Tính giá điện cho trạm sạc xe điện thế nào?
Bộ Công Thương mới đây đã có dự thảo về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện, với 2 phương án tính giá điện cho trạm sạc xe điện để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định, lựa chọn phương án áp dụng.
Phương án thứ nhất, bổ sung nhóm khách hàng là trạm, trụ sạc xe điện tại một số điều khoản và phụ lục của dự thảo quyết định. Cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho trạm, trụ sạc xe điện được xây dựng trên cơ sở giá điện phản ánh chi phí sản xuất điện mà trạm/trụ sạc xe điện gây ra cho hệ thống điện.
Phương án thứ hai, áp dụng giá điện cho mục đích sạc xe điện theo giá kinh doanh. Bộ Công Thương đang nghiêng về phương án này.
Đánh giá về kiến nghị này, một chuyên gia trong lĩnh vực ô tô cho rằng nếu áp giá điện kinh doanh cho các trạm sạc, chi phí sạc ô tô điện sẽ bị đẩy lên cao, ảnh hưởng đến quyết định có nên chọn mua xe điện hay không.
“Khi chọn mua giữa xe điện hay xe xăng giai đoạn này, người dùng sẽ cân nhắc rất nhiều yếu tố, chẳng hạn giá bán, phí trước bạ, tính thân thiện với môi trường vv... đặc biệt là chi phí sạc điện so với đổ xăng. Hiện tại, chi phí sạc điện đang rẻ hơn đổ xăng, là điểm lợi thế lớn của xe điện. Nếu chi phí sạc điện tăng lên, lợi thế này có thể sẽ mất đi”, người này nói.
Nhận định về vấn đề này, một chuyên gia kinh tế cũng khẳng định chính phủ đang rất quan tâm đến chiến lược phát triển xanh, với một trong những ưu tiên trọng điểm là khuyến khích phát triển xe điện. Việc chọn cách tăng chi phí cho người dùng là đi ngược lại chiến lược phát triển chung.
Tháng 7/2022, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã ký quyết định số 876/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan của ngành giao thông vận tải.
Một trong những nội dung của quyết định là thúc đẩy sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và chuyển đổi sử dụng các loại phương tiện giao thông cơ giới đường bộ sử dụng điện, phát triển hạ tầng sạc điện đáp ứng nhu cầu của người dân, doanh nghiệp.
“Do đó, rất cần có một chính sách tổng thể hỗ trợ cho hạ tầng sạc điện để có một mức giá điện hợp lý cho trạm sạc nhằm hỗ trợ, khuyến khích người tiêu dùng chuyển đổi sang sử dụng xe điện.
Thế giới áp dụng ra sao?
Hầu hết quốc gia mà xe điện phát triển hoặc mong muốn phát triển hiện đều có những hỗ trợ rất tốt cho giá điện tại trạm sạc, chưa kể đến các chính sách ưu đãi riêng cho phát triển hạ tầng sạc.
Chẳng hạn tại Thái Lan, cơ quan điều tiết năng lượng Thái Lan (ERC) áp dụng một biểu giá chung cho mục đích dịch vụ (gồm cả kinh doanh, công nghiệp, cơ quan thuộc chính phủ, địa phương…), đồng thời phê duyệt cơ chế giá ưu đãi cho trạm sạc do địa bàn của công ty điện lực quản lý bán điện tại Bangkok là MEA mức tương đương 1.895 VNĐ/kWh.
Tại Trung Quốc, giá sạc điện tại trạm công cộng được tính theo giá điện công nghiệp (thấp hơn giá điện kinh doanh) cộng phí dịch vụ với mức trung bình khoảng 0,23 USD/kWh.
Trong khi đó, các quốc gia như Mỹ, châu Âu lại tập trung mạnh vào ưu đãi, hỗ trợ chi phí cho việc lắp đặt trạm sạc hay tính giá sạc điện. Chẳng hạn tại Mỹ, nhiều trạm sạc công cộng ở bang California và Maryland miễn phí 30 phút sạc đầu tiên. Nhiều thành phố tại Canada hỗ trợ 50% chi phí lắp đặt trụ sạc cho các gia đình.
Từ những hướng đi này, các chuyên gia khuyến nghị Việt Nam cũng cần những chiến lược hỗ trợ thiết thực để phát triển hạ tầng sạc điện, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư, phát triển giao thông xanh mà ưu tiên trước mắt là mức giá điện hợp lý cho trạm sạc để hỗ trợ, khuyến khích người dùng chuyển đổi sang xe điện một cách nhanh chóng, mạnh mẽ hơn.
