“Tôi quá mệt khi cứ phải nhắc lại với khách hàng rằng chúng tôi không thể giúp họ” là những gì mà Brian La Morte, nhà sáng lập hãng LaMorte Electric Heating and Cooling chuyên lắp máy bơm nhiệt và sửa chữa điện tại New York phải thốt lên.
Sự bức xúc của Morte là có cơ sở khi toàn bộ thợ điện của công ty ông đã kín lịch trong 6 tháng tới và vị chủ doanh nghiệp này phải đề nghị khách hàng đi tìm những công ty khác.
Nhu cầu tăng mạnh của nghề thợ điện đã khiến Morte phải tuyển gấp những người muốn học việc, trong khi mức giá bình quân mỗi hợp đồng điện đã tăng từ 16.000 USD năm 2020 lên 20.000 USD hiện nay. Nguyên nhân được các hãng dịch vụ đưa ra là do tăng giá nguyên liệu, thiết bị cũng như thiếu nhân lực.
Giám đốc Morte cho biết ông cực kỳ lo lắng về tình trạng thiếu nhân lực khi cho rằng bang West Virginia sẽ cần thêm hàng nghìn thợ điện trong 10 năm tới. Hiện công ty của Morte đang thực hiện chương trình thực tập cho các trường cấp 3 để tuyển học sinh muốn học việc.
“Chắc chắn là Mỹ sẽ thiếu thợ điện trong tương lai”, ông Morte khẳng định.
Thời tới
Theo tờ Wall Street Journal (WSJ), cuộc cách mạng xe điện của Mỹ sẽ đòi hỏi rất nhiều thợ điện để lắp đặt mạng lưới trạm sạc, máy bơm nhiệt cùng vô số những thiết bị khác phù hợp cho tiêu chuẩn thân thiện với môi trường.
Thế nhưng, nguồn nhân lực mảng này thì lại đang thiếu hụt trầm trọng bất chấp các thợ điện đã nâng giá liên tục, nhưng họ cũng chẳng thể đáp ứng nổi nhu cầu tăng mạnh trong xu thế chung của thị trường.
Hiện nay tại một số bang siết chặt quy định về môi trường như California, tình hình thiếu thợ điện đang khá nghiêm trọng. Tuy nhiên WSJ nhận định thách thức này sẽ lan rộng ra toàn nước Mỹ khi các chương trình hỗ trợ phát triển ô tô điện, năng lượng sạch của chính phủ được áp dụng.
Báo cáo của Cục thống kê lao động Mỹ (BLS) cho thấy hơn 700.000 thợ điện hiện nay sẽ gia tăng thêm 7% trong 10 năm tới, cao hơn mức tăng trưởng bình quân 5% hiện nay về nhân lực. Tuy nhiên các chuyên gia đều cho rằng Mỹ sẽ cần gấp vài lần số thợ điện hiện nay thì mới đáp ứng hoàn thành được tham vọng phát triển ngành xe điện và năng lượng xanh của chính quyền Washington.
Tờ WSJ cho biết thống kê của BLS là đã tính cả những thợ lắp ráp tấm năng lượng mặt trời, vốn cũng có thể chuyển thành thợ điện.
Trong khi đó, các chuyên gia nhận định với việc nhiều thợ điện nghỉ hưu hàng năm mà không có người thay thế, rồi đại dịch khiến nhiều người bỏ việc sẽ khiến mục tiêu lấp đầy nhân lực trở nên cực kỳ khó khăn.
Số liệu của Hiệp hội thợ điện quốc gia (NECA) cho thấy gần 30% số nhân lực ngành này tại Mỹ có tuổi từ 50-70, thậm chí nhiều người còn sát tuổi nghỉ hưu. Số thợ điện cao tuổi tại Mỹ hiện cũng cao hơn 22% so với năm 2005.
Mức lương bình quân của mỗi thợ điện cũng đã tăng từ 50.000 USD lên 60.000 USD/năm trong khoảng 2018-2022.
Không phải ai cũng làm được thợ điện
Đạo luật mới về chống lạm phát của Mỹ sẽ bơm hàng trăm tỷ USD cho các chương trình phát triển năng lượng xanh cũng như chuyển đổi sang xe điện. Đi kèm với đó là hàng loạt những dự án đầu tư công phát triển cơ sở hạ tầng, xây dựng ngành sản xuất bán dẫn trong cuộc chiến công nghệ cũng sẽ thúc đẩy nhu cầu thợ điện.
“Rõ ràng chúng ta đang ở trong một thời kỳ chính sách công nghiệp mới. Chúng ta đang hướng tới những mục tiêu đầy tham vọng hơn so với trước đây”, phó chủ tịch Philip Jordan của BW Research nhận định về ảnh hưởng của chính sách vĩ mô tới thị trường lao động.
“Chúng ta không đủ nhân lực để thực hiện hết những mục tiêu đó”, nghị sĩ Brian Kemp tại Georgia than thở khi cho rằng chương trình này sẽ cần thời gian dài hơn để hoàn thành.
Bang Georgia của nghị sĩ Kemp đã thu hút hàng tỷ USD đầu tư từ những hãng công nghệ như Freyr Battery của Na Uy cho đến Koch Industries kể từ khi đạo luật mới của chính quyền Washington được thông qua đi kèm các điều kiện hỗ trợ.
Thậm chí để trợ giúp tình hình thiếu nhân lực, các dự án năng lượng tái tạo được cắt giảm thuế khi sử dụng thợ học việc.
Tờ WSJ cho biết việc chuyển hướng năng lượng sạch và xe điện sẽ gia tăng mạnh nhu cầu sử dụng thiết bị điện cũng như thợ lắp đặt, bảo trì, sửa chữa.
Giám đốc Jesse Kuhlman của hãng Kuhlman Electrical Services cho biết công ty của ông đã kín lịch cho đến tận mùa hè năm 2023, mức lâu nhất trong những năm gần đây. Hiện ông Kuhlman đang cố gắng tuyển dụng thêm thợ học việc để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường.
“Đây là một nghề cần được đào tạo và không phải ai cũng có thể làm được”, ông Kuhlman nói.
