Hiệu ứng tháng Mười (October Effect) ám chỉ sự bất thường trên thị trường chứng khoán, khi cổ phiếu luôn trong xu hướng giảm trong tháng 10. Giới đầu tư cảm thấy bất an bởi lịch sử cho thấy nhiều biến cố thường xảy ra trong tháng này, chẳng hạn:
- Hoảng Loạn 1907
- Ngày thứ Ba đen tối (1929)
- Ngày thứ Năm đen tối (1929)
- Ngày thứ Hai đen tối (1929, 1987)
Thứ Hai Đen Tối năm 1987 diễn ra vào ngày 19/10 khi chỉ số Dow rơi 22,6% chỉ trong một phiên. Chuỗi những ngày đen tối khác đã gián tiếp dẫn thế giới đến với cuộc Đại Khủng Hoảng - thời điểm toàn bộ nền kinh tế bị nhấn chìm.
Theo Investopedia, hiệu ứng tháng Mười cho đến nay vẫn tồn tại dù không có nhiều bằng chứng thống kê chính xác. Từ góc độ lịch sử, tháng này đánh dấu sự kết thúc của một chu kỳ giảm giá thay vì bắt đầu và vì vậy, thích hợp cho những nhà đầu tư nào muốn bắt đáy.
Ngoài thuật ngữ October Effect, giới đầu tư còn rỉ tai nhau “Sell in May and go away” (Hãy bán cổ phiếu trong tháng 5 và rời đi). Câu nói trên dựa vào hồ sơ lịch sử kém hiệu quả của một số cổ phiếu trong giai đoạn 6 tháng, bắt đầu vào tháng 5 và kết thúc vào tháng 10, so với thời gian từ tháng 11 đến tháng 4. Nhà đầu tư tuân theo chiến lược có thể sẽ thoái vốn vào tháng 5 và đầu tư trở lại vào tháng 10 - thời điểm cổ phiếu được cho là chạm đáy.
Ngược với October Effect, chúng ta có Hiệu ứng tháng Giêng (January Effect) - thuật ngữ nói về sự tăng trưởng của thị trường chứng khoán trong những phiên cuối của tháng 12 năm trước và tiếp diễn trong tháng 1 năm sau. Đây chỉ là chù kỳ tăng ngắn hạn, đặc biệt là đối với những cổ phiếu giá rẻ, có vốn hóa nhỏ, thường có những nhịp tăng rõ rệt trong tháng đầu năm.
Hiệu ứng này sẽ tạo ra cơ hội cho các nhà đầu tư cổ phiếu mua vào với mức giá thấp hơn từ tháng 12 năm trước và bán lại sau khi giá trị của chúng tăng lên vào năm sau. Trước đó, phân tích dữ liệu từ năm 1904 đến năm 1974 cũng đã rõ rệt chỉ ra rằng lợi nhuận từ cổ phiếu trong tháng 1 thường cao hơn so với lợi nhuận trung bình suốt năm.
Quay trở lại với October Effect.
Trước đây, Mark Twain, nhà văn nổi tiếng với các tác phẩm như Những cuộc phiêu lưu của Tom Sawyer, Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn, Hoàng tử và Chú bé nghèo khổ, Cuộc sống trên sông Mississippi… từng mượn miệng nhân vật Wanxon trong truyện ngắn “Bi kịch của chàng Wanxon ngốc nghếch” nói 1 câu thế này: “Tháng 10, đấy là tháng chơi cổ phiếu nguy hiểm nhất”.
Được biết, đây chính là thời điểm đại thi hào ngậm ngùi bán cổ phiếu Công ty Đường sắt Liên lục địa Oregon với giá 12 USD/cổ phiếu dù trước đó mua vào với giá 78 USD.Sau này đúc kết lại, sai lầm lớn nhất của Mark Twain đơn giản là đã đầu tư nhiều hơn những gì mà ông có thể sẵn sàng chịu mất. Thực tế này là điều hiển nhiên, song luôn bị các nhà đầu tư bỏ qua.
Lợi nhuận càng cao thì khả năng chấp nhận rủi ro phải càng lớn. Chúng ta thường có xu hướng tập trung quá nhiều vào suy nghĩ có thể kiếm được bao nhiêu tiền trong khi bỏ qua việc đánh giá rủi ro thất bại và sức chịu đựng của chính mình.
“Một đồng nhặt được trên đường cũng khiến chúng ta sung sướng hơn là 99 đồng do mình tự tay làm ra. Tiền kiếm được từ trò đánh bài hay trên thị trường chứng khoán cũng cho cảm giác tương tự”, Mark Twain nói.
Theo: Investopedia, Barrons
