Trong văn bản gửi Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp ngày 2/9, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, diễn biến giá thành phẩm các mặt hàng xăng dầu hiện nay diễn biến hết sức phức tạp. Giá có mức tăng/giảm bất thường với biên độ rất lớn và chịu sự chi phối mạnh mẽ bởi các yếu tố về địa chính trị, dự báo về suy thoái kinh tế toàn cầu, căng thẳng nguồn cung khi đốt khu vực EU....
Trong khi đó, các yếu tố cấu thành trong giá cơ sở như chi phí đưa xăng dầu về đến cảng (premium) và chi phí vận tải tạo nguồn trong nước chưa được tính đủ từ chu kỳ điều hành giá ngày 11/7/2022 đến nay, đã tạo ra khó khăn rất lớn về nguồn lực tài chính của các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong việc chia sẻ thù lao/chiết khấu cho các thương nhân nhận quyền bán lẻ...
Đồng thời theo quy định tại Nghị định số 95/2021/CP ngày 01/11/2021 về kinh doanh xăng dầu, do thời điểm điều hành giá trùng vào dịp nghỉ lễ 02/9 nên thời gian điều hành giá phải lùi lại đến ngày làm việc đầu tiên tiếp theo.
Theo Petrolimex, sự cộng hưởng của các yếu nêu trên đã tác động rất lớn đến thị trưởng xăng dầu trong nước. Thậm chí, đã xảy ra hiện tượng nhiều cửa hàng dừng bán hàng, dẫn tới nhu cầu dồn về Petrolimex và sản lượng tiêu thụ của Tập đoàn tăng mạnh trên các kênh bán hàng, nhất là kênh bán lẻ trực tiếp.
Petrolimex nêu dẫn chứng, thông thường bán lẻ trực tiếp của doanh nghiệp này khoảng 17.000 m3/ngày, tuy nhiên mấy ngày gần đây sản lượng tăng trên 21.000 m3/ngày và đỉnh điểm ngày 31/8, sản lượng bán lẻ trực tiếp là 27.000 m3 tăng 60% so với ngày bình thường. Bên cạnh đó, nhu cầu nguồn hàng của các thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu thuộc hệ thống phân phối của Petrolimex cũng không ngừng tăng cao.
Sản lượng tiêu thụ tăng đột biến đã tạo nên áp lực lớn trong công tác tạo nguồn do lượng hàng tồn kho sụt giảm rất nhanh trong khi việc mua hàng của doanh nghiệp không thể bù đắp ngay lập tức sự thiếu hụt.
Vì vậy, Petrolimex lo ngại nguy cơ thiếu nguồn hàng cục bộ ở một số nơi hoặc một số thương nhân nhượng quyền có thể xảy ra nếu công tác kiểm soát tồn kho và công tác vận chuyển không được phối hợp chặt chẽ, đặc biệt đối với các địa bản xa các kho xăng dầu đầu mối.
Cũng theo Petrolimex, hoạt động kinh doanh xăng dầu của thương nhân đầu mối phát sinh lỗ lớn, do đó nguồn lực để chia sẻ cho các thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu, đại lý và/hoặc thương nhân phân phối không đảm bảo bù đắp được chi phí thực tế phát sinh, đặc biệt trong tháng 7 và tháng 8/2022 khi giá xăng dầu thế giới giảm sâu.
Vì vậy, trên thị trường đã xuất hiện tâm lý lo lắng của không ít các doanh nghiệp khi tham gia hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu và tổ chức kinh doanh có tính chất đối phó, cầm chừng để chờ thời điểm thuận lợi...
Trước tình hình trên và đặc biệt trong dịp lễ Quốc khánh 2/9 nhu cầu tiêu dùng xăng dầu của xã hội tăng cao, tiềm ẩn rủi ro nguồn hàng không kịp đáp ứng nhu cầu, có thể dẫn đến đứt nguồn cục bộ, Petrolimex khẩn thiết báo cáo Liên Bộ Công Thương - Tài chính và Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp một số kiến nghị để bình ổn thị trường xăng dầu.
Cụ thể, Petrolimex đề nghị các cơ quan Quản lý Nhà nước tăng cường công tác kiểm tra để đảm bảo tất cả các thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối đều phải có trách nhiệm đảm bảo nguồn hàng để đáp ứng đầy đủ cho nhu cầu bán hàng của hệ thống phân phối của mình.
Kịp thời điều chỉnh các yếu tố cấu thành trong giá cơ sở như premium và chi phi vận tải tạo nguồn trong nước chưa được điều chỉnh theo quy định của Nghị định số 95/2021/NĐ-CP ngày 01/11/2021 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu tại kỳ điều hành giá ngày 11/7/2022 ngay vào chu kỳ điều hành giá ngày 12/9/2022 để giảm bớt khó khăn cho các thương nhân đầu mối.
Đề nghị Ủy Ban quản lý Vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và Liên Bộ Công Thương - Tài chính ghi nhận các yếu tố khách quan dẫn đến kết quả kinh doanh xăng dầu năm 2022 của Tập đoàn bị lỗ do tham gia bình ổn thị trường khi đánh giá hiệu quả hoạt động của ban quản lý điều hành và các chính sách liên quan đến người lao động.
Ngoài ra, Petrolimex đề nghị các cơ quan quản lý nhà nước đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát ngay từ đầu nguồn thông qua việc kết nối dữ liệu từ các kho của các thương nhân đầu mối trong việc tiếp nhận hàng nhập khẩu hoặc mua từ các Nhà máy lọc dầu trong nước.