Ủy ban Châu Âu đã mở một cuộc điều tra về các khoản trợ cấp và khuyến khích của chính phủ Trung Quốc dành cho xe điện, sau những lo ngại rằng các nhà sản xuất ô tô châu Âu có thể phải đối mặt với sự cạnh tranh không lành mạnh.
Benjamin Krieger, giám đốc điều hành của CLEPA, cho biết mặc dù vấn đề này có thể được coi là một chiến thắng cho người tiêu dùng châu Âu, nhưng cuộc chiến thương mại với Trung Quốc gây ra bởi thuế quan có thể gây tổn hại cho ngành công nghiệp châu Âu.
Các nhà sản xuất ô tô lớn như BMW và Mercedes-Benz đều xuất khẩu ô tô sang Trung Quốc và có nhà máy lắp ráp ở đó, trong khi các thương hiệu nội địa Trung Quốc lấy linh kiện từ các nhà cung cấp có trụ sở tại châu Âu, cũng có nhà máy ở đó.
“Có rất nhiều công nghệ châu Âu trong xe điện Trung Quốc”, Krieger nói vào tuần trước tại Brussels tại sự kiện Giải thưởng Đổi mới hàng năm của CLEPA. Ông đã lấy hệ thống quản lý nhiệt làm ví dụ cho quan điểm của mình.
Krieger thông tin: “Các nhà cung cấp châu Âu có những sản phẩm hấp dẫn và những sản phẩm này sẽ được tìm thấy trên các phương tiện trên khắp thế giới. Việc áp dụng thuế quan cũng sẽ có tác động đến hoạt động kinh doanh của họ. Ủy ban Châu Âu xem xét chủ đề rộng hơn này là một điều tốt. Điều này cho thấy rằng họ coi trọng sự cạnh tranh từ các khu vực khác và họ thấy cần phải hành động. Tuy nhiên, có “nghi ngờ” rằng các khoản trợ cấp có thể làm được nhiều việc hơn là cung cấp cứu trợ ngay lập tức để giải quyết vấn đề di chuyển bằng điện với giá cả phải chăng”.
Giá thành của xe điện đã trở thành chủ đề chính ở châu Âu, khi chỉ có một nhà sản xuất ô tô là Citroen chuẩn bị cung cấp một chiếc xe điện được sản xuất tại lục địa này với mức giá dưới 25.000 euro.
Một số công ty Trung Quốc như MG của SAIC đang tìm kiếm thành công bằng cách hạ giá xe điện của châu Âu, nhưng có lo ngại rằng những gì hiện đang là nhỏ giọt có thể trở thành làn sóng nhập khẩu. BYD, nhà sản xuất xe điện lớn nhất (xe hybrid chạy hoàn toàn bằng điện và plug-in) đã sẵn sàng cho một cú hích lớn ở châu Âu.
Năm ngoái, các thương hiệu Trung Quốc đã bán được khoảng 100.000 xe điện ở châu Âu. Trong khi các thương hiệu phương Tây sản xuất xe điện ở Trung Quốc, bao gồm BMW, Tesla và Renault, thậm chí còn xuất khẩu nhiều hơn thế sang châu Âu. Một nghiên cứu gần đây của PwC cho thấy có thể có tổng cộng 800.000 ô tô do Trung Quốc sản xuất được bán ở châu Âu vào năm 2025, hầu hết trong số đó sẽ chạy hoàn toàn bằng điện.
Krieger cho biết, các cơ quan quản lý châu Âu đã tạo ra nhu cầu rất lớn về xe điện, “nhưng chúng tôi đang gặp khó khăn để đáp ứng nhu cầu đó”. Ông nói các công ty Trung Quốc đang tìm cách khai thác sự thiếu hụt đó.
Theo Krieger, thay vì thuế quan, các cơ quan quản lý châu Âu nên tập trung vào việc tạo ra cơ sở hạ tầng khuyến khích xe điện giá thấp hơn, bao gồm đảm bảo nguồn cung nguyên liệu thô cho pin - điều mà ông cho rằng Trung Quốc đã nỗ lực trong nhiều thập kỷ - và cung cấp năng lượng bền vững với giá cả phải chăng và điện.
Krieger nhấn mạnh: “Chúng ta cần chăm sóc tốt hơn thị trường chung của mình”.
Thorsten Muschal, giám đốc điều hành tại Forvia (trước đây là Faurecia), đồng thời là chủ tịch sắp rời đi của CLEPA, cho biết trong một cuộc phỏng vấn tại sự kiện trao giải rằng các thành viên trong nhóm nhà cung cấp có thể nhìn nhận vấn đề từ các góc độ khác nhau, tùy thuộc vào khách hàng của họ.
Ông nói: “Nếu bạn là một công ty nhỏ, thuộc sở hữu gia đình và bạn chỉ giao hàng cho các nhà sản xuất ô tô châu Âu, thì lập trường của bạn khá rõ ràng là ủng hộ thuế quan. Nhưng nếu bạn là một công ty đa quốc gia với 20 đến 30% doanh số bán hàng ở Trung Quốc và ai đó áp dụng thuế quan, thì có thể sẽ có sự trả đũa và sau đó bạn có thể có quan điểm khác”.
Muschal cho biết thêm: “Một nhà cung cấp lớn ở châu Âu có thể có từ 30 đến 40 nhà máy ở Trung Quốc. Kinh doanh ở đó là một phần của cách tiếp cận toàn cầu”.
Về phía Trung Quốc, trong một tuyên bố có lời lẽ mạnh mẽ, Bộ Thương mại Trung Quốc cam kết sẽ “kiên định bảo vệ lợi ích hợp pháp của các công ty Trung Quốc” và ngoại trừ các mốc thời gian chặt chẽ được dự kiến trong cuộc điều tra của EU.
Phản ứng này đặt Bắc Kinh và tham vọng công nghiệp toàn cầu của Trung Quốc vào tình thế xung đột về "địa chính trị" ngày càng quyết đoán của Chủ tịch Uỷ ban châu Âu Ursula von der Leyen.
Bắc Kinh cáo buộc EU không đảm bảo đúng thủ tục. Họ cho biết cuộc điều tra của EU hoàn toàn dựa trên “cái gọi là các dự án trợ cấp” và “các giả định chủ quan”, đồng thời nói thêm rằng khối này đôi khi nổi tiếng với khuynh hướng cứng rắn nhấn mạnh vào quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới là “không phù hợp với các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới”.
Người phát ngôn của Ủy ban, Olof Gill cho biết Ủy ban châu Âu đã đáp trả, nhấn mạnh rằng họ “tuân theo tất cả các bước thủ tục, chính xác và đầy đủ, theo các yêu cầu pháp lý được đặt ra theo quy định của EU và Tổ chức Thương mại Thế giới”.
Bà Von der Leyen cho biết “chúng tôi sẽ hành động dứt khoát” bất cứ khi nào EU tìm thấy bằng chứng về sự bóp méo thị trường và cạnh tranh không lành mạnh. Bà nói: “Cuộc điều tra chống trợ cấp này sẽ diễn ra kỹ lưỡng, công bằng và dựa trên thực tế”.