Dù vấp phải nhiều lùm xùm về khả năng ngược đãi động vật, công ty nghiên cứu thần kinh Neuralink của tỷ phú Elon Musk cho biết họ đã nhận được sự chấp thuận của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) để triển khai nghiên cứu lâm sàng đầu tiên trên con người.
Tuyên bố trên được đưa ra đúng nửa năm kể từ tháng 11/2022 - thời điểm ông Musk nói rằng Neuralink chỉ mất khoảng 6 tháng nữa trước khi lần đầu được thử nghiệm trên người.
Neuralink của tỷ phú Elon Musk cho biết họ đã nhận được sự chấp thuận của FDA để triển khai nghiên cứu lâm sàng đầu tiên trên con người. Ảnh: Shift Delete.
Đây là cột mốc quan trọng của Neuralink, tạo tiền đề cho cho những nghiên cứu trong tương lai của công ty.
Chip đọc não người
Musk nói rằng muốn tạo ra một lớp siêu trí tuệ "add-on" trong não người. Theo tỷ phú, công nghệ này sẽ cho phép con người lưu trữ ký ức vào một bản sao, sau đó có thể phục hồi lại như cũ.
Musk đã ví quy trình phẫu thuật giống như việc "thay thế một mảnh hộp sọ bằng một chiếc đồng hồ thông minh", với thiết bị Neuralink kết nối với não nhưng nằm trên da đầu. Pin nhỏ của nó sẽ được sạc không dây thông qua cảm ứng.
"Nó giống như một chiếc Fitbit đặt trong hộp sọ với những dây dẫn rất nhỏ", Elon Musk miêu tả thiết bị của mình.
Con chip nhỏ xíu này có thể được đưa vào bề mặt não, lấy dữ liệu từ những điện cực siêu nhỏ cho các nghiên cứu về não người. Ảnh: Neuralink.
Theo nhóm khoa học của tờ Daily Mail, hệ thống của Neuralink bao gồm một con chip máy tính được gắn vào các sợi chỉ linh hoạt nhỏ được khâu vào não bởi một robot trông giống như máy khâu.
Robot loại bỏ một phần nhỏ của hộp sọ, kết nối các điện cực giống như sợi chỉ với một số khu vực nhất định của não, khâu lỗ thủng. Phần còn lại duy nhất có thể nhìn thấy chỉ là một vết sẹo để lại từ vết mổ.
Theo ông Musk, quy trình phẫu thuật sẽ chỉ mất 30 phút, không cần gây mê toàn thân và bệnh nhân hoàn toàn có thể trở về nhà trong ngày.
Các tế bào thần kinh trong não truyền tín hiệu đến các tế bào khác trong cơ thể, chẳng hạn như cơ bắp và dây thần kinh. Các điện cực trong chip Neuralink có thể đọc những tín hiệu này, sau đó chuyển thành bộ điều khiển động cơ.
Điều này giúp người được cấy ghép có thể kiểm soát các công nghệ bên ngoài, chẳng hạn như máy tính hoặc smartphone, hoặc thậm chí là cả chức năng cơ thể, chẳng hạn như chuyển động cơ bắp.
Khi kế hoạch phát triển giao diện não người và máy tính lần đầu tiên được tiết lộ, Neuralink đặt ra mục tiêu phục vụ cho y học, như giúp những người có bệnh về não, cột sống giao tiếp tốt hơn.
Thiết bị này có thể được sử dụng để giúp những người bị liệt có thể di chuyển trở lại, hoặc người mất cảm giác vì chấn thương cột sống sẽ nhận biết được.
Đây là cỗ máy giúp "khâu" các điện cực của con chip vào não người, thông qua những dây dẫn siêu nhỏ. Ảnh: Neuralink.
"Điều đó nghe có vẻ kỳ diệu, nhưng chúng tôi tin tưởng rằng có thể khôi phục chức năng toàn thân cho người bị đứt tủy sống", vị tỷ phú công nghệ cho biết.
Ông Musk cũng tuyên bố việc đưa con chip vào não người sẽ giúp chữa các bệnh về não như Alzheimer, Parkinson hay bệnh mất trí nhớ.
Ở chương trình Show and Tell năm 2020, Musk bất ngờ đề cập đến ý tưởng về "thần giao cách cảm", khái niệm cho phép hai cá nhân giao tiếp thông qua suy nghĩ với sự trợ giúp của công nghệ.
Ngoài ra, một ứng dụng khác của con chip Neuralink có thể là giúp con người sao lưu, mở lại các ký ức. "Bạn có thể lưu trữ ký ức như các bản sao lưu, và khôi phục chúng. Bạn có thể tải ký ức vào một cơ thể mới, hay cơ thể robot", Musk chia sẻ về tầm nhìn này.
