Công ty chứng khoán VNDirect vừa có báo cáo ngành dầu khí, với kỳ vọng giá dầu Brent đạt mức trung bình 90 USD/thùng (giảm 10%) trong năm 2023.
Theo đó, nhu cầu dầu thô toàn cầu có thể sẽ giảm tốc trong năm tới do những trở ngại đến từ đồng USD mạnh hơn, chính sách zero-Covid của Trung Quốc và cuộc khủng hoảng Nga – Ukraine. Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ (EIA) dự báo nhu cầu toàn cầu sẽ tăng 1,5% so với cùng kỳ, đạt mức trung bình 101 triệu thùng/ngày cho cả năm 2023 (so với mức tăng 2,2% trong năm 2022).
Tuy nhiên, theo VNDirect, ít có khả năng thị trường rơi vào tình trạng dư cung do những lo ngại về nhu cầu tiêu thụ chậm lại có thể được xoa dịu bởi những động thái từ phía nguồn cung (đặc biệt là từ OPEC+), hỗ trợ giá dầu duy trì ở mức cao trong năm tới. Về cơ bản, VNDirect kỳ vọng giá dầu Brent trung bình sẽ đạt khoảng 90 USD/thùng vào năm 2023.
Thượng nguồn
Mặc dù có điều kiện thuận lợi nhờ giá dầu tăng mạnh trong năm 2022, VNDirect cho rằng có rất ít tiến triển đáng kể tại các dự án mỏ khí lớn do sự chậm trễ trong các giai đoạn khác nhau liên quan đến việc thu xếp vốn và hoàn tất các đàm phán thương mại.
Đối với dự án Lô B – Ô Môn được chờ đợi lâu nay, nhà máy điện Ô Môn III vẫn đang chờ phê duyệt kế hoạch sử dụng vốn ODA. Do khung giá khí từ Lô B đã được phê duyệt từ năm 2016, việc trì hoãn kéo dài đã ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả của kế hoạch ban đầu đối với các nhà máy hạ nguồn do lạm phát và đồng USD tăng giá. Do đó, cần có thời gian để sửa đổi kế hoạch và đệ trình Chính phủ.
Đáng chú ý, theo một số nguồn tin trong ngành, dự án này có thể phải đối mặt với một sự gián đoạn khác khi nhà điều hành dự kiến sẽ cho đấu thầu lại gói thấu EPC giàn xử lý trung tâm (CPP) ngoài khơi. Tuy nhiên, sự gián đoạn này có thể mở ra cơ hội cho các nhà thầu EPC trong nước như PVS tham gia sâu hơn vào dự án Lô B. Nhìn chung, VNDirect kỳ vọng dự án Lô B – Ô Môn sẽ có quyết định đầu tư cuối cùng (FID) trong năm 2023.
Trái ngược với các dự án mỏ khí lớn kể trên, các dự án khác liên quan đến phát triển các mỏ hiện hữu như dự án mở rộng mỏ dầu Bạch Hổ, dự án khai thác mỏ dầu Kình Ngư Trắng (Lô 09-2/09) đã được phê duyệt trong vài tháng qua. Các dự án này sẽ bù đắp một phần cho sự cạn kiệt sản lượng của các mỏ lâu năm.
Nhờ mặt bằng giá dầu cao và có thể kết nối với hệ thống cơ sở hạ tầng ngoài khơi sẵn có, các dự án này sẽ sớm được triển khai, cung cấp cơ hội việc làm cho các nhà cung cấp dịch vụ Dầu khí trong nước, trước hết là cho các nhà cung cấp dịch vụ khoan và nhà thầu EPC.
Trung nguồn
Trong lĩnh vực phân phối LNG, theo Dự thảo Quy hoạch phát triển điện 8 (QHĐ8), điện khí LNG sẽ là một trong những nguồn năng lượng quan trọng nhất nhờ khả năng sản xuất điện ổn định và có thể dễ dàng nâng công suất thông qua nhập khẩu với các dự án nhà máy điện đang (và sắp) được triển khai như Nhơn Trạch 3& , Sơn Mỹ hay Bạc Liêu.
Tuy nhiên, do giá LNG tăng vọt trên toàn cầu do cuộc khủng hoảng Nga – Ukraine kéo dài, xu hướng chuyển dịch sang điện khí LNG sẽ bị trì hoãn trong ngắn hạn, do giá thành cao sẽ ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của LNG cũng như tiến độ của các nhà máy điện liên quan. Trong số các dự án được đề cập, kho cảng LNG Thị Vải được dự kiến sẽ hoàn thành xây dựng vào cuối năm nay và đưa vận hành thương mại trong năm 2023, đánh dấu dự án LNG đầu tiên đi vào hoạt động tại Việt Nam.
