Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng phát triển. Từng có nhiều luồng ý kiến cho rằng, các nhà phát minh nên dừng phát triển công nghệ này trước khi nó vượt tầm kiểm soát.
Max Tegmark - chủ tịch Future of Life Institute kiêm giáo sư vật lý tại Viện Công nghệ Massachusetts từng nói rằng sự phát triển vượt bậc trong lĩnh vực AI đã vượt qua những gì mà một số chuyên gia dự báo vài năm trước.
Gần đây, theo công ty phân tích nguồn nhân lực Revelio Labs, khi trí tuệ nhân tạo AI đã và đang tạo ra nhiều thay đổi tích cực trong lực lượng lao động, từ nhà biên kịch đến cố vấn tài chính, thì công nghệ này cũng đang “đe dọa” tới phần lớn công việc do phụ nữ đảm nhiệm.
Trí tuệ nhân tạo là AI do con người hình thành và phát triển. Hakki Ozdenoren, chuyên gia kinh tế tại Revelio Labs cho biết: “Sự phân bổ giới tính theo nghề nghiệp từ xưa đến nay phản ánh những thành kiến đã ăn sâu vào xã hội con người - khi phụ nữ bị gò bó trong những vị trí điển hình như trợ lý hành chính hay thư ký. Vì thế, hiện tại, tác động của AI cũng trở nên sai lệch và đi theo lịch sử đó”.
Dựa trên 1 nghiên cứu của Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia, Revelio Labs đã xác định một số công việc có nhiều khả năng sẽ bị thay thế bởi AI. Sau đó, họ xem xét sự phân chia giới tính của những công việc này và phát hiện ra rằng nhiều công việc trong số đó thường do phụ nữ đảm nhiệm. Ví dụ như vị trí thu hồi các khoản tiền của hóa đơn quá hạn, nhân viên tính lương hay thư ký điều hành.
Điều này cho thấy, những tiến bộ trong AI phần nào đã làm trầm trọng thêm sự chênh lệch giới tính trong lực lượng lao động toàn cầu - trong bối cảnh các công ty đang xem xét cắt giảm một số nhân viên và tận dụng trí tuệ nhân tạo vào quy trình làm việc của họ.
Có thể lấy ví dụ từ công ty International Business Machines Corp. Họ cho biết, công ty đang hạn chế tuyển dụng đối với những vị trí có thể dễ dàng thay thế bằng AI - điển hình là những công việc phụ trách hỗ trợ hậu cần văn phòng - phần lớn có nhiều phụ nữ đảm nhiệm.
Giám đốc điều hành Arvind Krishna còn dự đoán rằng, trong vòng 5 năm tới, 30% trong số các vị trí này có thể bị thay thế bằng tự động hóa - lấy đi khoảng 7.800 việc làm.
Theo Bloomberg, AI có khả năng đảm nhận các công việc có tính chất tuần hoàn lặp lại - công việc được nhiều phụ nữ lựa chọn. Ví dụ: Mô hình ChatGPT của OpenAI có thể tìm kiếm, đánh giá và tóm tắt khối lượng lớn văn bản một cách nhanh chóng - những nhiệm vụ mà thông thường các trợ lý, thư ký mất nhiều thời gian hơn để hoàn thành.
Nhà kinh tế Ozdenoren cho biết, thậm chí trong hoạt động tuyển dụng, AI còn có thể tự động hóa quá trình sắp xếp hồ sơ xin việc.
Tuy nhiên, không chỉ có các công việc có tính chất lặp lại gặp “biến”, những vị trí đòi hỏi chuyên môn cao cũng chẳng thể “yên tâm”. Theo Revelio Labs, nghiên cứu sơ bộ chỉ ra rằng, công nghệ AI có thể tác động đến các công việc lương cao nhiều hơn các công việc sản xuất phi truyền thống.
Ozdenoren nói: “Trong tương lai, việc cung cấp các cơ hội đào tạo cũng như mở rộng nâng cao ngành nghề sẽ là chìa khóa giúp phụ nữ định hướng công việc tốt hơn trong bối cảnh AI đang phát triển. Bằng cách đó, chúng ta có thể tận dụng tiềm năng của AI đồng thời phát huy tốt nhất các kỹ năng và chuyên môn cao của phụ nữ”.
