Khi Nga tuyên bố vào tuần trước rằng họ sẽ cắt giảm sản lượng dầu nửa triệu thùng mỗi ngày để trả đũa các lệnh trừng phạt của phương Tây, đã có sự hoài nghi về việc liệu họ có thực sự lựa chọn như vậy hay không.
Ông Kadri Simson, Ủy viên Năng lượng của EU cho biết trong một cuộc phỏng vấn ở Cairo: “Đó không phải là tự nguyện, mà là do họ bị ép buộc. Họ không có khả năng duy trì khối lượng sản xuất vì họ không được tiếp cận với công nghệ cần thiết.”
Tuy nhiên, dữ liệu từ bên trong nước Nga lại kể một câu chuyện khác.
Các công ty Nga đã tiến hành khoan nhiều nhất tại các mỏ dầu của họ trong hơn một thập kỷ vào năm ngoái, với rất ít dấu hiệu cho thấy các lệnh trừng phạt quốc tế đã gây tổn hại trực tiếp đến hoạt động thượng nguồn. Điều này giúp giải thích cách sản xuất dầu của quốc gia này phục hồi trong nửa cuối năm 2022 ngay cả khi các hạn chế tiếp theo được áp đặt đối với hoạt động xuất khẩu của nước này.
Ông Vitaly Mikhalchuk, người đứng đầu trung tâm nghiên cứu tại Business Solutions and Technologies, trước đây là đơn vị tư vấn của Deloitte & Touche cho biết: “Ngành công nghiệp phần lớn vẫn tiếp tục hoạt động như trước đây. Nga đã có thể giữ lại hầu hết năng lực, tài sản và công nghệ dịch vụ dầu mỏ”.
Các công ty lớn của phương Tây bao gồm BP, Shell Plc và Exxon Mobil đã rời bỏ các khoản đầu tư trị giá hàng tỷ USD vào nước này. Một số nhà cung cấp dịch vụ quốc tế lớn đã làm theo họ. Châu Âu cũng đưa ra hạn chế xuất khẩu toàn diện đối với thiết bị, công nghệ và dịch vụ cho ngành năng lượng ở Nga.
Tuy nhiên, theo dữ liệu ngành hàng mà Bloomberg có được, các giàn khoan dầu của Nga đã khoan tổng độ sâu hơn 28.000 km vào năm ngoái, mức cao nhất trong hơn một thập kỷ. Dữ liệu cho thấy tổng số giếng khoan bắt đầu hoạt động đã tăng gần 7% lên trên 7.800 giếng, với hầu hết các công ty dầu mỏ chủ chốt đều tăng trưởng mạnh so với năm trước đó.
Sản lượng khoan dầu của Nga vẫn đang tăng mạnh. Đồ họa: Bloomberg
Những yếu tố giúp Nga duy trì sản lượng cao
Theo dữ liệu từ Vygon Consulting, các nhà cung cấp quốc tế hàng đầu chỉ chiếm 15% tổng phân khúc dịch vụ dầu khí của đất nước vào năm 2021. Các nhà sản xuất trong nước như Rosneft PJSC, Surgutneftegas và Gazprom chiếm phần lớn thị trường.
Thứ hai, một số nhà cung cấp dịch vụ dầu quan trọng nhất của phương Tây đã không rời khỏi đất nước. SLB và Weatherford International tiếp tục hoạt động tại Nga với một số hạn chế.
Giám đốc điều hành SLB - ông Olivier Le Peuch đã tiết lộ vào tháng 7 rằng cấu trúc công ty độc đáo của công ty ông giúp công ty linh hoạt làm việc ở Nga trong khi vẫn tuân thủ đầy đủ các lệnh trừng phạt của Mỹ và EU.
Thứ ba, hai gã khổng lồ trong ngành dịch vụ dầu mỏ đã rời khỏi Nga - Halliburton và Baker Hughes - đã bán các hoạt động kinh doanh trong nước của họ cho chính quyền địa phương.
Kể từ khi chạm mức thấp sau chiến tranh là 10,05 triệu thùng/ngày vào tháng 4, sản lượng dầu của Nga đã phục hồi lên khoảng 10,9 triệu thùng/ngày vào cuối năm 2022 và duy trì gần mức đó vào tháng 1. Một vài tuần sau khi xảy ra xung đột, các khách hàng đã tẩy chay dầu Nga, làm tăng tồn kho dầu thô đến mức nước này buộc phải cắt giảm sản lượng khoảng 500.000 thùng mỗi ngày.
Sản lượng dầu của Nga vẫn tăng sau khi bị trừng phạt. Đồ họa: Bloomberg
Tuy nhiên không có bằng chứng nào cho thấy lệnh cấm nhập khẩu dầu thô của EU vào ngày 5 tháng 12 đã gây ra những vấn đề tương tự, với sản lượng của Nga giữ ổn định trong hai tháng kể từ đó. Vẫn còn sớm để đánh giá tác động đầy đủ của lệnh cấm mua nhiên liệu tinh chế của Nga vào ngày 5 tháng 2, bao gồm cả dầu diesel - vốn là thị trường lớn nhất của châu Âu.
Tỷ lệ xử lý tại các nhà máy lọc dầu của Nga trong 8 ngày đầu tháng 2 cao hơn khoảng 2% so với mức của tháng 1, chỉ hơn 5,8 triệu thùng mỗi ngày. Công suất dự phòng trong kho dự trữ dầu của nước này là trên 25 triệu thùng tính đến ngày 10/2, lớn hơn nhiều so với 20 triệu thùng vào năm ngoái khi nước này buộc phải cắt giảm sản lượng.
Ngay cả khi các biện pháp trừng phạt công nghệ hạn chế hoạt động ở các hồ chứa khó khăn hơn, thì hiện tại Nga vẫn có đủ trữ lượng truyền thống để duy trì dòng chảy của dầu.
Katona cho biết: “Sản xuất của Nga có thể được duy trì quanh mức sản lượng hiện tại trong ít nhất 4-5 năm” trên cơ sở kỹ thuật.
Theo Bloomberg, FT
