Theo tờ The Verge, trong tuần này tỷ phú Elon Musk sẽ phải đối mặt với 2 phiên tòa. Đầu tiên là phiên tòa về khoản tiền 56 tỷ USD hưởng lợi từ cổ phiếu Tesla mà phía cáo buộc cho rằng tiêu chuẩn để đạt được mức thưởng này là phải tập trung làm việc cho hãng xe điện thay vì quản lý nhiều công ty như Elon Musk hiện nay.
Phiên tòa thứ 2 diễn ra ở Los Angeles và cũng là buổi xử án lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại về trách nhiệm của tài xế khi điều khiển những chiếc xe tự lái của Tesla.
Tờ The Verge cho rằng những phiên tòa trên sẽ thách thức khả năng xử lý công việc của Elon Musk khi vị tỷ phú này còn cả đống công việc với Twitter sau quãng thời gian tiếp quản đầy biến động.
Trận chiến 56 tỷ USD
Phiên tòa tại Wilmington nhắm đến khoản thưởng bằng cổ phiếu ưu đãi cho Elon Musk năm 2018 nếu nhà sáng lập này giúp Tesla đạt được những mục tiêu nhất định. Kế hoạch này đã được hội đồng cổ đông của Tesla thông qua với các mục tiêu đề ra trong 10 năm tới, bao gồm cả việc đạt mức vốn hóa 650 tỷ USD, cao gấp 10 lần so với thời điểm năm 2018.
Hội đồng cổ đông Tesla đã đặt ra 12 chỉ tiêu để Elon Musk đạt được trước khi có thể hưởng lợi từ số cổ phiếu thưởng ưu đãi trên.
Năm 2021, tổng mức vốn hóa của Tesla đạt 1 nghìn tỷ USD sau khi hãng Hertz tuyên bố đặt mua 100.000 chiếc xe điện của Tesla nhằm gia tăng đội hình xe cho thuê.
Quý I/2022, Tesla công bố báo cáo kinh doanh khả quan, Elon Musk tiếp tục vượt qua các chỉ tiêu và dự kiến vị CEO sẽ hoàn thành toàn bộ gói mục tiêu vào năm đầu 2023, qua đó thu về tổng cộng 56 tỷ USD tiền thưởng dưới dạng cổ phiếu ưu đãi. Nếu điều này thành sự thật thì Elon Musk sẽ là vị CEO đầu tiên trong lịch sử được thưởng số tiền kỷ lục như vậy từ một công ty niêm yết.
Phiên tòa lần này sẽ tập trung vào liệu mức thưởng trên có yêu cầu Elon Musk phải dồn toàn thời gian cho Tesla hay không bởi hiện nay ngoài hãng xe điện, Elon Musk còn là chủ của SpaceX, The Boring Company, Neuralink và Twitter.
Hãng tin Reuters cho biết nhiều luật sư nhận định các hội đồng cổ đông thường có tiêu chuẩn rõ ràng cho việc thưởng CEO, tuy nhiên phí Tesla thì cho biết khoản thưởng của Elon Musk đã hoàn thành đúng nhiệm vụ của nó khi làm tăng giá trị của công ty.
Những cổ đông làm đơn kiện thì cáo buộc hội đồng cổ đông bị phụ thuộc quá nhiều vào Elon Musk khi lên kế hoạch thưởng cho vị CEO này mà không có tính độc lập khách quan.
Người đấu với Máy
Trong khi phiên tòa tại Wilmington nhắm đến khoản tiền thưởng của Elon Musk thì tại Los Angeles, vị tỷ phú này phải đấu tranh cho hệ thống lái tự động của Tesla.
Cụ thể, tài xế Kevin George Aziz Riad đã bị kiện ra tòa vì lái chiếc Tesla Model S ở hình thức tự động, qua đó vượt đèn đỏ, đâm trúng một chiếc Honda Civic và làm 2 người thiệt mạng.
Dù bên công tố không cáo buộc hệ thống lái tự động của Tesla nhưng Ủy ban an toàn đường cao tốc quốc gia Mỹ (NHTSA) đã vào cuộc và xác định hệ thống này đã được sử dụng lúc tai nạn xảy ra.
Về lý thuyết, hệ thống lái tự động của Tesla có thể điều khiển cần lái, hệ thống phanh cũng như tự động chuyển làn trên đường cao tốc. Thế nhưng sự tiến bộ công nghệ đi trước cả các điều khoản luật giao thông hiện hành này lại đang trở thành tâm điểm của các cơ quan chức năng do lo ngại chưa đủ an toàn.
Năm 2021, NHTSA đã mở một cuộc điều tra về hàng loạt các vụ tai nạn có liên quan đến hệ thống lái tự động, bao gồm cả Tesla. Thống kê cho thấy công nghệ mới này là nguyên nhân gây ra một số vụ tai nạn và nhiều gia đình nạn nhân đã kiện Tesla vì gây ra các thảm kịch này.
Hiện tại, việc quy trách nhiệm như thế nào vẫn là điều khó khăn bởi thông thường có sự tác động từ cả tài xế lẫn hệ thống lái tự động. Đó là chưa kể luật giao thông hiện hành chưa có những quy định chặt chẽ về hệ thống lái tự động, khiến Tesla không trở thành bị cáo chính trong các phiên tòa mà chỉ là bên có liên quan.
Trên website chính thức, Tesla cũng ghi rõ rằng hệ thống tự động lái cần sự giám sát của tài xế cũng như không hoàn toàn điều khiển hết được chiếc xe.
Tờ The Verge cho biết rất nhiều trường hợp đã lạm dụng chế độ lái tự động của Tesla khi ngủ ở băng ghế hành khách đằng sau trong khi cho ô tô chạy trên đường cao tốc. Một người đàn ông ở Canada đã bị kiện ra tòa sau khi cho xe chạy với tốc độ 93 m/phút bằng chế độ lái tự động của Tesla và bỏ đi ngủ.
Tại San Francisco, nhiều đơn kiện việc Tesla quảng cáo quá đà chế độ lái tự động dẫn đến những hiểu nhầm đã được tung ra.
Trong khi Elon Musk quảng cáo chế độ lái tự động sẽ cứu được nửa triệu người nếu được dùng rộng rãi toàn cầu thì nhiều chuyên gia tố cáo chúng sẽ khiến tài xế trở nên bất cẩn hơn.
Bộ giao thông vận tải Mỹ hiện đang thu thập các dữ liệu về những vụ tai nạn có liên quan đến chế độ lái tự động, nhưng hiện vẫn còn quá sớm để nói trước điều gì.
