Khép lại một năm 2022 “rực rỡ” khi doanh số toàn thị trường lần đầu vượt mốc 500.000 xe, nhiều người tin rằng đây là cơ sở để doanh số ô tô tiếp tục “cất cánh” sau này.
Tuy nhiên, những kỳ vọng đó đã gặp trở lại lớn sau khi Hiệp hội Các nhà sản xuất Ô tô Việt Nam cùng một số hãng ngoài VAMA công bố doanh số tháng 1/2023. Do tác động của nhiều yếu tố khác nhau, doanh số ô tô trong nước đã giảm cực mạnh so với tháng liền trước đó.
Doanh số ô tô giảm 50%, 2 ông lớn sụt tổng cộng 12.000 xe
Cụ thể trong tháng 1/2023, doanh số của các thành viên thuộc VAMA đạt 17.314 xe, giảm 51% so với tháng 12/2022. Nếu tính cả TC Motor (3.496 xe) và VinFast (358 xe), tổng doanh số cũng chỉ là hơn 21.000 xe, giảm gần 28.000 xe so với tháng 12/2022 (49.124 xe), tương đương gần 57%.
Trên hầu hết phân khúc, các mẫu xe được xem là “hot” đều giảm mạnh doanh số. Trong đó, những phân khúc bán chạy nhất trước đây như sedan hạng B hay SUV đô thị cũng ghi nhận nhiều sự xáo trộn. Chẳng hạn, Toyota Vios – mẫu xe có doanh số tốt nhất thị trường Việt Nam năm 2022 chỉ đạt doanh số 275 xe, giảm đến 2.498 xe so với tháng liền trước. Do đó, model này cũng “mất tích” khỏi bảng xếp hạng 10 xe bán chạy nhất thị trường – điều hiếm khi xảy ra.
Doanh số một vài hãng xe lớn tại Việt Nam trong tháng đầu tiên năm 2023.
“Đóng góp” lớn vào màn sụt giảm doanh số chung của toàn thị trường chính là 2 ông lớn Toyota và Hyundai khi mỗi nhà sản xuất này sụt giảm doanh số đến hơn 6.00 xe. VinFast sau một tháng 12 “rực rỡ” với 4.278 xe điện bàn giao cho người tiêu dùng cũng đã sụt giảm 3.920 xe. Ford, Mitsubishi lần lượt sụt giảm doanh số 2.451 xe và 1.911 xe.
Với doanh số 3.496 xe, Hyundai trở thành thương hiệu xe có doanh số tốt nhất tại Việt Nam, kế đến là Toyota với 3.023 xe, Ford đạt 2.360 xe, Kia đạt 2.075 xe và Mazda hoàn tất top 5 với 1.679 xe bán ra.
Nguyên nhân vì đâu?
Trong hầu hết báo cáo đưa ra của mình, các hãng sản xuất đều cho rằng việc thời gian bán hàng bị rút ngắn giai đoạn Tết nguyên đán khiến doanh số sụt giảm. Kỳ nghỉ Tết rơi vào cuối tháng 1, đồng nghĩa các hoạt động mua/bán xe gần như bị đình trệ từ nửa sau của tháng.
Thông thường vào tháng Tết, doanh số ô tô tại Việt Nam luôn thấp. Các năm trước, thời điểm này thường rơi vào khoảng tháng 2 nhưng năm nay Tết đến sớm hơn nên “đáy” doanh số lại chính là tháng 1.
Tuy nhiên, một nguyên nhân thấy rõ khác chính là mọi hoạt động chi tiêu, mua sắm của người dân đã có dấu hiệu chậm lại từ cuối năm 2022 và tiếp tục kéo sang năm 2023 này. Cần nhớ, giai đoạn tháng 12/2022 - được xem là giai đoạn “vàng” cho nhu cầu mua xe (trước Tết), doanh số của thị trường ô tô trong nước vẫn giảm 3%.
Việc ngân hàng thắt chặt cho vay tiền tiêu dùng nói chung và mua xe nói riêng, cũng như lãi suất vay tiền ngân hàng tăng cao cũng khiến người dùng phải cân nhắc rất nhiều khi mua xe, ngay cả khi có nhu cầu.
Trước tình trạng này, các hãng ô tô lập tức ồ ạt tung các chương trình kích cầu bán hàng lớn, mong vực lại doanh số cho các mẫu xe của mình. Chẳng hạn, Honda tung chương trình khuyến mại 100% phí trước bạ cho 2 mẫu xe bán chạy nhất là City và CR-V, Toyota cũng giảm giá đến 50 triệu cho mẫu Vios hay Hyundai Santa Fe, Tucson giảm giá đến 50-100 triệu cho khách mua dù chỉ cách đây nửa năm, người dùng còn phải trả một khoản tiền chênh tương tự để sớm nhận xe.
Mặc dù vậy, với những dự báo về tình hình kinh tế nói chung như hiện tại, chưa có dấu hiệu cho thấy thị trường ô tô sẽ sớm “cất cánh” về doanh số. Chỉ cần nhìn vào những chương trình khuyến mãi nối dài của hàng loạt hãng ô tô lớn kể từ đầu tháng 2, có thể phần nào dự đoán được tình hình không mấy khả quan trong tháng này.
