Khi lên 4 tuổi, các con của Benjamin Burroughs, giáo sư về truyền thông tại Đại học Nevada Las Vegas (Mỹ), bị ám ảnh bởi kênh YouTube Ryan's World. Trong mỗi video, đứa trẻ tên Ryan sẽ đập hộp loạt đồ chơi và khiến người xem cảm thấy như đang ngồi chơi cùng cậu bé.
Nỗi ám ảnh về “thế giới của Ryan” đã vượt ra ngoài màn ảnh. Gần như ngay lập tức, các con của Burroughs đều hỏi liệu chúng có thể trở thành YouTuber hay không.
“Vợ chồng tôi đã nói không”, Burroughs nói.
Họ cảm thấy kỳ lạ khi kiếm tiền từ con cái và không muốn cung cấp thêm thông tin cá nhân của những đứa trẻ cho các nền tảng mạng xã hội.
Bằng kinh nghiệm của mình, Burroughs bắt đầu nghiên cứu về thế giới hấp dẫn, sinh lợi và đôi khi có vấn đề về mặt đạo đức của những người có ảnh hưởng là trẻ em, theo VOX.
Ryan Kaji (10 tuổi) và gia đình đã biến các video quay cảnh cậu bé chơi đồ chơi thành đế chế trị giá hàng triệu USD. Ảnh: Ilona Szwarc/The New York Times.
Hấp dẫn
Influencer hiện là một trong những con đường sự nghiệp được mong muốn nhất với cả trẻ em và người lớn. Cuộc thăm dò của Morning Consult cho thấy 54% người Mỹ 13-38 tuổi sẽ trở thành KOL nếu có cơ hội. Nghiên cứu của Harris Poll với 3.000 trẻ em cho thấy ở cả Mỹ và Anh, nếu lựa chọn giữa giáo viên, vận động viên chuyên nghiệp, nhạc sĩ, phi hành gia hoặc YouTuber, gần 30% xếp YouTuber là lựa chọn hàng đầu.
Vậy đâu là ranh giới giữa việc đưa ra quyết định an toàn, sáng suốt hay phá nát ước mơ của trẻ thơ?
“Một mặt, cha mẹ có thể hỏi ‘Vì sao tôi phải kìm hãm sự sáng tạo của con mình?’. Họ muốn chia sẻ điều gì đó với thế giới. Nhưng sau khi trở thành công việc, lựa chọn này trở thành một vùng xám”, Burroughs nói.
Vị giáo sư khuyên các bậc phụ huynh nên suy nghĩ về tình huống mà họ và con cái sẵn sàng xử lý.
“Khuôn mặt của đứa trẻ sẽ xuất hiện trên máy quay không? Chúng có đang diễn xuất không? Cha mẹ có giới thiệu công việc họ đã làm không?”, ông nói.
Đây là những điều mà Sarah Zeiler tự hỏi khi con gái Ellie bắt đầu tạo video trên YouTube khi còn là thiếu niên.
“Tôi đã khích lệ con bé. Tôi nghĩ nếu yêu thích, con nên tự sáng tạo nội dung thay vì chỉ xem của người khác”, cô nói.
Nhiều người muốn trở thành KOL khi có cơ hội vì cho rằng đây là nghề nghiệp dễ sinh lợi. Ảnh: Getty Images/Cavan Images RF.
Zeiler thiết lập một số quy tắc: không mặc bikini, không trang điểm và không khoe khoang về những thứ bản thân có.
Nhưng khi bạn học ở trường bắt đầu thích thú với video của Ellie, chủ yếu là về thời trang và sở thích của các cô gái tuổi teen, cô đã từ bỏ. Dù có trở thành người có ảnh hưởng hay không, vẫn có cảm xúc không thể tránh khỏi từ việc nhận về phản hồi liên tục từ xung quanh, cả trực tuyến lẫn ngoài đời.
