Theo trang CNN Business, một số ngân hàng ở Nam Ning, Hàng Châu, Ninh Ba và Bắc Kinh đã nâng giới hạn tuổi khách hàng đối với các khoản vay mua nhà lên mức từ 80-95 tuổi. Điều này đồng nghĩa với việc người 70 tuổi vẫn có thể vay những khoản vay thời hạn từ 10-25 năm.
Thị trường bất động sản Trung Quốc đang chìm trong một cuộc khủng hoảng lịch sử. Tính đến tháng 12 năm ngoái, giá nhà ở nước này đã giảm 16 tháng liên tiếp. Doanh số bán nhà cả năm 2022 của 100 công ty phát triển địa ốc lớn nhất nước này chỉ bằng 60% so với mức của năm 2021.
Chiêu kích cầu "hiếm có khó tìm"
Giới hạn tuổi mới, dù chưa phải là một chính sách toàn quốc, nhằm mục đích “thổi một luồng sinh khí mới” vào bức tranh u ám của thị trường bất động sản của Trung Quốc, đồng thời tính đến vấn đề dân số lão hoá đang diễn ra nhanh chóng ở nước này – theo nhà phân tích Yan Yuejin thuộc công ty dịch vụ bất động sản E-House China Holdings.
“Về cơ bản, đây là một công cụ chính sách để kích thích nhu cầu mua nhà, vì có thể làm nhẹ bớt gánh nặng trả nợ và khuyến khích người mua nhà”, ông Yan nói thêm.
Cũng theo ông Yan, điều kiện vay mua nhà được điều chỉnh như vậy cũng giống như một “khoản vay tiếp sức”. Nếu người vay cao tuổi không còn khả năng trả nợ, con của người đó có thể trả nợ thay cho cha mẹ - ông Yan cho biết.
Thống kê công bố vào tháng trước cho thấy dân số của Trung Quốc giảm trong năm 2022, lần đầu tiên trong hơn 40 năm và là một cột mốc mới trong cuộc khủng hoảng nhân khẩu học ngày càng trầm trọng với ảnh hưởng to lớn đến nền kinh tế đang giảm tốc của nước này. Ở thời điểm cuối năm ngoái, số người từ 60 tuổi trở lên ở Trung Quốc đã tăng lên mức 280 triệu người, chiếm 19,8% dân số.
Theo quy định trước đây của cơ quan giám sát ngân hàng Trung Quốc, tuổi của người vay mua nhà cộng thời hạn của khoản vay không được quá 70 năm. Tuổi thọ bình quân của Trung Quốc là khoảng 78 tuổi. Tuy nhiên, các chi nhánh ngân hàng thương mại ở nước này đang tự đặt ra quy định về các khoản vay mua nhà đa thế hệ.
Theo tờ báo Tin tức Bắc Kinh, một chi nhánh của ngân hàng Bank of Communications (BoCom) ở Bắc Kinh tuyên bố người 70 tuổi vẫn có thể vay khoản vay mua nhà kỳ hạn 25 năm. Điều này đồng nghĩa giới hạn tuổi của khoản vay mua nhà tại chi nhánh này đã tăng lên mức 95 tuổi.
Tuy nhiên, những khoản vay như vậy đi kèm một số điều kiện: khoản vay phải được bảo lãnh bởi con cái của người vay; và tổng thu nhập của cha/mẹ và con hàng tháng phải nhiều gấp ít nhất 2 lần so với số tiền phải trả hàng tháng cho khoản vay.
Ngoài ra, một chi nhánh của ngân hàng Citic Bank đã nâng giới hạn tuổi của khoản vay thế chấp nhà lên 80 – cũng theo tờ Tin tức Bắc Kinh.
Chuyên gia kinh tế trưởng Hong Hao của Grow Investment Group nhận định đây là những biện pháp quyết liệt và “có thể là một chiêu tiếp thị để người gia trả tiền vay mua nhà cho thế hệ trẻ hơn”.