Elon Musk cũng dự đoán hệ thống Neuralink sẽ có thể kết nối với AI để con người có thể kiểm soát được trí tuệ nhân tạo trong tương lai.
Hình ảnh các điện cực của con chip Neuralink khi được cấy vào não. Ảnh: Daily Mail.
"Dưới góc nhìn về một mối lo sinh tồn, khả năng cộng sinh với AI sẽ rất quan trọng", Musk nhận xét.
Cũng trong năm 2020, Elon Musk tiếp tục tiết lộ một dự án mới của Neuralink trong cuộc trò chuyện với nhà khoa học máy tính Austin Howard trên Twitter.
Ông Howard hỏi rằng liệu có thể nghe nhạc "trực tiếp" từ con chip Neuralink trong não người. Câu trả lời của Elon Musk là có. Tuy ông không tiết lộ thêm về cách hoạt động, có thể hình dung con chip của Neuralink sẽ "truyền" trực tiếp các sóng âm thanh vào bộ não để người nghe có thể cảm nhận.
Những lùm xùm về tính an toàn
Cho đến nay, việc cấy ghép Neuralink mới chỉ được thử nghiệm trên động vật và cho ra nhiều kết quả khác nhau.
Trong buổi cập nhật thông tin về Neuralink năm 2020, Elon Musk đã mời phóng viên chứng kiến những con chip có khả năng đọc sóng não người, nhưng được gắn thử nghiệm trên chú lợn có tên Gertrude.
Gertrude đã được phẫu thuật để đưa chip Neuralink vào trong não, và mỗi khi nó thực hiện một hành động nào thì các tín hiệu được ghi nhận ở não sẽ được chuyển sang và hiển thị ở máy tính qua kết nối không dây.
Chú lợn Gertrude (góc trái) và các tín hiệu được ghi lại từ não khi mõm của nó chạm vào không gian xung quanh. Ảnh: Neuralink.
Mỗi khi mõm của Gertrude chạm vào một vật hoặc bề mặt ở môi trường xung quanh, các tín hiệu ghi nhận từ não được hiển thị trên màn hình ở khu giới thiệu. Lợn có một phần lớn trong não để xử lý các tín hiệu từ mõm.
Elon Musk cho biết Gertrude đã được gắn chip 2 tháng, và vẫn đang sống khỏe. Một chú lợn khác cũng được giới thiệu là đã gắn chip Neuralink, sau đó bỏ chip ra và không gặp vấn đề gì.
Neuralink cho biết thiết kế con chip của họ giờ đây cũng có chút khác biệt, với kiểu dáng như một đồng xu và được gắn sát vào hộp sọ, thay vì gắn vào gần tai như hình ảnh công bố trước đây.
Con chip mới sử dụng 1.024 dây dẫn điện siêu nhỏ gắn vào lớp ngoài của não, sau đó truyền tín hiệu thông qua kết nối Bluetooth tới máy tính ở gần.
Mặc dù màn thử nghiệm khá ấn tượng, Cnet nhận xét họ vẫn chưa cho thấy được các tiềm năng mà Neuralink hứa hẹn, như sử dụng máy tính để giao tiếp với não hay giải mã ý nghĩa thực sự của các tín hiệu.
Đầu 2021, công ty này tiếp tục thành công trong việc gắn chip vào não khỉ để con vật này có thể chơi game thông qua suy nghĩ.
Video trình diễn con khỉ chơi game Pong sau khi cấy chip của Neuralink vào tháng 4/2021. Ảnh: Neuralink.
Tuy nhiên, tranh cãi bắt đầu nổ ra từ đây khi Neuralink sau đó xác nhận rằng những con khỉ đã chết trong các cuộc thử nghiệm. Mặc dù phía công ty phủ nhận mọi hành vi lạm dụng động vật, nhưng đến năm 2022, tổng thanh tra Bộ Nông nghiệp Mỹ đã mở cuộc điều tra liên bang về Neuralink.
Cuộc điều tra tập trung vào các hành vi vi phạm Đạo luật phúc lợi động vật của Mỹ. Một số ý kiến cho rằng việc tỷ phú Elon Musk gây áp lực nhằm đẩy nhanh quá trình phát triển đã dẫn đến các thử nghiệm thất bại.
Các nhân viên nói nhiều thử nghiệm thất bại lặp lại đã làm tăng số lượng động vật bị thí nghiệm và chết. Kể từ năm 2018, các thử nghiệm khiến 1.500 con vật chết, gồm hơn 280 con cừu, lợn và khỉ.
Đây mới chỉ là ước tính sơ bộ bởi công ty không lưu giữ hồ sơ chính xác. Ngoài ra, Neuralink cũng tiến hành nghiên cứu trên chuột cống và chuột nhắt.
