Khoản lợi nhuận từ cổ phiếu trong giai đoạn hoàng kim cách đây gần một năm bị thổi bay. Ảnh: New York Times.
Theo CNBC, việc thị trường chứng khoán lao dốc đã quét sạch khối tài sản trị giá hơn 9.000 tỷ USD của người dân Mỹ. Tình trạng này gây áp lực lên bảng cân đối thu chi cũng như khả năng chi tiêu của nhiều hộ gia đình.
Dữ liệu từ Cục Dự trữ Liên bang (Fed) cho thấy tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu doanh nghiệp và quỹ tương hỗ của người Mỹ đã giảm từ 42.000 tỷ USD vào hồi đầu năm xuống còn 33.000 tỷ USD tính đến cuối quý II.
Hàng nghìn tỷ USD bị quét sạch
Trước thực trạng các chỉ số chính tiếp tục suy giảm kể từ đầu tháng 7 và kênh trái phiếu thêm thua lỗ, các chuyên gia cho rằng tổng thiệt hại tài sản hiện tại từ các thị trường tài chính có thể đạt từ 9.500 tỷ USD đến 10.000 tỷ USD.
Sự sụt giảm có thể sớm lan rộng khắp nền kinh tế, gây áp lực lên nhu cầu chi tiêu, vay nợ hay đầu tư của người dân. Theo Mark Zandi - nhà kinh tế trưởng của Moody’s Analytics, các khoản lỗ đầu tư có thể khiến tốc độ tăng trưởng GDP thực tế giảm 0,2 điểm % trong năm tới.
“Những thiệt hại từ thị trường chứng khoán nếu duy trì giống cơn gió nhỏ thoảng qua nhưng có ý nghĩa lớn đối với chi tiêu của người dùng và tăng trưởng kinh tế trong những tháng tới”, ông Zandi nhận định.
Tổng thiệt hại tài sản từ các thị trường tài chính có thể đạt 9.500 tỷ USD đến 10.000 tỷ USD . Ảnh: CNBC.
Giới giàu có là nhóm thiệt hại nặng nề nhất do nắm phần lớn cổ phiếu trên thị trường. Fed cho biết nhóm 10% người Mỹ giàu nhất đã mất hơn 8.000 tỷ USD tài sản trên kênh chứng khoán trong năm nay. Giá trị khối tài sản chứng khoán cũng bị thu hẹp những 22%.
Tính riêng nhóm 1% người giàu nhất nước Mỹ đã bốc hơi hơn 5.000 tỷ USD vì chứng khoán. Mặt khác, nhóm 50% ở tầng lớp dưới thiệt hại 70 tỷ USD.
Tình trạng này đảo ngược mọi nỗ lực trong giai đoạn chứng khoán Mỹ nói riêng và thế giới nói chung hứng khởi trong đại dịch. Từ mức thấp nhất của thị trường vào năm 2020 đến đỉnh vào cuối năm 2021, giá trị tài sản chứng khoán của Mỹ tăng gần gấp đôi, từ 22.000 tỷ USD lên 42.000 tỷ USD.
Phần lớn khối lượng này vẫn thuộc về giới giàu có. Fed cũng cho biết 10% người Mỹ giàu nhất đang nắm giữ 89% lượng cổ phiếu trên thị trường.
Thu hẹp bất bình đẳng giàu nghèo
Việc giá nhiều loại cổ phiếu điều chỉnh mạnh giúp thu hẹp khoảng cách giàu nghèo trong năm nay. Nhóm 1% người giàu nhất đang sở hữu 31% tài sản hộ gia đình toàn quốc tính đến cuối quý II, giảm so với con số 32,3% ghi nhận hồi đầu năm. Tỷ lệ tài sản của nhóm 10% cũng giảm từ 69% xuống 68%.
Người Mỹ cũng thu lời lớn từ giá bất động sản nhưng không đủ bù đắp những tổn thất vì chứng khoán. Tài sản bất động sản tại Mỹ đã tăng từ 3.000 tỷ USD trong nửa đầu năm lên 41.000 tỷ USD.
Việc lãi suất thế chấp tăng, giá bất động sản tại Mỹ bắt đầu quay đầu giảm và hạ nhiệt ở nhiều thị trường.
Mức sụt giảm của tài sản chứng khoán cũng vượt xa khoản lỗ 6.000 tỷ USD trong giai đoạn bắt đầu đại dịch năm 2020.
Kinh tế Mỹ sẽ phải trả lời câu hỏi rằng liệu tình trạng cổ phiếu giảm giá tác động ra sao đến chi tiêu của người tiêu dùng. Cho đến nay, có rất ít dấu hiệu cho thấy giới giàu có phải cắt giảm chi tiêu.
Tuy nhiên, một số người tin rằng “hiệu ứng tiêu cực về tài sản” - sự giảm sút của tài sản có thể dẫn đến sự sụt giảm chi tiêu - có thể sớm xuất hiện, đặc biệt là nếu thị trường còn đi xuống.
Zandi cho biết lượng tài sản chứng khoán thiệt hại ở Mỹ có thể làm giảm chi tiêu của người dân xuống 54 tỷ USD trong năm tới. Tuy nhiên, do những người giàu có sở hữu lượng lớn cổ phiếu và đã tích lũy được khoản tiết kiệm dư thừa đáng kể trong thời kỳ đại dịch, họ sẽ không cảm thấy bị bắt buộc phải tiết kiệm ngay cả khi tài sản chứng khoán suy giảm.
