Theo báo cáo của Học viện Lao động và An sinh xã hội Trung Quốc (CALSS), từ các vlogger và người viết nội dung bán thời gian cho đến các chủ cửa hàng trực tuyến, ngày càng có nhiều người trong thế hệ trẻ nhất của Trung Quốc sử dụng các nền tảng kỹ thuật số từ những gã khổng lồ công nghệ như Tencent Holdings và ByteDance để tìm kiếm cơ hội việc làm.
Giới trẻ ngày càng quan tâm đến việc làm Vlogger, KOL
Theo báo cáo, chỉ riêng ứng dụng nhắn tin phổ biến WeChat của Tencent đã giúp tạo ra hơn 50 triệu cơ hội việc làm vào năm ngoái, đây là những phần việc được trả lương trong hệ sinh thái của nền tảng, bao gồm tài khoản công khai, kênh video và danh mục các chương trình.
Hơn một nửa – 56,8% – trong số những công việc đó được thực hiện bởi những người dưới 35 tuổi, cho thấy những người lao động thuộc thế hệ Millennials và Gen Z trẻ tuổi của Trung Quốc đã trở thành lực lượng chính trong nền kinh tế nền tảng như thế nào khi cơ hội việc làm ngày càng khan hiếm tại Trung Quốc, trong bối cảnh kinh tế phục hồi chậm kể từ khi Trung Quốc dỡ bỏ các hạn chế nghiêm ngặt liên quan đến đại dịch Covid-19 trong năm nay.
Hơn 60% những người làm việc bán thời gian được khảo sát trên các nền tảng kỹ thuật số bày tỏ sự quan tâm đến việc chuyển sang vai trò toàn thời gian trong những ngành nghề mới. 30% khác cho biết họ sẵn sàng biến những hợp đồng biểu diễn đó thành sự nghiệp cả đời vì họ đánh giá cao “sự linh hoạt và tiềm năng tự thể hiện bản thân” mà những công việc như vậy mang lại.
Những phát hiện của CALSS phù hợp với những phát hiện gần đây của Hiệp hội Kinh tế Thông tin Trung Quốc (CIES), một tổ chức tư vấn.
Các công ty nền tảng internet của Trung Quốc – bao gồm các nhà điều hành ứng dụng cho mọi thứ, từ truyền thông xã hội và trò chơi điện tử đến thương mại điện tử và giao đồ ăn – đã tạo ra hơn 240 triệu việc làm cho 27% dân số trong độ tuổi lao động vào năm 2021, theo CIES.
Các công ty này đã đóng một vai trò quan trọng trong việc ổn định thị trường việc làm, CIES kết luận.
Các báo cáo hoàn toàn trái ngược với các cáo buộc nhắm vào các công ty công nghệ lớn trong suốt thời gian xảy ra đại dịch, khi có một loạt các cuộc điều tra chống độc quyền và tiền phạt đối với các công ty bao gồm Meituan và Alibaba Group Holding, đã bị phạt hàng trăm USD, nhằm kiềm chế “sự bành trướng” của các công ty công nghệ lớn. Các cuộc đàn áp cũng bao gồm các quy định mới về dữ liệu và an ninh mạng.
Những chính sách của các cuộc đàn áp quy định và nền kinh tế chậm lại trong thời kỳ đại dịch đã khiến nhiều công ty công nghệ lớn cắt giảm hàng chục nghìn việc làm trong những quý gần đây, ngay cả khi áp lực bắt đầu giảm vào cuối năm ngoái khi Bắc Kinh bắt đầu ưu tiên tăng trưởng.
Những bất ổn tiềm ẩn với nền kinh tế "người người đi làm Vlogger, tài xế công nghệ"
Tại Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương được tổ chức vào ngày 15 và 16 tháng 12 tại Bắc Kinh năm ngoái, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cam kết hỗ trợ các công ty nền tảng “thể hiện hết khả năng của họ” trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm.
Tỷ lệ thất nghiệp đối với những người từ 16 đến 24 tuổi đạt mức cao kỷ lục 20,4% vào tháng trước, theo Cục Thống kê Quốc gia, với 11,6 triệu sinh viên tốt nghiệp đại học sẽ gia nhập lực lượng lao động vào cuối năm nay.
Một tài xế công nghệ Didi Chuxing tại Bắc Kinh
Theo dữ liệu chính thức, Trung Quốc đã có khoảng 200 triệu lao động làm việc linh hoạt hoặc không có hợp đồng dài hạn. Lực lượng lao động này sẽ làm những công việc kinh tế tự do giống như công việc theo yêu cầu được cung cấp trên các nền tảng như Meituan và gã khổng lồ gọi xe Didi Chuxing.
Mặc dù các nền tảng kỹ thuật số có thể mang lại sự linh hoạt và cứu trợ ngắn hạn, nhưng chúng cũng mang đến những thách thức mới. Zhang Yi, người sáng lập và nhà phân tích chính của công ty tư vấn thị trường iiMedia, cho biết họ có thể không cung cấp các phúc lợi xã hội và phúc lợi giống như các hợp đồng toàn thời gian dành cho người lao động.
Zhang cho biết thêm, những thách thức phát triển dài hạn cũng có thể bị cản trở bởi một loạt vấn đề bao gồm “chất lượng dịch vụ, quyền sở hữu tài sản trí tuệ, quyền riêng tư dữ liệu và tranh chấp lao động”.
Khi tỷ lệ thất nghiệp gia tăng trong các lĩnh vực khác, nền kinh tế nền tảng cũng trở nên bão hòa hơn.
Trung Quốc có 5,1 triệu tài xế taxi trực tuyến đã đăng ký vào cuối năm ngoái, tăng 76% so với 2,9 triệu tài xế vào năm 2020, theo Bộ Giao thông Vận tải nước này. Trong khi đó, số lượng hành khách chỉ tăng 20% trong cùng khoảng thời gian, lên 437 triệu vào năm ngoái từ 365 triệu vào năm 2020, theo Trung tâm Thông tin Mạng Internet Trung Quốc.