Sau đó, trong thời gian ở nhà cách ly, Ellie bắt đầu đăng lên TikTok clip nhảy, hát nhép và mặc trang phục dễ thương. Người xem chủ yếu bị cuốn hút bởi cô rất giống ngôi sao Charli D'Amelio.
Trong vòng 2 tuần, Zeiler đã nhận được lời mời hợp tác từ các công ty tiếp thị và người quản lý. Tuy nhiên, nhờ kiến thức nền tảng về PR và quảng cáo, người mẹ biết rằng cô và con gái cần phải dành thời gian trước khi ký bất kỳ hợp đồng nào. Điều này cũng tốt cho Ellie, đang học trung học, khi những cơ hội này ập đến.
“Con bé đã đủ trưởng thành và thực sự hiểu những gì đang diễn ra. Chúng tôi đợi 6 tháng, khi Ellie có 3 triệu người theo dõi, để ký hợp đồng đầu tiên”, cô nói.
Kỳ vọng không thực tế
Hiện, Ellie 18 tuổi. Zeiler hy vọng cha mẹ của những người có ảnh hưởng đầy tham vọng sẽ đảm bảo rằng con cái của họ không cho rằng chúng sẽ nổi tiếng hoặc nếu có, thì điều đó sẽ tồn tại mãi mãi.
“Điều tôi muốn nói là đừng bỏ học hay công việc hàng ngày cho đến khi thực sự có thể kiếm sống không chỉ vài tháng, mà là nhiều năm, nhờ nghề sáng tạo nội dung”, cô nói.
Ngay cả khi được thuật toán ưu ái, điều quan trọng là làm KOL không phải toàn bộ cuộc sống của trẻ em.
“Hãy dành thời gian cho những việc khác vì nghề này không có gì đảm bảo. Tôi luôn muốn Ellie cảm thấy như con bé có quyền lựa chọn”, cô chia sẻ.
Cuộc sống được tô vẽ trên mạng khiến nhiều trẻ em ảo tưởng, muốn trở thành người có ảnh hưởng. Ảnh: Mydoh.
Thực tế, thanh thiếu niên dành nhiều thời gian lướt mạng xã hội có thể khó hiểu rằng cơ hội kiếm sống từ việc đăng nội dung là rất nhỏ.
Các con của Burroughs muốn trở thành người có ảnh hưởng vì bị lôi cuốn bởi lối sống sinh lợi được cho là vui vẻ, tự thiết lập lịch trình và nhận nhiều thứ miễn phí. Tuy nhiên, phân tích năm 2018 cho thấy 85% lưu lượng truy cập YouTube chỉ dành cho 3% kênh và hơn 96% người dùng YouTube kiếm được ít hơn mức nghèo của liên bang Mỹ.
Ngay cả khi tiền không phải là động lực, việc trẻ em nhận biết và thần tượng đứa trẻ trông giống chúng là điều hiển nhiên. Trớ trêu thay, đó là cách Ryan của Ryan's World trở thành YouTuber. Cậu bé xem những đứa trẻ khác đăng video và cũng muốn điều tương tự.
Burroughs cảnh báo rằng việc tung hô quá mức nghề influencer có thể khiến trẻ em có kỳ vọng sai lầm về cuộc sống thực.
“Cha mẹ nên trò chuyện với con cái để giúp chúng nhận thức được rằng chúng đang bị ảnh hưởng bởi KOL trên mạng. Họ làm cho mọi chuyện có vẻ như hoàn toàn bình thường khi trẻ em liên tục mở đồ chơi cả ngày”, ông nói.
Có lẽ không phải kỳ vọng cụ thể vào về nghề influencer, điều mà trẻ em và thanh thiếu niên mong mỏi đơn giản chỉ là sự phấn khích, hào nhoáng, cuộc sống không có bài tập về nhà, nơi thế giới chỉ được tạo nên từ những kỳ nghỉ và thời gian vui chơi. Rốt cuộc, ai không muốn sự thảnh thơi này?
