Trước khi trở thành một trader chứng khoán, Sunny Harris là một lập trình viên máy tính với bằng thạc sĩ toán học. Đến năm 1974, bà thành lập một công ty phần mềm đồ hoạ máy tính với 3 cộng sự. 6 năm sau, bà nghỉ hưu ở tuổi 30 sau khi bán cổ phần ở công ty này.
Khi đó, bà thậm chí còn chẳng biết gì về đầu tư hay kinh tế học nên bà quyết định điều tốt nhất có thể là là đưa 1 triệu USD tiền mặt cho các nhà quản lý tài sản. Trong vòng 3 tuần, họ khiến bà mất 75.000 USD. Bà chia sẻ, vào năm 1980 thì đây là một số tiền rất lớn. Do đó, bà quyết định lấy lại tiền và tự học cách đầu tư.
Harris bắt đầu đọc mọi cuốn sách có thể mua và đến nay bà đã đọc được 746 cuốn về giao dịch và đầu tư. Năm 1994, bà trở thành cố vấn giao dịch hàng hoá (CTA) được xếp hạng đầu trong số 100 CTA quản lý tài sản dưới 10 triệu USD. Bà mang về tỷ suất lợi nhuận 365,5% với tên đăng ký là Roark International.
Harris có 42 năm kinh nghiệm và đã tạo ra một chỉ báo của riêng mình là SunnyBrands, được tạo lập dựa trên nhiều đường trung bình động ngắn hạn và dài hạn mà bà cho rằng sẽ ảnh hưởng đến “đi răng cưa” (whipsaw) - khi giá cổ phiếu đang di chuyển theo một hướng nhưng sau đó đột ngột đảo chiều. Đây là diễn biến phổ biến có thể ảnh hưởng đến các đường trung bình động.
Bước ngoặt giúp bà có được bài học “nhớ đời” đó là khi Chiến tranh Vùng vịnh diễn ra từ năm 1990 đến 1991. Khi đó, bà đầu tư vào S&P 500 và mất 13.000 USD chỉ trong 2 giây vì thoả thuận hoà bình chưa được ký kết.
Trải nghiệm này khiến bà thay đổi cách tiếp cận. Nếu phóng to khi xem các biểu đồ theo dõi đường trung bình động ngắn hạn, như 5 phút, bà sẽ thấy giá di chuyển chậm lại và đảo chiều. Đây là một chỉ số trên thị trường hợp đồng tương lai thể hiện mức độ sẵn sàng nắm giữ của nhà đầu tư. Theo đó, đây là một trong những tín hiệu được bà đưa vào chỉ báo SunnyBrands.
Dưới đây là một trong số những lời khuyên hữu ích nhất của Harris khi giao dịch:
Nên có một chiến lược phù hợp với mình
Theo bà, bạn có thể “vay mượn” ý tưởng từ các trader khác, đó là điều mà Harris đã làm được khi đọc rất nhiều sách. Chiến lược của bạn là một tập hợp các quy tắc được xác định rõ ràng.
Harris sử dụng logic toán học của mình để đưa ra những câu giả sử “nếu-thì”. Bà nói: “Ví dụ tôi sử dụng các đường trung bình động đơn giản. Nếu đường trung bình động 10 ngày di chuyển xuống dưới đường trung bình động 20 ngày thì hãy bán ra, còn ngược lại thì hãy mua.”
Harris khuyên nhà đầu tư nên kiểm tra các quy tắc của mình. Từ kinh nghiệm cá nhân, bà cho rằng nên theo dõi ít nhất 100 giao dịch để xem liệu quá trình này có hiệu quả trong thời gian dài hay không.
Chấp nhận “gánh” lỗ
Harris cho biết, bạn nên có kỹ năng xử lý các khoản lỗ mà chắc chắn phải gánh chịu khi đầu tư. Đây là một điều không thể tránh khỏi. Bà nói: “Nếu đã kiểm tra hệ thống đầu tư của mình, bạn biết rõ rằng sẽ có một số khoản lỗ nhất định, có thể là 30-40%. Nhưng không nên quá chán nản vì điều đó.”
Theo bà, một sai lầm lớn mà nhiều trader mắc phải đó là “đầu tư phục thù”, đó là khi bạn giao dịch nhiều quá mức sau khi thua lỗ để cố gắng lấy lại số tiền đã mất. Bà cho hay: “Mọi thứ của tôi đều được thực hiện với tư duy của một nhà toán học. Tôi luôn suy nghĩ rất logic, không để cảm xúc chi phối.”
Khả năng chịu lỗ ra sao tuỳ thuộc vào tỷ lệ lỗ-lãi của bạn. Một chiến lược sinh lời thường có khoản lỗ bất kỳ ở đâu từ 30-40%. Nhưng chìa khoá thực sự là để khoản lãi lớn hơn khoản lỗ. Bởi vậy, ngay cả khi lỗ 60% thì bạn vẫn ổn, nhưng nếu chỉ lãi 40% trong một thời gian thì cần lưu ý lại, tỷ lệ này nên ở ‘2 phần thắng 1 phần thua’.”
Harris chia sẻ rằng bà có một khách hàng kiếm được 1 triệu USD từ tài khoản đầu tư 30.000 USD khi thị trường tăng giá vào năm 2021. Nhưng đến năm 2022, người này đã mất tất cả và giờ anh ta sợ việc quay lại thị trường.
Tham khảo BI