Theo trang tin Bloomberg, trong lá thư gửi đến cổ đông tập đoàn Berkshire Hathaway vào năm nay, tỷ phú Warren Buffett cho biết: “Kết quả đầu tư khả quan của chúng tôi trong năm nay đến từ rất nhiều quyết định đúng đắn trước đó, và cứ 5 năm lại có 1 quyết định như vậy.”
Thực ra, với cụm từ “kết quả đầu tư khả quan”, vị tỷ phú đang rất khiêm tốn.
Trong 6 thập kỷ lèo lái Berkshire Hathaway, ông đã giúp cổ phiếu của công ty này tăng trưởng 3.787.646% chỉ với 12 quyết định lớn. Và tất nhiên, các nhà đầu tư đang cố gắng tìm ra những lựa chọn đã dẫn đến thành công ngày hôm nay của Berkshire.
Những thương vụ thâu tóm công ty bảo hiểm
Đứng đầu trong danh sách những quyết định này phải kể đến thương vụ mua lại National Indemnity - vốn tạo ra động lực cho mảng kinh doanh bảo hiểm và đóng góp gần một nửa tổng tài sản của Berkshire. Vị tỷ phú đã mua lại công ty này vào năm 1967 với giá 8,6 triệu USD và nhận khoản lãi 1,76 triệu USD ngay năm sau đó nhờ danh mục đầu tư nội bộ của Indemnity.
Việc mua lại công ty bảo hiểm này đã mở ra mối duyên của ông Buffett với tiền thả nổi (float) - từ ngữ chuyên ngành để chỉ việc các công ty bảo hiểm nắm giữ số tiền mà khách hàng nộp những chưa cần bồi thường.
“Tiền thả nổi” phát sinh vì hầu hết hợp đồng đều yêu cầu người mua trả trước phí bảo hiểm. Đồng thời, công ty bảo hiểm thường sẽ mất thời gian để xem xét và giải quyết các yêu cầu bồi thường. Trong khoảng thời gian đó, các công ty bảo hiểm sẽ sử dụng khoản tiền đó để đầu tư vì lợi ích của mình.
Theo nhận xét của bà Alice Schroeder - người viết tiểu sử được chỉ định của vị tỷ phú, việc dùng tiền của người khác để đầu tư trong khi chính ông nhận lãi là quá hấp dẫn.
“Chính việc tiếp cận số tiền 'miễn phí' này đã thúc đẩy hiệu quả hoạt động kinh doanh của Berkshire”, ông Buffett viết trong một lá thư gửi cổ đông vào năm 1995 và báo cáo thường niên mới nhất của Berkshire cũng có đề cập đến việc này.
Tại Berkshire Hathaway Primary Group - nơi mà National Indemnity được sáp nhập, hơn nửa số yêu cầu bồi thường phải mất hơn một năm mới được thanh toán. Có trường hợp National Indemnity đã nhận được yêu cầu bồi thường 10,2 tỷ USD từ năm 2017 nhưng đến nay mới chỉ trả 2,7 tỷ USD.
Trong những năm qua, “nhờ việc thâu tóm, vận hành và đổi mới”, Berkshire đã củng cố thêm “kho tiền thả nổi" của mình, từ 39 triệu USD vào năm 1970 và hiện tại là 164 tỷ USD - cao gấp 4.000 lần so với ban đầu. Chỉ riêng trong năm ngoái, khoản tiền này đã tăng thêm 17 tỷ USD nhờ việc mua lại 2 công ty bảo hiểm là Alleghany và Geico.
Tỷ phú Buffett đã dành tới 25 năm để theo dõi Geico trước khi “xuống tiền” mua 1/3 cổ phần vào năm 1976. Trong 10 năm tiếp theo, khoản nắm giữ trong doanh nghiệp này đã chiếm gần nửa danh mục đầu tư cổ phiếu niêm yết của ông.
Năm 1995, ông sở hữu hoàn toàn Geico. Công ty bảo hiểm này không chỉ đóng góp 3 tỷ USD vào "kho tiền thả nổi" của Berkshire mà còn kiếm đậm nhờ kết quả của những thương vụ thẩm định. Dù năm ngoái Geico phải chịu thua lỗ do các yêu cầu bồi thường tăng lên, lợi nhuận mảng thẩm định vẫn đạt mức 19,8 tỷ USD - một con số không tệ so với số tiền thâu tóm khoảng 2,4 tỷ USD.
Đôi khi vẫn sai lầm
Tuy nhiên, vị tỷ phú đôi khi cũng gặp phải những thương vụ không tích cực lắm.
Năm 1998, Berkshire mua lại General Re - một công ty tái bảo hiểm có khoản tiền dự do 14 tỷ USD nhưng lại mang theo rất nhiều vấn đề. Trong bức thư năm 2002, ông Buffett đã phải thừa nhận rằng General "đang mắc sai lầm nghiêm trọng khi tính sai giá sản phẩm đang bán.”
“Một hợp đồng tái bảo hiểm tồi giống như địa ngục, tham gia thì dễ dàng nhưng không thể thoát ra”, vị tỷ phú cho biết. Do đó, cả General và nỗ lực tham gia thị trường tái bảo hiểm của Berkshire đều không thể lọt vào danh sách 12 quyết định đúng đắn.
Tuy nhiên, một quyết định quan trọng đã giúp tập đoàn của vị tỷ phú giải quyết những khó khăn này. Đó là tuyển dụng ông Ajit Jain, hiện là phó chủ tịch điều hành mảng bảo hiểm của Berkshire.
Phó chủ tịch Berkshire Charlie Munger cho biết tại cuộc họp thường niên năm 2005 rằng nhờ ông Jain, công ty đã lãi được hàng chục tỷ USD trong mảng tái bảo hiểm, vượt qua mong đợi bù lỗ và thậm chí còn tốt hơn nhiều so với những thành tích trước đó.
Ông Ajit Jain là người đã vực dậy mảng tái bảo hiểm của Berkshire. Ảnh: Business Today.
Theo Bloomberg, việc tuyển dụng ông Ajit Jain cùng thương vụ mua lại National Indemnity và Geico mới chỉ đại diện cho 1/4 trong số “12 quyết định thực sự đúng đắn” mà tỷ phú Buffett đã đưa ra.
Tuy nhiên, những lựa chọn này còn giúp xây dựng lên cấu trúc của tập đoàn Berkshire Hathaway. Nhiều quyết định đúng đắn khác của Berkshire, chẳng hạn như mua lại Coca-Cola, cũng được giúp sức nhờ dòng tiền thả nổi của các công ty bảo hiểm.
