Hàn Quốc có tỷ lệ tự tử cao nhất trong các nước thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). Đồng thời, tự sát cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở nhóm người trong độ tuổi từ 12- 39 tại đây.
Mức sinh tại quốc gia này thấp ở mức báo động, với tỷ lệ sinh 0,8 %/năm, tương đương với việc chỉ có khoảng 200.000 trẻ em được sinh ra hàng năm. Chưa kể đến tốc độ già hóa nhanh chóng của dân số, số lượng người chọn cô đơn, từ bỏ việc hẹn hò, kết hôn và sinh con ngày càng lớn.
Kwon Jun-soo, giáo sư tâm thần học tại Bệnh viện Đại học Quốc gia Seoul (Hàn Quốc), đánh giá đất nước mình đang trải qua một thực trạng đáng buồn.
Ít niềm vui
Trong nhiều năm qua, Hàn Quốc đã đạt được sự phát triển vượt bậc về kinh tế. Bất chấp ba năm đầy thử thách bởi đại dịch Covid-19, nước này vẫn được kỳ vọng sẽ tiếp tục nằm trong top GDP cao hàng đầu thế giới.
Ngược lại với mức tăng trưởng kinh tế đáng ngưỡng mộ, trong bảng xếp hạng chỉ số hạnh phúc được Liên Hợp Quốc công bố năm 2022, xứ sở kim chi chỉ xếp thứ 59 trong số 146 quốc gia.
Thứ hạng về hỗ trợ xã hội, lòng khoan dung đối với người khác và nhận thức tích cực về đất nước đặc biệt thấp. Theo giáo sư Kwon, điều này dường như phản ánh mặt tối của một xã hội vốn thiếu sự đồng cảm.
Trong đó khi, đáng lẽ dựa theo lý thuyết được các học giả đưa ra, hạnh phúc của người dân thường có liên quan đến tình trạng kinh tế, 2 yếu tố này sẽ tỉ lệ thuận với nhau, nghĩa là càng giàu có sẽ càng thấy vui hơn.
Matthew Killingsworth, nhà nghiên cứu Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania (Mỹ) đã tìm hiểu về mối quan hệ giữa tiền bạc và sự vui vẻ.
Ông thu thập và phân tích 1.725.994 mẩu dữ liệu từ 33.391 người trong độ tuổi từ 18 đến 65 sống ở Mỹ về cảm xúc của họ đối với cuộc sống hàng ngày. Kết quả cho thấy tiền có ảnh hưởng đến hạnh phúc cá nhân và người càng có nhiều tiền thì càng hạnh phúc.
“Về mặt lý thuyết, việc có thu nhập cao và dư giả về vật chất giúp bạn cảm thấy ít bị tổn thương về tài chính trong cuộc sống hàng ngày. Sẽ dễ dàng hơn để bạn có thể sống như những gì mình muốn”, giáo sư Kwon cho biết.
Dư giả về tiền bạc sẽ giảm thiểu được những mối lo về tài chính, mỗi người cũng sẽ có nhiều lựa chọn hơn, chính việc có thể sống theo sở thích khiến cho con người bớt đi gánh nặng và thoải mái hơn.
Nguồn cơn của nỗi buồn
Vậy vì sao mức độ hạnh phúc của người Hàn Quốc lại thấp đến vậy?
Theo Kwon, hầu hết người Hàn Quốc nghĩ rằng mình không hạnh phúc. Dù giàu hay nghèo, họ đều cảm thấy không hài lòng và bất mãn với địa vị của mình.
Có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới tình trạng này, chẳng hạn như tính cạnh tranh quá khốc liệt trong xã hội. Ngày nay, dưới sự phát triển của mạng xã hội, việc công khai cuộc sống riêng tư khiến cho việc mọi người bị đem ra so sánh ngày càng phổ biến và dễ dàng hơn.
Sự bất hòa, mâu thuẫn giữa người với người trong xã hội ngày càng tăng lên, cùng với đó là sự đố kỵ, thậm chí là căm ghét lẫn nhau dần khiến cho hạnh phúc khó xuất hiện trong cuộc sống.
Jang Dayk, nhà nhân chủng học và giáo sư tại Đại học Gachon, đã chỉ ra hiện tượng này trong cuốn “Radius of Empathy” (tạm dịch: Giới hạn của sự đồng cảm). Ông cho rằng đó là vấn đề của sự khác biệt về hệ tư tưởng, giới tính và địa vị vốn đã bất hòa, cắm rễ trong xã hội Hàn Quốc.
Đối với những người cùng phe, cùng hoàn cảnh, họ sẽ có sự đồng cảm và ngược lại là cái nhìn có phần thù địch với những người khác mình. Jang cho rằng nếu mọi người thấy hiểu cho nhau nhiều hơn, ngay cả với những người không giống mình, vấn đề này sẽ dần được giải quyết.
Không dừng lại ở đó, nỗi cô đơn cũng đang là vấn đề nhức nhối tại Hàn Quốc. Bằng chứng là hiện nước này ghi nhận gần 10 triệu hộ gia đình chỉ có một người.
Covid-19 phá vỡ sự kết nối xã hội vốn đã mong manh. Hơn một nửa số người ở Seoul cho biết họ cảm thấy cô đơn trong cuộc sống hàng ngày.
Thực tế, nhiều quốc gia đã phải nghiêm túc nhìn nhận và bắt tay xử lý vấn đề này. Vương quốc Anh đang cố gắng giải quyết vấn đề bằng cách bổ nhiệm một “bộ trưởng phụ trách vấn đề cô đơn”. Trong khi đó, Nhật Bản đã thành lập một cơ quan chính phủ mới chuyên thực hiện các biện pháp chống lại tình trạng cô đơn vào tháng 2/2021.