Theo Forbes, vào tháng 12/1978, ông David Trần, khi đó 33 tuổi, đã rời khỏi Việt Nam với 100 ounce vàng, tương đương 20.000 USD vào thời điểm đó.
Khi đặt chân đến Los Angeles, Mỹ, ông đã bán vàng và mua một tòa nhà trong thành phố. Sau đó, người đàn ông gốc Việt này đã thành lập Công ty Huy Fong để sản xuất loại tương ớt có tên gọi là Sriracha.
Hơn 40 năm, Sriracha đã trở nên nổi tiếng trên khắp nước Mỹ. Hiện sản phẩm này đứng thứ ba trong thị trường nước sốt trị giá 1,5 tỷ USD, xếp sau Tabasco và Frank's RedHot. Theo NPD Group, trung bình 1/10 căn bếp ở Mỹ có sự xuất hiện của chai tương ớt Sriracha.
Vị thế của Huy Fong
Theo IBISWorld, giá trị của Công ty Huy Fong đạt mức 1 tỷ USD dựa trên doanh thu ước tính khoảng 131 triệu USD vào năm 2020. Điều này khiến ông David Trần, 77 tuổi, người sở hữu toàn bộ công ty, trở thành tỷ phú tương ớt duy nhất tại Mỹ.
Dù một số đối thủ cạnh tranh của Sriracha đã bị thâu tóm trong những năm gần đây, ông vẫn không có kế hoạch bán lại công ty. Thay vào đó, ông dự định truyền lại công việc kinh doanh cho hai người con của mình.
Sriracha đã trở thành một thương hiệu nổi tiếng mà không tốn một đôla Mỹ nào dành cho quảng cáo. Công ty cũng không hề tăng giá bán buôn kể từ đầu những năm 1980.
Tuy nhiên, thương hiệu đình đám này cũng đã từng nhiều lần đối mặt với sóng gió. Vào năm ngoái, công ty của ông David Trần đã dính vào một vụ kiện liên quan đến mùi từ nhà máy sản xuất.
Gần đây nhất, do tình trạng thiếu ớt tăng cao, Công ty Huy Fong đã buộc phải tạm ngưng sản xuất trong một thời gian, dẫn tới lượng hàng tồn kho tăng.
Bất chấp những khó khăn, vị tỷ phú 77 tuổi vẫn không hề nao núng. “Tôi muốn tiếp tục tạo ra những sản phẩm chất lượng tốt, chẳng hạn như làm nước sốt cay hơn. Việc kiếm thêm lợi nhuận không bao giờ là điều tôi nghĩ đến”, ông David Trần chia sẻ với Forbes.
Con đường làm giàu từ tương ớt
Ông sinh năm 1945 tại tỉnh Sóc Trăng. Cha ông làm thương gia còn người mẹ đảm nhận vai trò nội trợ, nuôi nấng ông cùng tám người con khác trong gia đình.
Khởi nguồn của “đế chế” Huy Fong bắt đầu từ việc ông David Trần nhận thấy rằng các loại tương ớt trên thị trường không đủ cay hoặc thiếu hương vị.
Vì vậy, ông quyết định mua ớt tươi và bảo quản chúng. Cùng với đó, ông đã áp dụng các công thức của riêng mình để tạo ra một loại tương ớt vừa tươi, vừa cay.
Ông David Tran, anh trai cùng bố vợ đã tự tay làm ra những lọ tương ớt đầu tiên tại nhà. Đến năm 1978, ông rời Việt Nam để đi lập nghiệp. Sau đó, ông đã chuyển đến Los Angeles vào tháng 1/1980 vì anh rể ông cho rằng ớt tươi có nhiều ở California.
Đến năm 1987, công ty làm ăn ngày càng tốt. Nhu cầu tăng cao đến mức ông David Tran đã liên tục phải chuyển Huy Fong sang cơ sở kinh doanh mới rộng lớn hơn.
Tuy nhiên, với tốc độ phát triển nhanh chóng của mình, những thách thức mới đã đến. Năm 2013, giới chức thành phố Irwindale đã kiện Huy Fong về việc mùi tiêu tỏa ra từ nhà máy làm ảnh hưởng đến người dân địa phương.
Để giải quyết vấn đề này, ông David Tran đã mời người dân đến tham quan nhà máy và cho cả thế giới thấy cách mà công ty sản xuất ra tương ớt. Sau động thái trên, công chúng đã thay đổi góc nhìn. Vào tháng 5/2014, chính quyền thành phố đã quyết định hủy bỏ vụ kiện.
Sự thành công của Sriracha đi cùng với các trở ngại. Nhiều đơn vị đã sao chép thương hiệu của công ty và bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Không chỉ vậy, vào năm 2017, Công ty Huy Fong cũng gặp nhiều mâu thuẫn với Underwood Ranch, nhà cung cấp ớt độc quyền cho doanh nghiệp từ năm 1988.
Huy Fong ban đầu đã kiện Underwood vào tháng 8 năm đó. Công ty cho rằng Underwood đã không trả hơn 1,4 triệu USD từ mùa trồng trọt trước. Ngược lại, Underwood đã đệ đơn kiện, cáo buộc rằng Huy Fong đã vi phạm hợp đồng.
Cuộc chiến pháp lý kết thúc vào năm 2021 khi tòa án yêu cầu Underwood bồi thường thiệt hại 23 triệu USD cho Huy Fong.
Vào năm 2022, Huy Fong tiếp tục gặp phải khó khăn khi công ty phải phải tạm dừng sản xuất trong một khoảng thời gian do mất mùa và thiếu nguồn cung ớt trầm trọng. Tuy nhiên, công ty đã nhanh chóng vượt qua thử thách trên. Huy Fong giờ đây có thể trở lại tốc độ sản xuất bình thường với 18.000 chai Sriracha/giờ.
Ông David Tran luôn sử dụng cùng một thành phần trong Sriracha kể từ khi ông bắt đầu bán nó lần đầu tiên vào năm 1980. Đó chính là ớt, đường, muối, tỏi và giấm. Trong hơn 4 thập kỷ, đây là công thức giúp Huy Fong thành công.
“Tôi hoàn toàn có thể sử dụng những nguyên liệu ít tốn kém hơn hoặc quảng bá sản phẩm của mình rầm rộ để kiếm thêm thật nhiều tiền. Tuy nhiên, tôi không làm như vậy. Mục tiêu của tôi luôn là cố gắng tạo ra những sản phẩm tốt nhất”, ông David Tran chia sẻ.