm 2024: 0%
BoJ sắp có Thống đốc mới sau 1 thập kỷ. Quý này sẽ là tiền để đặt những viên gạch nền móng đầu tiên cho nhiệm kỳ kéo dài 5 năm của ông Kazuo Ueda. Cho đến nay, ông đã phát đi nhiều tín hiệu mạnh mẽ về việc sẽ tiếp tục thực hiện chính sách kích thích kinh tế. Tuy nhiên điều nhà đầu tư quan tâm nhất là BoJ sẽ kiểm soát đường cong lãi suất như thế nào.
Anh
Mức lãi suất hiện tại: 4,25%
Dự báo ở thời điểm cuối năm 2023: 4,25%
Dự báo ở thời điểm cuối năm 2024: 3,5%
Lạm phát ở Anh bất ngờ tăng vọt khiến nhiều chuyên gia kinh tế và nhà đầu tư tranh cãi về việc liệu BoE có tiếp tục theo đuổi lộ trình thắt chặt tiền tệ nhanh nhất trong 3 thập kỷ hay không. Thị trường dự báo đến giữa năm nay lãi suất sẽ tăng lên 4,5%, nhưng các chuyên gia kinh tế dự báo con số sẽ dừng lại ở đó.
Các vụ giải cứu ngân hàng có thể làm tăng chi phí của các ngân hàng. Tuy nhiên, cùng lúc đó nền kinh tế lại đang diễn biến tốt hơn dự báo.
Trung Quốc
Mức lãi suất hiện tại: 2,75%
Dự báo ở thời điểm cuối năm 2023: 2,55%
Dự báo ở thời điểm cuối năm 2024: 2,45%
Kinh tế Trung Quốc đang lấy được đà hồi phục sau khi dỡ bỏ các biện pháp phòng dịch và thị trường bất động sản ổn định trở lại. Tuy nhiên các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc chưa có ý định thu hẹp nỗ lực kích thích tiền tệ. Thay vì lãi suất, PBOC sử dụng các công cụ khác như tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Tháng 3, tỷ lệ này đã giảm xuống để bơm tiền vào nền kinh tế.
Thống đốc Yi Gang cho rằng mức độ hiện nay là hợp lý và PBOC sẽ không làm ngập hệ thống với những gói kích thích. Theo dự báo, lạm phát của Trung Quốc sẽ chỉ ở mức trên 2% trong năm nay, đem đến dư địa lớn để Trung Quốc thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt.
Tham khảo Bloomberg
