Dù sở hữu tốc độ tăng trưởng kinh tế vượt Mỹ và Trung Quốc, Ấn Độ vẫn có hàng trăm triệu lao động rơi vào cảnh thất nghiệp.
Theo Bloomberg, suốt thời gian qua, không có nền kinh tế nào có tốc độ mở rộng nhanh như Ấn Độ, đánh bại cả Trung Quốc và Mỹ. Tuy nhiên, bất chấp những số liệu kinh tế hào nhoáng, quốc gia 1,4 tỷ dân đang đối mặt với tình trạng thiếu nguồn cung việc làm và thất nghiệp nghiêm trọng.
Sản lượng của Ấn Độ gia tăng phần lớn dựa vào nguồn ngân sách chi tiêu của chính phủ nhằm khắc phục đại dịch. Mặt khác, nhóm doanh nghiệp tư nhân vẫn bị bó buộc và chịu nhiều thách thức từ những điều kiện đầu tư không rõ ràng.
Trong khi đó, đại dịch và lạm phát gia tăng khiến mọi thứ bị gián đoạn, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân. Căng thẳng lên tới đỉnh điểm vào hồi tháng 6 khi nhiều thanh niên cản trở giao thông đường sắt và đường cao tốc trên khắp cả nước trong nhiều ngày, thậm chí đốt cháy một số toa tàu.
Người lao động chán nản
Theo công ty nghiên cứu tư nhân Trung tâm Giám sát Kinh tế Ấn Độ (CMIE), tỷ lệ thất nghiệp ở Ấn Độ dao động 7-8%, tăng mạnh so với mức 5% ghi nhận cách đây 5 năm. Bên cạnh đó, lực lượng lao động ngày càng bị thu hẹp.
Xuyên suốt các đợt phong tỏa Covid-19, hàng triệu người tỏ ra chán nản trước triển vọng việc làm kém khả quan. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động (những người đang làm việc hoặc đang tìm việc) giảm từ 46% cách đây 6 năm xuống chỉ còn 40%, tức 360 triệu lao động trong số 900 triệu người Ấn Độ trong độ tuổi hợp pháp. Để so sánh, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động ở Mỹ lên tới 62,2% vào tháng 6.
Lực lượng thấp nghiệp tập trung vào thế hệ trẻ. Ảnh: Bloomberg.
Phụ nữ và thanh niên là những đối tượng chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới, từ năm 2010-2020, số phụ nữ đi làm ở Ấn Độ giảm từ 26% xuống 19%.
Khi tình trạng mắc Covid-19 gia tăng, CMIE ước tính tỷ lệ tham gia lực lượng lao động nữ giảm mạnh xuống còn 9% vào năm 2022, xếp cùng nhóm với Yemen, quốc gia bị chiến tranh tàn phá.
Rosa Abraham - giáo sư kinh tế tại Đại học Azzim Premji, có kinh nghiệm thăm dò 20.000 người Ấn Độ trước và sau đợt phong tỏa đầu tiên vào năm 2020 - phát hiện phụ nữ có nguy cơ mất việc làm cao hơn nhiều lần so với nam giới, đồng thời có khả năng phục hồi công việc thấp hơn sau khi các hạn chế được dỡ bỏ.
Tương tự, những người trẻ tuổi cho biết khó kiếm việc làm hơn nhiều. CMIE ước tính tỷ lệ thất nghiệp ở nhóm tuổi 20-24 là 43,7% vào tháng 6. Con số này ghi nhận vào tháng 5 ở Trung Quốc đối với nhóm tuổi 16-24 là 18,4%.
Nguy cơ già hóa dân số cận kề
Một trong những vấn đề tác động đến tình trạng thất nghiệp ở Ấn Độ là hệ thống giáo dục và đào tạo kém phát triển. Do vậy, bằng cấp thường vô giá trị trong mắt các nhà tuyển dụng. Trong các cuộc khảo sát quy mô lớn, giới tuyển dụng cho biết ít hơn một nửa số sinh viên tốt nghiệp đại học tham gia lực lượng lao động có các kỹ năng tiên tiến mà họ cần hoặc khả năng phát triển tại nơi làm việc.
Vì vậy, nhiều người tìm việc quyết định tiếp tục học, tham gia vào các công việc trong gia đình như nghề nông hoặc chỉ ở nhà, sinh sống bằng thu nhập cho thuê bất động sản hay sống bằng lương hưu của các thành viên lớn tuổi trong gia đình. Nhiều phụ nữ chọn cách ở nhà để chăm sóc người già và trẻ em.
Ấn Độ có lợi thế về nguồn thanh niên khi sở hữu một nửa dân số dưới 30 tuổi. Song, quốc gia này sẽ bắt đầu già hóa trong thập kỷ tới.
Nếu không tận dụng được nguồn lao động trẻ, Ấn Độ có thể phải gánh chịu hậu quả. Ảnh: Bloomberg.
Nếu tình trạng già hóa dân số diễn ra trước khi Ấn Độ đạt được ngưỡng phát triển có thể hỗ trợ toàn dân, nền kinh tế trị giá 3.200 tỷ USD có thể đối mặt với hậu quả nặng nề.
Để duy trì sự tăng trưởng và thu hút nhà đầu tư toàn cầu, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cần đảm bảo lực lượng lao động được đào tạo nhằm phát triển ngành công nghiệp. Theo báo cáo năm 2020 của McKinsey Global Insitute, Ấn Độ cần tạo ra ít nhất 90 triệu việc làm phi nông nghiệp mới vào năm 2030.
Ấn Độ mới đây đã công bố kế hoạch thuế một triệu lao động vào cuối năm 2023 để lấp đầy các vị trí trong cơ quan chính phủ. Ngoài ra, chương trình nhập ngũ theo hợp đồng 4 năm cũng thu hút số lượng lớn người nộp đơn bất chấp sự phản ứng từ một số quý.
Chính phủ cho biết chương trình sẽ thúc đẩy việc làm bằng cách cung cấp lực lượng lao động được đào tạo, có kỷ luật cho ngành công nghiệp địa phương. Trong khi đó, việc làm ở nhóm công ty tư nhân chủ yếu liên quan đến bán thời gian, như tài xế cho Uber, nhân viên giao hàng cho Zomato.
