Bên cạnh các ứng dụng cho vay tiền chính thống của các ngân hàng, tổ chức tín dụng, công ty tài chính hoạt động công khai, minh bạch, trên các chợ ứng dụng cũng xuất hiện nhiều app không rõ nguồn gốc về đơn vị chủ quản, liên quan đến người nước ngoài có biểu hiện hoạt động “tín dụng đen”, cho vay nặng lại núp bóng.
“Các băng nhóm hoạt động “tín dụng đen” sử dụng công nghệ cao, núp bóng doanh nghiệp cho vay trực tuyến, cho vay qua app tiếp tục diễn biến rất phức tạp. Các ứng dụng này thường xuyên được thay đổi tên hoặc để ẩn thông tin nhằm tránh sự theo dõi của cơ quan chức năng. Khi khách hàng cài đặt ứng dụng vay và để lại thông tin cá nhân, sẽ có đối tượng liên hệ, mời chào vay tiền và cài đặt các ứng dụng vay khác”, Thượng tá Lê Mạnh Hà cho hay.
Đáng chú ý, lãi suất trong các hợp đồng cho vay trực tuyến này thường không vượt quá 20%/năm. Tuy nhiên, người đi vay sẽ phải trả thêm các loại phí như: phí dịch vụ, phí phạt,… do đó lãi suất thực tế có thể lên đến vài chục %/tháng. Khi hết kỳ hạn vay tiền, khách vay sẽ chuyển trả tiền vào các tài khoản ngân hàng do các công ty cho vay trực tuyến này quản lý.
Ngoài ra, Công an TP.HCM đã rà soát, phát hiện 37 công ty tài chính, 53 cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ, 3 công ty luật, 9 công ty mua bán nợ có biểu hiện hoạt động cho vay lãi nặng, thu hồi nợ trái pháp luật; 300 đối tượng có biểu hiện nghi vấn hoạt động “tín dụng đen”, trong đó có 98 đối tượng có tiền án, tiền sự…
Công an TP.HCM chỉ ra thủ đoạn như: Các đối tượng cho vay lãi nặng là thành lập các công ty hợp pháp làm bình phong để che giấu hoạt động tội phạm, sau đó sử dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội để tiếp cận người vay. Để nắm phần cán, các đối tượng cho vay lập các hợp đồng cho vay nhưng không thể hiện mức lãi suất và buộc người vay thế chấp tài sản bằng các hợp đồng mua bán tài sản, chuyển nhượng đất đai (với giá trị rất thấp so với thị trường) sau đó cho người vay mượn chính tài sản thế chấp để sử dụng. Nếu người vay không trả tiền đúng hẹn, thì chúng sẽ tố cáo hoặc khởi kiện ra tòa để lấy trọn tài sản mà người vay đã thế chấp.
Một hình thức khác là cho vay trực tuyến bằng các ứng dụng vay tiền. Các ứng dụng này có khả năng truy cập danh bạ, lịch sử tin nhắn, cuộc gọi, thông tin tài khoản mạng xã hội… của người vay. Khi người vay không trả đủ tiền, chúng sẽ quấy rối, đe dọa để thu hồi nợ. Khách hàng của các ứng dụng này chủ yếu là học sinh, sinh viên, công nhân và người lao động nghèo cần vay gấp vài triệu đồng để giải quyết công việc cấp bách.
Hơn nữa, do lãi suất cao, nhiều người mất khả năng thanh toán đã bị các đối tượng dụ dỗ tải các ứng dụng khác để vay trả cho khoản nợ trước. Dần dà, lãi mẹ đẻ lãi con đến khi nạn nhân vỡ nợ lên đến hàng trăm triệu, hàng tỷ đồng là vì vậy. Thủ đoạn cho vay này có sự góp sức của các đối tượng người nước ngoài, đầu tư vốn, liên kết với các doanh nghiệp tại TP.HCM hoạt động cho vay qua app.
Thời gian gần đây nổi lên tình trạng các đối tượng đăng ký thành lập công ty tài chính, mua bán nợ, công ty luật để kết nối, hợp tác với ngân hàng, công ty tài chính mua lại các khoản nợ xấu, nợ khó đòi (hình thức ký kết hợp đồng pháp lý) sau đó tiến hành các hoạt động đòi nợ. Họ thuê số lượng lớn nhân viên không cần trình độ cao, chỉ cần thạo máy tính, điện thoại thông minh và chịu khó đòi nợ là được. Để cưỡng đoạt tài sản người vay, các đối tượng thường cắt ghép hình ảnh nhằm bôi nhọ nạn nhân và người thân, đồng nghiệp của nạn nhân trên mạng xã hội để gây áp lực đòi nợ.
Để phòng ngừa, ngăn chặn “tín dụng đen”, Công an TP.HCM tiếp tục rà soát, quản lý các công ty tài chính, tín dụng, các dịch vụ cho vay trực tuyến, vay qua ứng dụng điện thoại; Đẩy mạnh công tác kiểm tra, quản lý đối tượng, địa bàn… nhằm hạn chế, ngăn chặn có hiệu quả hoạt động “tín dụng đen”.
Đặc biệt, Công an TP.HCM tiếp tục chỉ đạo các đơn vị có liên quan tăng cường các biện pháp quản lý, ngăn chặn, xử lý nghiêm các hoạt động thu thập, sử dụng, phát tán, kinh doanh trái pháp luật thông tin cá nhân của người khác để tiếp tay cho hoạt động “tín dụng đen”; Tham mưu, đề xuất UBND TP.HCM kiến nghị Ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng, công ty tài chính… mở rộng, đa dạng các loại hình cho vay tiêu dùng, đơn giản hóa thủ tục cho vay để người có thu nhập thấp dễ dàng tiếp cận kênh tín dụng chính thức.