Còn theo ông Yan của E-House, đối tượng hưởng lợi chính của chính sách mới này chưa chắc đã phải là người già, mà là người trung niên tuổi từ 40-59. Theo giới hạn mới, đối tượng này có thể vay khoản vay thời hạn 30 năm - thời hạn tối đa cho phép đối với các khoản vay thế chấp nhà ở Trung Quốc. Nếu so với quy định cũ, điều này đồng nghĩa với việc số tiền mà người vay phải trả hàng tháng ít hơn.
“Rõ ràng, đây là một cách để giảm bớt gánh nặng trả nợ”, ông Hong nói.
Cách làm nhiều rủi ro
Theo ước tính của E-House, nếu một ngân hàng nâng giới hạn tuổi vay mua nhà lên 80, người vay trong độ tuổi từ 40-59 sẽ có thêm 10 năm để trả khoản vay mua nhà. Giả sử khoản vay trị giá 1 triệu Nhân dân tệ (145.416 USD), khoản phải trả mỗi tháng có thể giảm 1.281 Nhân dân tệ (186 USD), tương đương giảm 21%.
Trong năm qua, các gia đình ở Trung Quốc trở nên dè chừng với việc mua nhà mới do chính sách Zero Covid (hiện đã được gỡ), giá nhà giảm và tỷ lệ thất nghiệp tăng cao. Mùa hè năm ngoái, ở Trung Quốc nổi lên làn sóng người vay mua nhà từ chối trả nợ ngân hàng chừng nào dự án còn chưa hoàn tất. Làn sóng này đã giáng một đòn mạnh vào tâm lý trên thị trường nhà đất Trung Quốc.
Sau đó, các cơ quan chức năng Trung Quốc đã triển khai đồng loạt nhiều biện pháp kích thích để phục hồi thị trường, bao gồm giảm lãi suất cho vay và giải quyết tình trạng khủng hoảng thanh khoản đối với nhiều công ty phát triển nhà để doanh nghiệp có thể tiếp tục hoàn thiện các dự án còn dang dở, giao nhà đã bán cho khách hàng nhanh nhất có thể.
Không chỉ ở Bắc Kinh, một số ngân hàng ở Nam Ninh - thủ phủ tỉnh Quảng Tây - cũng nâng giới hạn tuổi của khoản vay mua nhà lên 80 tuổi, theo tờ báo địa phương Nanguo Zaobao. Ở Ninh Ba và Hàng Châu, hai thành phố ở phía Đông Trung Quốc, nhiều ngân hàng địa phương đang quảng cáo giới hạn tuổi đối với các khoản vay mua nhà từ 75-80 tuổi, nới lỏng so với quy định cũ – báo chí địa phương cho hay.
“Nếu người xin cấp khoản vay quá giá để đáp ứng các yêu cầu về vay tiền, họ có thể được bảo lãnh bởi con cái”, một đại diện ngân hàng nói.
Tuy nhiên, luật sư về địa ông Wang Yuchen thuộc công ty luật Beijing Jinsu Law Firm cảnh báo rằng những khoản vay mua nhà như vậy là “rủi ro”. Ông Wang viết trên tài khoản cá nhân mạng WeChat rằng việc nhiều thành phố cố gắng kích cầu bất động sản là điều dễ hiểu, và một trong những cách đó là cho phép người cao tuổi gia nhập hàng ngũ người vay mua nhà. “Nhưng người cao tuổi có khả năng trả nợ tương đối thấp. Nói cách khác, việc vay mua nhà có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống tuổi già của họ, vì họ phải mang gánh nặng nợ nần và kéo cày trả nợ cho tới giây phút cuối đời. Mặt khác, rủi ro đi kèm sẽ được đẩy sang con cái họ, làm gia tăng gánh nặng tài chính đối với thế hệ sau”, ông Wang viết.
“Đối với một số người mua nhà, họ có thể chọn cách này vì họ thiếu tiền. Nhưng làm vậy là rủi ro”, ông Wang nhận định, nhấn mạnh rằng thị trường bất động sản Trung Quốc đang trong tình trạng suy giảm mang tính cơ cấu và Chính phủ nước này vẫn đang kiềm chế tình trạng đầu cơ.