Trong lĩnh vực vận tải dầu khí, động lực tăng giá tiềm năng đối với giá cước vận tải tàu chở dầu toàn cầu khi cuộc khủng hoảng Nga – Ukraine đang định hình lại dòng chảy thương mại dầu thô toàn cầu.
Nhu cầu đối với tàu chở dầu thô và nhiên liệu tăng lên kể từ khi EU áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Nga, và VNDirect kỳ vọng xu hướng này sẽ tiếp tục duy trì trong những tháng tới khi lệnh cấm vận của EU có hiệu lực vào cuối năm nay.
Đáng chú ý, với việc là một nguồn nhiên liệu có thể thay thế cho khí trong sản xuất điện, nhu cầu diesel tại châu Âu sẽ tiếp tục tăng trong những tháng tới, làm gia tăng nhu cầu đối với tàu chở nhiên liệu. Hơn nữa, việc chuyển hướng dòng chảy năng lượng từ Nga đã làm thay đổi các tuyến đường vận chuyển, khiến quãng đường dài hơn và gây áp lực lên TT vận tải tàu chở dầu toàn cầu.
Đối với TT nội địa, nhu cầu vận tải Dầu khí sẽ tăng dần trong vài năm tới nhờ việc BSR và NSR hoạt động hết công suất (ngoại trừ BSR vào năm 2023 do đợt bảo dưỡng định kỳ) và nhu cầu tiêu thụ xăng dầu ngày càng tăng tại Việt Nam. Bên cạnh đó, giá thuê tàu đã phục hồi về mức trước Covid kể từ năm 2022, là tín hiệu tốt cho các đơn vị vận tải Dầu khí.
Do đó, thị trường nội địa vẫn sẽ là bệ đỡ vững chắc cho các doanh nghiệp vận tải Dầu khí của Việt Nam với sự đóng góp ổn định vào kết quả kinh doanh của các công ty (nhờ cơ chế giá cước thuê tàu hiện tại đảm bảo một mức biên lợi nhuận gộp ổn định cho doanh nghiệp vận tải).
Hạ Nguồn
Trong lĩnh vực phân phối xăng dầu, các doanh nghiệp phân phối lớn sẽ có tiềm năng phục hồi mạnh (từ mức nền thấp của năm 2022) nhờ 4 lý do.
Thứ nhất, giá dầu thế giới dự kiến sẽ có diễn biến ổn định hơn so với năm 2022, giúp giảm thiểu rủi ro đánh giá lại hàng tồn kho.
Thứ hai, vừa qua Chính phủ đã ban hành cơ chế để PVN xử lý vấn đề tài chính đối với Lọc hóa dầu Nghi Sơn (NSR). Đây sẽ là tiền đề để NSR hoạt động ổn định trong những năm tới, giúp tăng tỷ trọng nguồn cung nội địa và giảm áp lực chi phí nhập khẩu cho các doanh nghiệp phân phối.
Thứ ba, các chi phí định mức cấu thành giá cơ sở xăng dầu đã được cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh tăng trong tháng 10 và 11. Sự điều chỉnh này sẽ phản ánh sát hơn diễn biến thị trường, giảm bớt áp lực cho các thương nhân kinh doanh xăng dầu.
Thứ tư, nhu cầu tiêu thụ xăng dầu của Việt Nam được dự báo sẽ đạt tốc độ tăng trưởng kép là , 5,5% trong giai đoạn 2022-2030, là cơ sở để các doanh nghiệp phân phối tăng trưởng trong những năm tới. Các doanh nghiệp phân phối lớn như Petrolimex, PV OIL có thể có thêm được thị phần từ các doanh nghiệp nhỏ khác, vốn có khả năng sẽ bị loại khỏi thị trường sau một năm 2022 đầy khó khăn.
Trong lĩnh vực lọc dầu, VNDirect kỳ vọng biên lợi nhuận lọc dầu sẽ giảm trong năm 2023 nhưng vẫn sẽ duy trì ở mức cao so với trước khủng hoảng Nga – Ukraine do 3 lý do: Nhu cầu phục hồi sau đại dịch; thị trường dầu thô và xăng dầu thành phẩm tiếp tục thắt chặt do cuộc khủng hoảng Nga – Ukraine kéo dài, đặc biệt là ở châu Âu, và việc cắt giảm phát thải carbon sẽ làm hạn chế sự gia tăng công suất lọc dầu trong dài hạn.
Mặc dù mặt bằng crack spread cao vẫn sẽ là tín hiệu tốt cho các nhà máy lọc dầu trong những năm tới, nhưng lợi nhuận ròng của các nhà máy lọc dầu có thể sẽ giảm đáng kể trong năm 2023 từ mức cao kỷ lục của năm 2022.
