Năm 2018, với vai trò là CEO của hãng xe điện Tesla, Elon Musk đã nhận gần 2,3 tỷ USD tiền thưởng, nhiều hơn tổng thu nhập mà 65 CEO lương cao nhất tại Mỹ nhận được trong cùng năm. Theo New York Times, con số này đã nâng mức lương thưởng trung bình của giám đốc điều hành các công ty lớn tại Mỹ.
Đền đáp cho những cống hiến ở Tesla
Gói thưởng của vị tỷ phú phần lớn ở dưới dạng quyền chọn cổ phiếu nếu Tesla đạt được một mốc vốn hoá nhất định trong vòng một thập kỷ. Giờ đây, khi Tesla đã trở thành hãng xe điện có giá trị nhất hành tinh, Musk cũng nhận được khoản cổ phần trị giá 60 tỷ USD , biến ông thành người đàn ông giàu có nhất thế giới.
Vào thời điểm đó, khoản thưởng của Elon Musk đã nhận về không ít ý kiến trái chiều. Nhiều người cho rằng nếu nhận về số tiền lớn như vậy, Musk sẽ tiếp tục nỗ lực và sẵn sàng gặp rủi ro để đạt được những cột mốc quan trọng cho tập đoàn.
Trên thực tế, vị tỷ phú gốc Nam Phi không nhận được tiền lương, cũng chẳng có khoản thưởng tiền mặt tại Tesla. Khoản thưởng dựa trên việc mua cổ phiếu với mức giá ưu đãi là thu nhập duy nhất của ông. Do đó, nhờ tình hình kinh doanh khả quan, kéo theo giá cổ phiếu và giá trị của Tesla tăng vọt, Elon Musk đã nhận được khoản ưu đãi cổ phiếu khổng lồ từ công ty xe điện.
Gói lương thưởng Tesla dành cho Musk thuộc hàng hiếm trong giới lãnh đạo doanh nghiệp tại Mỹ. Ảnh: Bloomberg.
Song, nhiều chuyên gia lại nhận định mức thưởng không tưởng của Elon Musk sẽ ảnh hưởng đáng kể đến các công ty khác. “Những công ty khác khi nhìn vào khoản tiền thưởng này sẽ cho rằng đây là cách hiệu quả để khuyến khích các vị lãnh đạo”, Brian Johnson, Giám đốc công ty tư vấn ISS Corporate Solutions, nhận định.
Học tập Tesla, các công ty "hào phóng" hơn với CEO
Một khảo sát của Equilar đã chỉ ra vào năm ngoái, nhiều giám đốc điều hành đã nhận được mức lương không tưởng tương tự với Elon Musk. Điều này đã làm gia tăng sự chênh lệch về thu nhập giữa CEO các tập đoàn lớn với nhân viên bình thường. Song, các công ty vẫn rất “hào phóng” khi trả lương cho nhóm lãnh đạo này.
Cụ thể, trong số 10 CEO được trả lương cao nhất trong năm 2021, không ai có mức thu nhập dưới 100 triệu USD . Thậm chí, trung bình mỗi người trong nhóm 10 CEO này được trả 330 triệu USD , con số cao nhất từ trước đến nay.
Mức lương không tưởng này không chỉ đến với những lãnh đạo ở top đầu mà trung bình mỗi vị CEO trên toàn nước Mỹ nhận được 32,1 triệu USD trong năm 2021, tăng 27% so với năm trước đó.
Theo New York Times, đa số các CEO trong bảng xếp hạng này đều nhận được khoản thưởng lớn hơn rất nhiều so với lãnh đạo của các công ty đình đám tại Mỹ. Đơn cử như năm 2021, CEO Tim Cook của Apple có thu nhập gần 99 triệu USD , đứng thứ 13 trong bảng xếp hạng.
Mức lương gây tranh cãi
Một trong những nguyên nhân tạo ra mức lương không tưởng này là vì hội đồng quản trị muốn các lãnh đạo nhận được thu nhập cao sẽ lèo lái công ty thoát khỏi tình trạng khó khăn giữa dịch Covid-19.
Mặc dù tiền thưởng cho giới lãnh đạo càng ngày càng tăng nhưng các cổ đông vẫn cho rằng điều này sẽ có ảnh hưởng tích cực đến hiệu suất làm việc của họ.
Bằng chứng là trong cuộc khảo sát với hơn 1.000 doanh nghiệp của công ty tư vấn Willis Towers Watson, 50% cổ đông cho biết họ tán đồng với mức lương thưởng cao dành cho các CEO. Trong khi đó, chỉ có 3% phản đối chính sách này.
Nhiều người tỏ ra phản đối khi các CEO ngày càng được trả lương cao. Ảnh: Reuters.
Mặt khác, khi thị trường chứng khoán khởi sắc vào năm 2021, các khoản thưởng cổ phiếu của các CEO cũng tăng lên, tiền lương cứ thế ngày một khổng lồ.
Theo New York Times, học theo gương của Elon Musk tại Tesla, hội đồng quản trị của các công ty càng đề cao vai trò của những CEO và sẵn sàng thưởng lớn cho họ.
“Mọi người đều nghĩ rằng công ty sẽ sụp đổ nếu thiếu đi những giám đốc này. Cuối cùng, người được lợi sẽ là các vị CEO và hội đồng quản trị”, Sarah Anderson, Giám đốc chương trình của Viện Nghiên cứu chính sách (Institute for Policy Studies), nói.
Song, trong bối cảnh lạm phát, giá cả hàng hóa leo thang, chính sách tiền thưởng này liên tục trở thành đề tài được đưa ra bàn luận. Khoảng cách thu nhập giữa các nhà điều hành với người lao động tại các tập đoàn lớn cũng trở thành mối quan tâm ngày càng gia tăng ở quốc gia này.
Cụ thể, khảo sát của Equilar đã chỉ thu nhập trung bình của các CEO cao gấp 339 lần so với nhân viên. Do đó, mới đây, một dự luật tại Quốc hội Mỹ còn đề xuất tăng thuế đối với những doanh nghiệp có CEO sở hữu thù lao cao trên 50 lần so với mức thù lao trung bình của người lao động.
Cũng trong khảo sát của Equilar, công ty có mức chênh lệch thu nhập lớn nhất giữa CEO và nhân viên là Amazon, với khoảng cách là 6.474 lần. Ông Andrew Jassy, CEO của tập đoàn đình đám này, đã được trả hơn 213 triệu USD vào năm ngoái, đứng thứ 8 trong bảng xếp hạng các giám đốc nhận lương hậu hĩnh nhất.
